Hi diya 18 ka Junho, ku ve ni xiyendlaku xa lisima swinene ku nga ku humesiwa ka Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani la Matsalwa ya Wukreste Ya Ku Kwetsima hi xiChangana.

Ka Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani ku hundzuluxeliwe leswi nga ntiyiso naswona la tshembeka ka rungula leli taka hi ka Xikwembu. (2 Timotiya 3:16) Hi swini swihoxo leswi vahundzuluxeli va Mabibele ya swoswi va swi yendlaka leswi kalaka swi nga yendliwanga ka Bibele leli? Wuhundzuluxeli la misava ya nyuwani i la mani? I mpsini swi nga ku tiyisekisaka swaku Bibele la Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani la tshembeka?

Profesori mun’wani wa manegosiyu ya misava lweyi a vitaniwaka Declan Hayes a tsale leswi hi Bibele: “Bibele i buku leli xavisiwaka hintamu lembe ni lembe.” Kambe xa ku biha xa kona hileswaku a hi Mabibele hinkwawu ma hundzuluxelaka ntiyiso. Hi xikombiso, ka Bibele lin’wani ku timiwe timhaka leti vayendli va lona a va pimisa swaku ”a ti kahle” kumbe a ti tsakisi. Kasi ka Bibele lin’wani li txintxe marito lawa ma nga kwatisaka valerhi va Bibele va minkama ya swoswi. Hi xikombiso, va vitana Xikwembu va ku i “Papayi kumbe Mamani” leswaku vanhu van’wani va ta li tsakela.

Xihoxo xin’wani xaxikulu ka wuhundzuluxeli la Bibele xi fambisana ni vito la Xikwembu, ku nga Yehovha. (Vadjondzi van’wani loko va hundzuluxela vito la Xikwembu va li i “Yahweh.”) Ka makopiya ya khale ya Bibele, a vito la Xikwembu a li tsaliwe hi 4 wa maletra hi Xiheberu, ku nga YHWH kumbe JHVH. Vito leli li humelela kolomu ka 7.000 wa makhambi ka Matsalwa ya Xiheberu a ntsena. (Eksoda 3:​15; Tipisalema 83:18) Swa tikomba swaku Mutumbuluxi wa hina a a lava swaku vagandzeli va yena va li tiva vito leli va tlhela va li tirhisa!

Hambileswo, ka malembe ya manyingi lawa ma nga hundza, Vayuda va sungule ku chava ku tirhisa vito la Xikwembu hileswi a va chava ku li chimisa. Hi ku famba ka nkama, mavunhwa wolawo ma sungule ku nghena ni ka bandla la Wukreste. (Mintirho 20:29, 30; 1 Timotiya 4:1) Namuntlha vahundzuluxeli va Bibele va tolovela ku txintxa lani ku nga tsaliwa vito la Xikwembu, va tsala swaku “Hosi.” Mabibele man’wani ya swoswi ya Xinghiza ma susile rito leli nge “vito”, leli kumekaka ka Yohani 17:6 lani Yesu a nga te: “Ni li tivisile vito la wena ka vanhu”. Hi xikombiso, Wuhundzuluxeli La Mahungu Lamanene li li: “Ni yendle swaku u tiviwa.”

Vadjondzi van’wani va vula swaku loko va txintxa vito la Xikwembu hi mavitanelo man’wani ya ku fana ni ya ku “Hosi”, vo landzela swihena ntsena. Van’wani va vula swaku va yendla leswo leswaku va ta kota ku xaveliwa hintamu. b Kambe Yesu a basopisile swaku ku nga landzeleliwe swihena leswi chimisaka Xikwembu. (Matewu 15:6) Handle ka leswo, a mhaka leyi ya ku txintxa vito la Xikwembu hi mavitanelo man’wani a yi kona ka Bibele. Phela Yesu a vitaniwa hi tindlela ta ku hambanahambana, ta ku fana ni “Rito la Xikwembu” ni “Hosi ya tihosi”. (Nhlawutelo 19:11-16) Kambe leswo a swi vuli swona swaku vito la Yesu li fanele li pfaletiwa hi “Rito la Xikwembu” kumbe “Hosi ya tihosi”.

