Xana A Wu Swi Tiva?

Ha yini vanhu va le minkarhini ya ku tsariwa ka Bibele a va tirhisa nhlaka ematshan’weni ya ndzhope?

▪ Loko yi vulavula hi vaaki va xihondzo xa le Babele, Bibele yi vula leswaku a “va tirhisa switina ematshan’weni ya ribye, ni nhlaka ematshan’weni ya ndzhope.”—Genesa 11:3.

Nhlaka wo tiendlekela hi ntumbuluko. Wu huma eka petroliyamu naswona wu kumeka etindhawini to tala ta le Mesopotamiya laha wu humaka ehansi ka misava kutani wu tiya. Vuswikoti bya wona byo va xinamarheti byi vonake kahle eminkarhini ya ku tsariwa ka Bibele. Buku yin’wana ya tinhlamuselo ta Bibele yi vula leswaku nhlaka a wu ri “kahle eka muako lowu akiweke hi switina swo hisiwa.”

Xihloko lexi nga eka magazini wa Archaeology xi hlamusela riendzo ra sweswinyana ro ya vona masalela ya xihondzo emutini wa khale wa Ura, lowu nga eMesopotamiya. Mutsari wa xihloko xexo u ri: “Ndzhope wa nhlaka—ku nga nchumu wo sungula ku tirhisiwa edzonga wa Iraq laha ku nga tala hi masimu ya mafurha—wa ha vonaka eka switina leswi hisiweke. Nhlaka, ku nga mafurha ya ntima lama namarhelaka wu tshame wu endla leswaku vanhu va xifundzha lexi va va ni vun’we kambe namuntlha hi xin’wana xa swivangelo leswi endlaka leswaku xifundzha lexi xi tala hi madzolonga ya tipolitiki. Ku tirhisiwa ka nhlaka ematshan’weni ya ndzhope leswaku ku phamiwa makhumbi swi pfunile leswaku switina swa ndzhope leswi a swi tirhisiwa eSumer swi nga tsakami, ku endlela leswaku yindlu yi tshama gidi ra malembe.”

Xana a ku ri “phepha” ra njhani leri a ri tirhisiwa eminkarhini ya ku tsariwa ka Bibele?

▪ Xivutiso lexi xi vutisiwa hikwalaho ka marito lama vuriweke hi Yohane, mutsari wa Bibele loko a ku: “Hambileswi ndzi nga ni swilo swo tala swa ku mi tsalela, a ndzi naveli ku mi tsalela hi phepha ni inki.”—2 Yohane 12.

Rito ra Xigriki leri nge kharʹtes, leri laha ri vulaka “phepha,” ri kombetela eka phepha leri endliwaka hi papirasi, ku nga ximilana lexi kumekaka etindhawini leti nga ni mati. Buku yin’wana ya tinhlamuselo ta Bibele yi hlamusela endlelo leri a ri tirhisiwa leswaku ku endliwa leswi a ku tsaleriwa eka swona hi ku tirhisa nsinya wa ximilana lexi: “Misinya leyi leheke timitara tinharhu a yi vatliwa kutani yi tsemiwa yi va swiphemu swo lala leswi leheke laha endzhaku ka sweswo a swi namarhetiwa swi hingakanyana; kutani swi kandziwa hi musi lowu endliweke hi mhandzi kutani eku heteleleni swi huthiwa.”

Vayimburi va kume matsalwa yo tala ya khale ya papirasi aEgipta ni le tindhawini leti nga ekusuhi ni Lwandle Leri Feke. Tipapirasi tin’wana ta Matsalwa leti kumiweke etindhawini leti ti tsariwe hi nkarhi wa Yesu hambi ku ri emahlweni ka nkarhi wakwe. Swi nga ha endleka leswaku tipapirasi leti hi tona leti mapapila ya le Bibeleni yo tanihi ya vaapostola a ya tsariwe eka tona eku sunguleni.

[Laha Swifaniso Swi Humaka Kona eka tluka 11]

Spectrumphotofile/ photographersdirect.com

© FLPA/David Hosking/age fotostock