NHLOKOMHAKA LEYI DYONDZIWAKA YA VU 31
RISIMU 12 Xikwembu Lexikulu, Yehovha
Leswi Yehovha A Swi Endleke Leswaku A Kutsula Vadyohi
“Xikwembu xi rhandze misava swinene lerova xi nyikela hi N’wana wa xona loyi a tswariweke a ri swakwe.”—YOH. 3:16.
LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA
Hi ta vona ndlela leyi Yehovha a hi pfunaka hayona leswaku hi lwisana ni xidyoho ni ndlela leyi a endleke swi koteka leswaku hi tiphina hi vutomi, hi nga ri na xidyoho.
1-2. (a) I yini xidyoho naswona hi nga xi hlula njhani? (Nakambe vona “Nhlamuselo Ya Xiga.”) (b) Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi ni le ka tinhlokomhaka tin’wana leti nga eka magazini lowu wa Xihondzo xo Rindza? ( Nakambe vona nhlokomhaka leyi nge, “Xitsundzuxo Lexi Yaka Eka Vahlayi” leyi nga eka magazini lowu.)
XANA u nga swi tsakela ku tiva leswaku Yehovha Xikwembu u ku rhandza ku fikela kwihi? Nhlamulo hi leyi: Dyondza hileswi a swi endleke leswaku a ku ponisa eka xidyoho ni rifu. Xidyoho a i nala lonkulu loyi u nga taka u nga swi koti ku n’wi hlula u ri wexe. Ha dyoha siku ni siku naswona ha fa hikwalaho ka xidyoho. (Rhom. 5:12) Kambe ku ni mahungu lama tsakisaka. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi nga swi kota ku hlula xidyoho. Kahlekahle, Yehovha u ta hi kutsula eka xidyoho ni rifu!
2 Se swi endla malembe ya kwalomu ka 6 000 Yehovha Xikwembu a ri karhi a pfuna vanhu leswaku va lwisana ni xidyoho. Hikwalahokayini? Hikuva wa hi rhandza. Leswi a hi rhandzeke ku sukela eku sunguleni, u endle swo tala leswaku a hi pfuna hi lwisana ni xidyoho. Xikwembu xa swi tiva leswaku xidyoho xi endla hi fa naswona a xi swi lavi leswaku hi fa. Xi lava hi hanya hilaha ku nga heriki. (Rhom. 6:23) Sweswo hi leswi xi ku navelelaka swona. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi swivutiso swinharhu leswi landzelaka: (1) Hi wihi ntshembo lowu Yehovha a wu nyikeke vadyohi? (2) Emikarhini ya Bibele, i yini leswi vadyohi va swi endleke leswaku va tsakisa Yehovha? (3) Yesu u va kutsule njhani vadyohi?
HI WIHI NTSHEMBO LOWU YEHOVHA A WU NYIKAKA VADYOHI?
3. Swi tise ku yini leswaku vatswari va hina vo sungula va va vadyohi?
3 Loko Yehovha a vumba wanuna ni wansati wo sungula, a a lava leswaku va tsaka. U va nyike kaya ro xonga, nyiko ya vukati ni ntirho wo tsakisa. A va fanele va tata misava hi vana va vona naswona va endla misava hinkwayo yi va paradeyisi ku fana ni ntanga wa Edeni. U va nyike xileriso xin’we ntsena xo olova. U va lemukise leswaku loko vo tlula xileriso xexo hi ku va va n’wi xandzukela hi vomu, xidyoho xa vona a xi ta endla leswaku va fa. Ha swi tiva leswaku ku endleke yini. Ntsumi yo homboloka leyi a yi nga xi rhandzi Xikwembu xikan’we na vona, yi va kucetele leswaku va dyoha. Adamu na Evha va pfumele ku hambukisiwa hi Sathana. Leswi va tsandzekeke ku tshemba Tata wa vona wa rirhandzu, va dyohile. Hilaha hi swi tivaka ha kona, leswi Yehovha a swi vuleke swi endlekile. Ku sukela kwalaho, va langutane ni switandzhaku swa xidyoho xa vona, va sungule ku dyuhala naswona va hetelele va file.—Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Hikwalahokayini Yehovha a venga xidyoho a tlhela a hi pfuna ku lwisana na xona? (Varhoma 8:20, 21)
4 Yehovha u endle leswaku rungula leri ro vava ri tsariwa eBibeleni leswaku hi ta twisisa mhaka yo karhi ya nkoka. Ri hi pfuna hi twisisa leswi endlaka a nga lavi no twa hi xidyoho. Xi endla hi nga vi na vuxaka ni Tata wa hina naswona xi endla leswaku hi fa. (Esa. 59:2) Sathana u venga Yehovha ni vanhu, hi yona mhaka a ringeke Adamu na Evha leswaku va dyoha naswona u ya emahlweni a ringa vanhu ninamuntlha. Swi nga endleka Sathana a a ehleketa leswaku u onhe xikongomelo xa Yehovha hi vanhu. Kambe a a rivele leswaku Yehovha u ni rirhandzu. Xikwembu a xi xi cincanga xikongomelo xa xona hi vana va Adamu na Evha. Xa va rhandza vanhu hi yona mhaka hi ku hatlisa xi va nyikeke ntshembo. (Hlaya Varhoma 8:20, 21.) Yehovha a a swi tiva leswaku a ku ta va ni vanhu lava a va ta hlawula ku n’wi rhandza naswona a va ta lava mpfuno wakwe leswaku va lwisana ni xidyoho. Leswi a nga Muvumbi tlhelo Tata wa vona, a a ta va kutsula eka xidyoho kutani va tshinela eka yena. Yehovha a a ta endla yini leswaku sweswo hinkwaswo swi koteka?
