Hi Xihi Xikongomelo Xa Vutomi?

HA YINI SWI RI SWA NKOKA KU KUMA NHLAMULO YA XIVUTISO LEXI? Nchumu wun’wana lowu karhataka vanhu swinene hileswaku vutomi byi languteka byi nga ri na xikongomelo. Hi hala tlhelo, munhu la xi twisisaka kahle xikongomelo xa vutomi u kota ku tiyiselela swiendlakalo leswi nga tsakisiki naswona u hlakarhela hi ku hatlisa. Viktor E. Frankl, mutivi wa misiha loyi a poneke loko ku dlayeteriwa Vayuda hi nkarhi wa Manazi, u tsarile: “Ndzi ni ntiya-nhlana wo vula leswaku a ku na nchumu emisaveni lowu nga pfunaka munhu ku humelela, hambi ku ri eka swiyimo leswo biha, ku tlula ku tiva leswaku vutomi bya munhu byi ni xikongomelo.”

Hambiswiritano, ku ni mavonelo yo tala yo hambana-hambana emhakeni leyi. Vo tala va vula leswaku munhu un’wana ni un’wana u ni vutihlamuleri byo tihlawulela xikongomelo xa vutomi bya yena. Ku hambana ni sweswo, van’wana lava pfumelaka eka dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo va dyondzisa leswaku vutomi a byi na xikongomelo.

Kambe, hakunene ndlela leyi twisisekaka swinene yo kuma xikongomelo xa vutomi i ku dyondza hi Munyiki wa Vutomi, Yehovha Xikwembu. Xiya leswi Rito rakwe ri swi vulaka emhakeni leyi.

Leswi Bibele Yi Swi Vulaka

Bibele yi dyondzisa leswaku Yehovha Xikwembu a a ri ni xikongomelo xo hlawuleka hi wanuna ni wansati loko a va vumba. Yehovha u nyike vatswari va hina vo sungula xileriso lexi landzelaka.

Genesa 1:28. “Tswalanani mi andza, mi tata misava, mi yi fuma, mi fuma tinhlampfi ta lwandle ni swivumbiwa leswi hahaka swa matilo ni swivumbiwa hinkwaswo leswi famba-fambaka ehenhla ka misava.”

Xikongomelo xa Xikwembu a ku ri leswaku Adamu na Evha ni vana va vona va endla misava hinkwayo yi va paradeyisi. A xi nga lavi leswaku vanhu va dyuhala ni ku fa; naswona a xi nga lavi leswaku vanhu va onha ntumbuluko. Kambe, hikwalaho ka swiboho leswi nga riki swa vutlhari leswi endliweke hi vatswari va hina vo sungula, hi velekiwe hi ri ni xidyoho ni rifu. (Genesa 3:2-6; Varhoma 5:12) Hambiswiritano, xikongomelo xa Yehovha a xi cincanga. Ku nga ri khale misava yi ta tlhela yi va paradeyisi.—Esaya 55:10, 11.

Yehovha u hi vumbe hi ri ni matimba ni vuswikoti byo anakanya leswaku hi hetisisa xikongomelo xakwe. A nga hi vumbelanga leswaku hi tifuma. Xiya ndlela leyi xikongomelo xa Xikwembu hi hina xi hlamuseriwaka ha yona eka tindzimana leti landzelaka ta Bibele.

Eklesiasta 12:13. “Loko hinkwaswo swi twiwile, makumu ya mhaka hi lawa: Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona. Hikuva leyi hi yona mfanelo hinkwayo ya munhu.”

Mikiya 6:8. “Xana Yehovha u kombela leswaku u n’wi tlherisela yini, loko ku nga ri ku kombisa vululami ni ku rhandza musa ni ku titsongahata loko u famba ni Xikwembu xa wena?”

Matewu 22:37-39. “‘U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.’ Lexi hi xona xileriso lexikulu ni xo sungula eka hinkwaswo. Xa vumbirhi, lexi fanaka na xona, xi ri, ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’”

Ndlela Leyi Ha Yona Tinhlamulo Ta Bibele Ti Endlaka Leswaku Hi Va Ni Ku Rhula eVuton’wini

Leswaku muchini wun’wana ni wun’wana lowu rharhanganeke wu tirha kahle, wu fanele wu tirhiseriwa xikongomelo xa wona ni hi ndlela leyi muendli wa wona a lavaka leswaku wu tirhisiwa ha  yona. Hilaha ku fanaka, loko hi lava ku papalata ku onha vuxaka bya hina ni Xikwembu, miehleketo ya hina, ndlela leyi hi titwaka ha yona kumbe miri wa hina, hi fanele hi hanya hi ndlela leyi Muvumbi wa hina a lavaka leswaku hi hanya ha yona. Xiya ndlela leyi ku tiva xikongomelo xa Xikwembu swi nga hi endlaka hi eneriseka etimhakeni leti landzelaka ta vutomi.

