Minkarhi yin’wana rito leri ri nga ha va ri vula wanuna loyi a tsheniweke. Eminkarhini ya Bibele vavanuna a va tsheniwa hi xikongomelo xo va xupula kumbe va endliwa mahlonga. Vavanuna lava tshembiwaka lava a va tsheniwile, a va langutela tiyindlu ta vavasati evuhosini. Hi xikombiso, vatsheniwa Hegayi na Xaxigazi a va langutela vavasati ni tinhlantswa ta Hosi Ahasuwerusi wa le Peresiya loyi a tiviwaka a ri Xerxes wo Sungula.—Estere 2:3, 14.

Hambiswiritano, a hi vanhu hinkwavo lava Bibele yi va vitanaka vatsheniwa lava a va ri vatsheniwa va xiviri. Swidyondzi swin’wana swi vula leswaku rito leri ri tlhela ri tirhiseriwa ku vula mutirhela-mfumo loyi a averiweke ku tirha ehubyeni ya hosi. Leswi swa twala hikuva swi vuriwe ni le ka Ebedi-meleke munghana wa Yeremiya ni le ka Muetiyopiya loyi a chumayeriweke hi Filipi muvuri wa evhangeli. Entiyisweni Ebedi-meleke a a ri mutirhela-mfumo wa xiyimo xa le henhla hikuva a a kota ku vulavurisana na Hosi Sedekiyasi. (Yeremiya 38:7, 8) Muetiyopiya u hlamuseriwa tanihi munhu loyi a a langutela xuma xa le vuhosini loyi “a a ye eYerusalema a ya gandzela.”—Mintirho 8:27.

Loko Yesu a hlamusela hi vuavanyisi bya nkarhi lowu taka u te: “Loko N’wana wa munhu a fika hi ku vangama kakwe, . . . u ta hambanisa vanhu van’wana eka van’wana, ku fana ni loko murisi a hambanisa tinyimpfu eka timbuti.” (Matewu 25:31, 32) Ha yini varisi va xiviri va hambanisa swifuwo leswi?

Hi ntolovelo, tinyimpfu ni timbuti a ti risiwa ti yisiwa ndhawu yin’we ninhlikanhi. Nivusiku a ti yisiwa etindhawini leti a ti ta sirheleleka eka swiharhi leswi nga ni khombo, vayivi ni le xirhamini. (Genesa 30:32, 33; 31:38-40) Mixaka leyimbirhi ya swifuwo a yi vekiwa etindhawini leti hambaneke leswaku tinyimpfu leti nga karhatiki, ngopfu-ngopfu ta xisati ni leta ha riki titsongo ti nga vavisiwi hi timbuti leti karihaka. Nakambe buku leyi nge All Things in the Bible yi vula leswaku murisi a a hambanisa tinyimpfu ni timbuti hi nkarhi wa “ku tswala, wa ku an’wisa ni wa ku ti tsemeta.” Xikombiso lexi xa Yesu a xi vulavula hi nchumu lowu a wu ta hatla wu twisisiwa hi vanhu va le matiko-xikaya ku fana ni vanhu va le Israyele wa khale.