5. Hi rini laha Yehovha a nyikeke vadyohi ntshembo? Hlamusela. (Genesa 3:15)
5 Hlaya Genesa 3:15. Ntshembo wu sungule ku va kona loko Yehovha a gweva Sathana. Xikwembu xi vule leswaku “n’wana” a a ta ponisa vanhu. Eku heteleleni n’wana loyi a a ta pfotlosa Sathana, a herisa vubihi hinkwabyo lebyi a byi vangeke le Edeni. (1 Yoh. 3:8) Hambiswiritano, n’wana yoloye a a ta xaniseka loko a ri karhi a endla sweswo. Sathana a a ta n’wi hlasela ni ku n’wi dlaya. Sweswo a swi ta n’wi twisa ku vava swinene Yehovha. Kambe ku vava koloko a ku nga ta va ka hava hikuva vanhu va ntsandzavahlayi a va ta kutsuriwa eka xidyoho ni rifu.
EMIKARHINI YA BIBELE VADYOHI VA ENDLE YINI LESWAKU VA TSAKISA YEHOVHA?
6. I yini leswi vavanuna lava nga ni ripfumelo, vo fana na Avele na Nowa va swi endleke leswaku va tshinela eka Yehovha?
6 Eka malembe ya madzana lama landzeleke, Yehovha u ye a swi veka erivaleni leswaku vadyohi va nga tshinela eka yena. Avele, n’wana wa vumbirhi wa Adamu na Evha, u ve wo sungula ku kombisa ripfumelo eka Yehovha endzhaku ka leswi endlekeke eEdeni. Leswi Avele a a rhandza Yehovha naswona a a lava ku N’wi tsakisa ni ku tshinela eka Yena, u endle gandzelo. Avele a a ri murisi kutani u teke swin’wana swa swinyimpfana swakwe a swi dlaya, a endlela Yehovha gandzelo. Yehovha u titwise ku yini? U ‘tsakisiwe hi Avele ni gandzelo rakwe.’ (Gen. 4:4) Yehovha u amukele magandzelo lama fanaka lama endliweke hi vanhu lava a va n’wi rhandza ni ku n’wi tshemba, vo fana na Nowa. (Gen. 8:20, 21) Hi ku va a amukela magandzelo yo tano, Yehovha a a kombisa leswaku vadyohi va nga n’wi tsakisa ni ku tshinela eka yena. b
7. Hi dyondza yini eka leswi Abrahama a a tiyimisele ku nyikela hi n’wana wakwe a va gandzelo?
7 Yehovha u kombele Abrahama wanuna wa ripfumelo leri hlamarisaka ku endla nchumu wo tika swinene, ku nga ku nyikela hi n’wana wakwe Isaka a va gandzelo. Hakunene Abrahama a a khome nyarhi hi timhondzo. Hambiswiritano, u yingisile. Loko a ha lava ku dlaya n’wana wakwe, Xikwembu xi n’wi yimisile. Xikombiso lexi xi dyondzisa vanhu hinkwavo lava nga ni ripfumelo mhaka ya nkoka ya leswaku Yehovha u nyikele hi N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka leswaku a va gandzelo. Yehovha wa va rhandza swinene vanhu.—Gen. 22:1-18.