A mhaka leyi i ya lisima swinene. Vona leswi ntivi yin’wani ya swa wuhundzuluxeli la Bibele a Índia yi nga swi vula hi ku susiwa ka vito la Xikwembu ka Bibele. Yi te: “Lexi vanhu va Índia va xi lavaka a hi ku tiva mavitanelo ya ku hambanahambana lawa Xikwembu xi nga na wona, va lava ku tiva vito la xona la ku kongoma, hikusa loko va nga li tivi vito la xona a swi nge koteki kuva va tipatsa ni lava va vitaniwaka hi lona.” Phela mhaka leyi ya tirha ni ka vanhu hinkwavu lava lavaka Xikwembu. Ku tiva vito la Xikwembu i swa lisima leswaku hi nga voni Xikwembu tanihi matimba lawa ma kalaka ma nga tolovelekanga, kambe hi xi vona ku fana ni munhu Lweyi swi nga kotekaka kuva hi mu tiva. (Eksoda 34:6, 7) Bibele li li: “Lweyi a vitanaka vito la Yehovha a ta ponisiwa.” (Varoma 10:13) Hi mhaka leyo, swoboha swaku vagandzeli va Xikwembu va tirhisa vito la xona!

Phela ku humesiwa ka Bibele la Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani La Matsalwa Ya Wukreste Ya Xigriki hi khambi la ku sungula hi Xinghiza, ku ve nchumu wa ku tsakisa lowu nga yendleka hi 1950. Ka 10 wa malembe lawa ma nga gama ma landzela, ku humesiwe Matsalwa ya Xiheberu hi ku tsongokutsongo. Kasi hi 1961 Bibele la ku helela li humesiwile hi Xinghiza. Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani li tsale vito la Xikwembu leli nge “Yehovha” ka 7.000 wa tindhawu leti a li humelela ka tona ka Textamentu La Khale, ni ku tlhela li tlhelisela vito la Xikwembu ka 237 wa tindhawu leti a li humelela ka tona ka Matsalwa Ya Wukreste Ya Xigriki. c

Ku tlheliseliwa ka vito la Xikwembu ka tindhawu leti a li li ka tona a swo dzunisa Xikwembu ntsena kambe swi tlhela swi hi pfuna ku va ni matwisiselo yamanene. Hi xikombiso, vahundzuluxeli va ku tala loko va hundzuluxela Matewu 22:44 va li: “Hosi yi ku ka Hosi ya mina.” Se xivutiso hi lexi: I mani a vulavulaka lani, naswona a vulavula na mani? Ka Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani Matewu 22:44 a hundzuluxeliwe hi ndlela leyi: “Yehovha a ku ka Hosi ya mina,” ku nga leswi swi tisaka xiswona ka Tipisalema 110:1 ku nga lomu marito lawa ma nga susiwa hi kona. Leswo swi yendla swaku lava lerhaka va kota ku hambanisa Yehovha Xikwembu ni N’wana wa yena.

A Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani li humesiwa hi Sociedade Torre de Vigia de Bíblias e Tratados, ku nga ntlawa lowu nga le nawini lowu nyimelaka Timboni ta Yehovha. Timboni ta Yehovha se ti ni malembe ya manyingi swinene na ti imprimira Mabibele ti tlhela ti ma nyika vanhu amisaveni hinkwayu. A Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani li yendliwe hi ntlawa wa Timboni ta Yehovha leti tiviwaka tanihi Comissão La Wuhundzuluxeli La Bibele La Misava Ya Nyuwani. Lava lumbaka ntlawa lowu va yendle xiboho xa leswaku swi nga tiviwi leswaku hi vona va nga hundzuluxela hambiloko se va file, leswaku ku nga dzunisiwi vona kambe ku dzunisiwa Xikwembu. — 1 Vakorinto 10:31.

Kasi hi mhaka muni nhlokomhaka ya kona ku li Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani? Marito ya ku sungula ya Bibele leli nga humesiwa hi 1950 ma tlhamusele swaku a nhlokomhaka leyi, yi ku kombisa kahle ku tiyiseka loku nga kona ka leswaku “misava ya nyuwani” leyi Xikwembu xi nga yi tshembisa vanhu, leyi ku vulavuliwaka hi yona ka 2 Pedru 3:13 se yi kola kusuhi. Comissão li vule leswi: “Leswi se hi nga kusuhi ni kuva misava leyi ya ku biha yi txintxiwa yi va ya nyuwani,” i swa lisima swaku wuhundzuluxeli la Bibele li yendla swaku “ntiyiso wa ku tenga wa Rito la Xikwembu” wu phatima swinene.

Ku hundzuluxela ntiyiso hi swona swa lisima hintamu. Vahundzuluxeli va Bibele la Xinghiza va hundzuluxele ku sukela ka Xiheberu, Xiaramu ni Xigriki, na va tirhisa makopiya ya matsalwa ya kahle swinene. A swi lava va va ni wunyaminyami swaku va kota ku ma hundzuluxela kahle matsalwa lawa ma nga tsaliwa khale, na va tirhisa lirimi leli twisisiwaka hi vanhu lava lerhaka Bibele va minkama ya swoswi.