Loko va hlawula swilo leswi nga swa nkoka evuton’wini bya vona, vanhu vo tala namuntlha va tikarhatela ku hlengeleta rifuwo. Kambe Bibele ya lemukisa: “Lava tiyimiseleke ku fuwa va wela endzingweni ni le ntlhan’wini ni le ku naveleni ko tala ka vuhunguki ni loku vavisaka.”—1 Timotiya 6:9, 10.

Kasi hi hala tlhelo, lava dyondzaka ku rhandza Xikwembu ematshan’weni yo rhandza mali va eneriseka hi swilo leswi va nga na swona. (1 Timotiya 6:7, 8) Va twisisa leswaku ha yini swi ri swa nkoka ku tirha hi matimba naswona va swi tiva leswaku va ni vutihlamuleri byo khathalela swilaveko swa vona swa nyama. (Vaefesa 4:28) Kambe va tlhela va xi tekela enhlokweni xitsundzuxo xa Yesu lexi nge: “Ku hava loyi a nga vaka hlonga ra tihosi timbirhi; hikuva u ta venga yin’wana a rhandza leyin’wana, kumbe u ta namarhela yin’wana a yi langutela ehansi leyin’wana. A mi nge vi hlonga ra Xikwembu ni ra Rifuwo.”—Matewu 6:24.

Xisweswo, ematshan’weni yo rhangisa ntirho wa ku tihanyisa kumbe ku hlongorisa rifuwo, lava rhandzaka Xikwembu va rhangisa ku endla ku rhandza ka xona evuton’wini bya vona. Va swi tiva leswaku loko va rhangisa ku endla ku rhandza ka Xikwembu evuton’wini bya vona, Yehovha Xikwembu u ta va khathalela. Entiyisweni, Yehovha u titwa a ri ni vutihlamuleri byo endla tano.—Matewu 6:25-33.

Loko va tirhisana ni vanhu van’wana, vanhu vo tala va rhangisa swilaveko swa vona vini. Namuntlha misava a yi na ku rhula, leswi swi vangiwa hileswi vanhu vo tala va hundzukeke “lava tirhandzaka, . . . lava nga riki na xinakulobye xa ntumbuluko.” (2 Timotiya 3:2, 3) Loko un’wana a va heta matimba kumbe a nga pfumelelani ni mavonelo ya vona, va vulavula hi ku “hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha.” (Vaefesa 4:31) Ku tsandzeka ku tikhoma swi “pfuxa mholovo” ntsena, ematshan’weni yo endla leswaku munhu a va ni ku rhula.—Swivuriso 15:18.

Ku hambana ni sweswo, lava yingisaka nawu wa Xikwembu wa ku rhandza muakelani wa vona ku kota loko va tirhandza va ‘kombana musa, va tsetselelana swinene, va rivalelana hi ku ntshunxeka.’ (Vaefesa 4:32; Vakolosa 3:13) Hambiloko van’wana va va khoma hi ndlela leyi nga riki na musa, va tikarhatela ku tekelela Yesu, loyi loko a tseketseriwa ‘a nga tlheriselangiki hi ku tseketsela.’ (1 Petro 2:23) Ku fana na Yesu, va swi twisisa leswaku ku tirhela van’wana swi tisa ntsako, hambiloko lava va tirheriwaka va nga nkhensi. (Matewu 20:25-28; Yohane 13:14, 15; Mintirho 20:35) Yehovha Xikwembu u nyika lava tekelelaka N’wana wa yena moya wakwe lowo kwetsima, naswona moya lowu wu endla leswaku va va ni ku rhula ka ntiyiso evuton’wini bya vona.—Vagalatiya 5:22.

Kambe, xana leswi u ehleketaka leswaku swi ta humelela enkarhini lowu taka swi nga ku khumba njhani ku rhula ka wena?

[Nkomiso eka tluka 6]

Munhu u fanele a xi twisisa kahle xikongomelo xa vutomi

[Xifaniso eka tluka 7]

Yesu u dyondzise ndlela yo kuma ku rhula evuton’wini