8. Xana magandzelo yo tala lama a ma nyikeriwa hi ku ya hi Nawu a ma fanekisela yini? (Levhitika 4:27-29; 17:11)
8 Endzhaku ka malembe ya madzana, Nawu lowu a wu nyikiwe tiko ra Israyele a wu lava leswaku vanhu va Xikwembu va endla magandzelo yo tala leswaku va rivaleriwa swidyoho. (Hlaya Levhitika 4:27-29; 17:11.) Magandzelo wolawo a ma fanekisela gandzelo ra nkoka, leri a ri ta kutsula vanhu eka xidyoho hi ku helela. Vaprofeta va Xikwembu va huhuteriwe ku hlamusela leswaku N’wana wa Xikwembu la tshembisiweke, wo hlawuleka, a a ta boheka ku xaniseka a tlhela a dlayiwa. A a ta fana ni nyimpfu leyi nyikeriwaka yi va gandzelo. (Esa. 53:1-12) Ehleketa, Yehovha a a ta nyikela hi N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka a va gandzelo leswaku a ponisa vanhu eka xidyoho ni rifu, ku katsa na wena!
YESU U HI KUTSULE NJHANI?
9. I yini leswi Yohane Mukhuvuri a swi vuleke hi Yesu? (Vaheveru 9:22; 10:1-4, 12)
9 Hi 29 C.E., Yohane Mukhuvuri nandza wa Xikwembu u vulavule hi Yesu wa le Nazareta a ku: “Vonani Xinyimpfana xa Xikwembu lexi susaka xidyoho emisaveni!” (Yoh. 1:29) Marito lawa ma swi kombise kahle leswaku Yesu a ku ri yena n’wana loyi ku profetiweke khale ha yena. A a ta nyikela hi vutomi byakwe. Sweswi ku tlula eku sunguleni, vadyohi a va ri ni ntshembo wa xiviri wa leswaku xidyoho a xi ta heriseriwa makumu.—Hlaya Vaheveru 9:22; 10:1-4, 12.
10. Yesu u swi kombise njhani leswaku u “tele ku ta vitana” vadyohi?
10 Yesu a a va tekela enhlokweni vanhu lava a va tshikileriwe hi xidyoho naswona u va rhambile leswaku va va valandzeri va yena. A a swi tiva leswaku xidyoho hi xona lexi a xi endla leswaku vanhu va xaniseka. Hikwalaho ka sweswo, u pfune vavanuna ni vavasati lava a va tiviwa va ri vadyohi. Loko a tirhisa xifaniso u te: “Vanhu lava hanyeke kahle a va lavi dokodela, kambe u laviwa hi lava vabyaka.” U tlhele a ku: “Ndzi tele ku ta vitana vadyohi, ku nga ri vanhu lava lulameke.” (Mat. 9:12, 13) Sweswo hi swona leswi Yesu a swi endleke. U rivalele wansati loyi a n’wi hlambiseke milenge hi mihloti yakwe. (Luka 7:37-50) U dyondzise wansati wa Musamariya exihlobyeni tidyondzo ta nkoka hambileswi a a ma tiva kahle mahanyelo yakwe yo biha. (Yoh. 4:7, 17-19, ) Xikwembu xi tlhele xi nyika Yesu matimba yo herisa xidyoho ni rifu. Njhani? Yesu u pfuxe vanhu lava feke, vaxinuna, vaxisati, vana ni lavakulu.— 25, 26Mat. 11:5.
11. Hikwalahokayini vadyohi a va titwa va tshunxekile ku ya eka Yesu?
11 A swi hlamarisi leswi hambi ku ri vadyohi lavakulu a va titwa va tshunxekile loko va ri na Yesu. U va kombe ntwelavusiwana ni musa. A va titwa va tshunxekile ku ya eka yena. (Luka 15:1, 2) Nakambe Yesu u bumabumele vanhu volavo ni ku va pfuna hileswi va kombiseke ripfumelo eka yena. (Luka 19:1-10) U kombise tintswalo hilaha ku heleleke ku fana ni Tata wakwe. (Yoh. 14:9) U swi kombise hi marito ni swiendlo leswaku Tata wakwe la nga ni tintswalo ni ntwelavusiwana, u rhandza vanhu naswona u lava ku va pfuna va lwisana ni xidyoho. Yesu u pfune vadyohi leswaku va navela ku cinca mahanyelo ya vona kutani va n’wi landzela.—Luka 5:27, 28.