Phela tintivi tin’wani ti li susela xidloko Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani hileswi li tshembekaka li tlhela li ni ntiyiso. Profesori Benjamin Kedar-Kopfstein, a ntivi ya Xiheberu aIsrayele a vule leswi hi 1989: “Ka ntirho wa mina wa ku kambisisa Bibele la Xiheberu ni wuhundzuluxeli, ni tolovela ku peta Bibele la Xinghiza leli vitaniwaka Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani. Hi nkama wolowo ni ya ni swi vona hi ku phindhaphindha swaku lava va nga hamba wuhundzuluxeli leli, va yendle minzamu yayikulu swaku va twisisa kahle matsalwa lawa ma nga ntiyiso hikakunene.”

Hi ku famba ka nkama Timboni ta Yehovha ti yendle swaku Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani li kumeka hambi hi ka vanhu lava kalaka va nga khulumi Xinghiza. Swoswi se la kumeka na li helelile kumbe na li nga helelanga hi tirimi ta kolomu ka ku tlula 250. Leswaku ntirho lowu wu vevukisiwa, a tindlela ta ku hundzuluxela ti yampsisiwile leti patsaka a djondzo ya marito ya Bibele ni tekinolojiya. Ku vekiwe departamentu leli vitaniwaka Departamentu la Ntirho wa Ku Hundzuluxela swaku li pfuna vahundzuluxeli. Ntlawa Lowu Rhangelaka wu va vonelela hi kusuhi lava yendlaka ntirho wa ku hundzuluxela Bibele hi ku tirhisa Comissão La Ku Tsala. Hambileswo, kasi a ntirho lowu wu yendlisiwa ku yini?

Ku sungula, ku langiwa Vakreste lava va tinyiketelaka swaku va va ntlawa wa vahundzuluxeli. Swa tikomba swaku loko vahundzuluxeli va tirha xikan’we, va humesa wuhundzuluxeli la kahle ku tlula ku va munhu mun’we a tirha yexe. (Swivuriso 11:14) Hi ntolovelo muhundzuluxeli mun’wani ni mun’wani wa ntlawa a fanele a ni xiperiyensiya ka ku hundzuluxela mabuku ya Timboni ta Yehovha. A ntlawa wa ku hundzuluxela Bibele wu nyikiwa trenamentu la minawu leyi faneleke yi landziwa ka ku hundzuluxela Bibele ni ka matirhiselo ya maprograma ya komputadori lawa ma nga ta laveka ka ntirho lowu.

Ntlawa wa ku hundzuluxela Bibele wu kutxiwa ku hundzuluxela swilo leswi nga ntiyiso swi tlhela swi twisiseka ka munhu mun’wani ni mun’wani. Loko swi koteka, va nga hundzuluxela hi ndlela leyi swi taka hi yona ka lirimi leli va hundzuluxelaka ka lona na va tivonela swaku va nga baleki mongo wa leswi nga ka lirimi leli va hundzuluxelaka ka lona. Va swi yendlisa ku yini leswo? Pimisa hi wuhundzuluxeli la Bibele leli la ha ku humesiwaka. Ntlawa wa ku hundzuluxela wu rhange hi ku hundzuluxela marito ya lisima ya Bibele lawa ma nga tirhisiwa ka Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani la Xinghiza ma ya ka xiChangana. Va tirhise programa la komputadori leli tirhisiwaka ka ku hundzuluxela leli vitaniwaka Watchtower Translation System swaku va kuma marito ya Bibele lawa ma fambisanaka na wona kumbe ma fanaka. A programa leli li tlhela li va humesela marito hi Xigriki ni Xiheberu, ku nga marito lawa Xinghiza xi nga hundzuluxela wona, se leswo swi va pfuna ku vona swaku marito wolawo ma hundzuluxelisiwe ku yini ka tindhawu tin’wani. Loko ntlawa wu pfumelelana ni marito wolawo va nga ma hundzuluxela, va sungula ku hundzuluxela Bibele na va tirhisa programa la komputadori leli va pfunaka ku vona marito ya xiChangana lawa va nga ma hundzuluxela nkama va hundzuluxelaka ndzimana yin’wani ni yin’wani. d

Hi ku rhamba kuva u tilerhela hi wexe a Bibele la Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani La Matsalwa Ya Ku Kwetsima. U nga li lerha ka internet kumbe ka aplikativhu la JW Library, kumbe u nga kuma la ku imprimiriwa ka Yindlo ya Wugandzeli ya Timboni ta Yehovha leyi nga kusuhi na wena. U nga lerha na u tiyiseka swaku ku hundzuluxeliwe marito ya Xikwembu hi xiChangana hi ku tshembeka. A hi kanakani swaku u ta tiyiseka swaku a ku humesiwa ka Bibele leli ku ve xiyendlaku xa lisima swinene ka wunghanu la wena na Yehovha!