Ripfumelo I Yini?

U NGA ri hlamusela njhani ripfumelo? Vanhu van’wana va ri fanisa ni ku pfumela xin’wana ni xin’wana lexi munhu a dyondzisiwaka xona handle ko vutisa swivutiso. H. L. Mencken, mutsari wa switsalwana ni maphepha-hungu wa Muamerika u tshame a vula leswaku ripfumelo “i ku kholwa loku nga sekeriwangiki helo ka leswaku nchumu wo karhi wu ta endleka hambileswi swi nga tshembisiki leswaku wu ta endleka.”

Ku hambana ni sweswo, Bibele a yi hlamuseli ripfumelo tanihi ku pfumela xin’wana ni xin’wana lexi munhu a dyondzisiwaka xona handle ko vutisa swivutiso kumbe ku kholwa nchumu wo karhi lowu nga sekeriwangiki helo. Rito ra Xikwembu ri ri: “Ripfumelo i ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka, vumbhoni lebyi tiyeke bya leswi nga swa xiviri hambiloko swi nga voniwi.”—Vaheveru 11:1.

Leswi vanhu va nga ni mavonelo yo tano lama nga faniki malunghana ni ripfumelo, a hi kambisiseni tinhlamulo ta swivutiso leswi landzelaka:

• Ndlela leyi Bibele yi ri hlamuselaka ha yona ripfumelo yi hambana njhani ni leswi vanhu vo tala va swi vulaka loko va vulavula ha rona?

• Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi va ni ripfumelo leri Bibele yi ri hlamuselaka?

• U nga ri tiyisa njhani ripfumelo ra wena?

Xitiyisekiso Ni Vumbhoni Lebyi Tiyeke

Hi nkarhi wa ku tsariwa ka buku ya Bibele ya Vaheveru, xiga xa Xigriki lexi hundzuluxeriweke xi va “ku langutela loku tiyisekisiweke” a xi tirhisiwa swinene. Hakanyingi xiga lexi a xi humelela eka maphepha ya ta mabindzu naswona a xi ri xitiyisekiso xa leswaku munhu a a ta kuma nchumu wo karhi enkarhini lowu taka. Hikokwalaho, buku yin’wana yi vula leswaku Vaheveru 11:1 yi nga hundzuluxeriwa hi ndlela leyi: “Ripfumelo i xitiyisekiso xa swilo leswi u swi languteleke.”

Loko u tshame u xava nchumu wo karhi ekhampanini leyi tshembekaka kutani u rindzela leswaku nchumu wolowo wu tisiwa, u va u kombisa ripfumelo ro tano. Xilipi lexi va ku nyikeke xona xi endla leswaku u yi tshemba khampani yoleyo leyi u xaveke eka yona nchumu wolowo. Hi marito man’wana, xilipi xolexo i xitiyisekiso lexi u nga na xona xa leswaku u ta wu kuma nchumu lowu u wu xaveke. Loko u lahlekeriwe hi xilipi xexo kumbe u xi cukumetile, u ta va u lahle vumbhoni bya leswaku nchumu wolowo i wa wena. Hilaha ku fanaka, lava nga ni ripfumelo ra leswaku Xikwembu xi ta swi hetisisa switshembiso swa xona va tiyiseka leswaku va ta kuma leswi va swi languteleke. Kasi hi hala tlhelo, lava nga riki na ripfumelo, kumbe lava se va nga ha riki na rona, a va nge languteli ku kuma swilo leswi Xikwembu xi swi tshembiseke.—Yakobo 1:5-8.

Xiga xa vumbirhi lexi nga eka Vaheveru 11:1 lexi hundzuluxeriweke xi va “vumbhoni lebyi tiyeke,” xi vula ku humesa vumbhoni lebyi kanetaka leswi vanhu va swi vonaka hi mahlo. Hi xikombiso, dyambu ri vonaka onge ri rhendzeleka ehandle ka misava—ri huma hi le vuxeni, ri famba hi le xibakabakeni kutani ri ya pela evupela-dyambu. Hambiswiritano, vumbhoni lebyi kumiweke eka dyondzo ya tinyeleti ni tipulanete swin’we ni ya tinhlayo byi kombisa leswaku dyambu a ri rhendzeleki ehandle ka misava. Loko se u swi tiva sweswo naswona u swi tshemba leswaku i ntiyiso, u ni ripfumelo ra leswaku misava yi rhendzeleka ehandle ka dyambu, ku nga khathariseki leswi voniwaka hi mahlo ya wena. Sweswo a swi vuli leswaku u pfumela xin’wana ni xin’wana lexi u dyondzisiwaka xona handle ko vutisa swivutiso. Kambe ripfumelo ri ku pfuna ku vona swilo hilaha swi nga hakona hakunene ku nga ri hilaha swi tikombaka swi ri hakona.

Ripfumelo Leri Tiyeke I Ra Nkoka Hi Ndlela Yihi?

Ripfumelo leri tiyeke leri sekeriweke eka vumbhoni lebyi tshembekaka, hi rona leri Bibele yi hi khutazaka ku va na rona, hambiloko ri lava leswaku hi cinca tidyondzo leti hi ti pfumelaka. Ripfumelo ro tano i ra nkoka. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Handle ka ripfumelo a swi koteki ku xi tsakisa kahle, hikuva la tshinelelaka Xikwembu u fanele a kholwa leswaku xi kona ni leswaku hi xona muhakeri wa lava va xi lavaka hi mbilu hinkwayo.”—Vaheveru 11:6.

Ku ni swihinga swo tala leswi nga ku sivelaka ku va ni ripfumelo leri tiyeke. Kambe loko u teka magoza ya mune lawa ma hlamuseriwaka eka matluka lama landzelaka, u nga swi kota ku swi hlula.