12. I yini leswi Yesu a swi dyondziseke hi rifu ra yena?
12 Yesu a a swi tiva leswi a swi ta n’wi endlekela. Mikarhi yo tala u byele valandzeri vakwe leswaku a a ta xavisiwa ni ku dlayiwa emhandzini. (Mat. 17:22; 20:18, 19) A a swi tiva leswaku gandzelo rakwe a ri ta susa xidyoho emisaveni hilaha Yohane ni vaprofeta va vuleke hakona. Nakambe Yesu u dyondzise leswaku endzhaku ka loko a file, a a ta “koka vanhu va mixaka hinkwayo” va ta eka yena. (Yoh. 12:32) Vadyohi a va ta tsakisa Yehovha hi ku amukela Yesu tanihi Hosi ya vona ni ku tlhela va n’wi tekelela. Loko va endla tano, eku heteleleni a va ta ‘tshunxiwa exidyohweni.’ (Rhom. 6:14, 18, 22; Yoh. 8:32) Hikwalaho, hi ku swi rhandza ni hi xivindzi Yesu u fe hi ndlela yo vava.—Yoh. 10:17, 18.
13. Xana Yesu u fe njhani naswona rifu ra yena ri hi dyondzisa yini hi Yehovha Xikwembu? (Nakambe vona xifaniso.)
13 Yesu u xavisiwile, a khomiwa, a rhukaniwa, a lumbetiwa ni ku tlhela a xanisiwa. Masocha ma n’wi yise endhawini leyi a ta dlayeriwa eka yona kutani ma n’wi belela emhandzini. Loko a ri karhi a tiyiselela maxangu lawa hinkwawo hi ku tshembeka, a ku ri ni Un’wana loyi a a twa ku vava swinene. A ku ri Yehovha Xikwembu. Yehovha u tikhomile a nga ma tirhisi matimba yakwe lamakulu swinene naswona a nga nghenelelanga. Hikwalahokayini Tatana la nga ni rirhandzu a pfumelele N’wana wakwe leswaku a xanisiwa a tlhela a fa? Hikuva Yehovha wa hi rhandza. Yesu u te: “Hikuva Xikwembu xi rhandze misava swinene lerova xi nyikela hi N’wana wa xona loyi a tswariweke a ri swakwe, leswaku loyi a pfumelaka eka yena a nga lovisiwi kambe a kuma vutomi lebyi nga heriki.”—Yoh. 3:16.
14. I yini leswi u swi dyondzaka eka gandzelo ra Yesu?
14 Gandzelo ra Yesu i xikombiso lexikulu xa ndlela leyi Yehovha a va rhandzaka hayona vatukulu va Adamu na Evha. Ri komba ndlela leyi Yehovha a ku rhandzaka hayona. U tikarhatile, a pfumela ku twa ku vava swinene leswaku a ku kutsula eka xidyoho ni rifu. (1 Yoh. 4:9, 10) Entiyisweni, u lava ku pfuna hinkwerhu leswaku hi lwisana ni xidyoho hi tlhela hi xi hlula!
15. Hi fanele hi endla yini leswaku nyiko ya Xikwembu ya gandzelo ra nkutsulo ra Yesu yi hi vuyerisa?
15 Nyiko ya Xikwembu, ku nga gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, ri endla swi koteka leswaku hi rivaleriwa swidyoho. Kambe leswaku Xikwembu xi hi rivalela, hi fanele hi endla swo karhi. Hi fanele hi endla yini? Yohane Mukhuvuri na Yesu Kreste va te: “Hundzukani, hikuva Mfumo wa matilo wu tshinele.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Kutani ku hundzuka i ka nkoka loko hi lava ku lwisana ni xidyoho ivi hi tshinela ekusuhi ni Tata wa hina wa rirhandzu. Kambe ku hundzuka ku katsa yini naswona ku hi pfuna njhani leswaku hi lwisana ni xidyoho? Nhlokomhaka leyi landzelaka yi ta hlamula xivutiso lexi.
RISIMU 18 Hi Khensa Nkutsulo
a NHLAMUSELO YA XIGA: EBibeleni rito leri nge, “xidyoho” ri nga vula swiendlo leswi hoxeke kumbe ku tsandzeka ku hanya hi ku ya hi milawu ya Yehovha ya mahanyelo. Kambe rito leri nge, “xidyoho” ri nga tlhela ri vula ku nga hetiseki kumbe xidyoho lexi hi xi kumeke eka Adamu. Xidyoho lexi hi tswariweke na xona xi endla leswaku hinkwerhu hi fa.
b Yehovha u amukele magandzelo ya vanhu vo tshembeka hikuva a a swi tiva leswaku enkarhini lowu taka, Yesu Kreste a a ta nyikela hi vutomi byakwe leswaku a kutsula vanhu eka xidyoho ni rifu hilaha ku nga heriki.—Rhom. 3:25.