Kasi Baibolo Likuti Wuli pa Nkhani ya Nthengwa?
Ivyo Baibolo Likuyowoya
Chiuta wakati walenga mwanalume wakwamba na mwanakazi wakwamba, wakaŵaŵika munthengwa. Wakambiska nthengwa kuŵa chinthu chapadera pakati pa mwanalume na mwanakazi mwakuti mukuluta kwanyengo ŵakhazikiske chikaya chawo pamoza na ŵana ŵawo.—Genizesi 1:27, 28; 2:18.
Chiuta wakukhumba kuti ŵanthu ŵakutorana ŵaŵenge ŵakukondwa. (Zintharika 5:18) Mu Baibolo, wakupeleka ulongozgi na fundo izo zingawovwira ŵanthu ŵakutorana kuti nthengwa yawo yendenge makora.
Mu nkhani iyi:
Kasi fundo za Chiuta pa nkhani ya nthengwa ni zakuti wuli?
Kufuma waka pakwambilira, Chiuta wakambiska nthengwa pakati pa mwanalume yumoza na mwanakazi yumoza. (Genizesi 2:24) Chiuta wakuzomerezga yayi mitala, kugonana kwa ŵanalume na ŵanakazi pera, panji mwanalume na mwanakazi ŵakhalenge lumoza uku ŵandatorane mwadango. (1 Ŵakorinte 6:9; 1 Ŵatesalonika 4:3) Yesu wakasambizga ŵalondezgi ŵake kuti ŵakwenera kulondezga fundo zakwambilira za Chiuta zakukhwaskana na nthengwa.—Mariko 10:6-8.
Chiuta wakuwona kuti nthengwa njaumoyo wose. Para mwanalume na mwanakazi ŵatorana, ŵakulayizgana kuti ŵalutilirenge kugomezgeka kwa yumoza na munyake kweniso kukhala lumoza kwa umoyo wawo wose. Chiuta wakukhazga kuti wose ŵaŵiri ŵafiskenge layizgo lawo.—Mariko 10:9.
Wuli pakuyowoya vya kupatukana na kupatana?
Vikuchitika kuti nyengo zinyake mfumu na muwoli ŵangatalikirana, usange yumoza wafumapo kwanyengo yichoko waka kuti wakapwelelere vinthu vinyake vyamabuchi kukwake. Kweni Baibolo likuzomerezga yayi kupatukana chifukwa cha masuzgo gha munthengwa. M’malo mwake likuchiska ŵakutorana kuti para ŵapambana maghanoghano ŵasangenge nthowa za umo ŵangamazgira masuzgo ghawo.—1 Ŵakorinte 7:10.
Uleŵi ntchifukwa chimoza cha mu Malemba icho chingapangiska kuti nthengwa yimare. (Mateyu 19:9) Ntheura, usange mwanalume na mwanakazi ŵawona kuti ŵapatukane panji ŵamazge nthengwa yawo pa vifukwa vinyake padera pa uleŵi, mwakuyana na Malemba palije uyo wali na wanangwa wakusonga munthu munyake panji kutora na kutengwaso kunyake.—Mateyu 5:32; 1 Ŵakorinte 7:11.
Kasi nthengwa yikwenera kulembeskeka ku boma kuti yiŵe yakuzomerezgeka na Chiuta?
Chiuta wakukhazga kuti Ŵakhristu ŵapulikirenge malango gha boma ghakukhwaskana na nthengwa. (Tito 3:1) Para ntchamachitiko kuti ŵakutorana ŵalembeske nthengwa yawo ku boma, ŵakwenera kuchita nthena kuti ŵalongore kuti ŵakuchindika ŵamazaza kweniso ŵakupulikira fundo za Chiuta zakukhwaskana na nthengwa iyo nja umoyo wose. a
Kasi Baibolo likuti ŵafumu na ŵawoli ŵali na udindo wuli?
Maudindo gha wose ŵaŵiri. Ŵafumu na ŵawoli ŵakwenera kutemwana kweniso kulongorana ntchindi. (Ŵaefeso 5:33) Ŵakutorana ŵakwenera kuchitirana mwachitemwa pa nkhani za kugonana kweniso ŵakwenera kugega chilichose icho chingaŵapangiska kuti ŵaleke kugomezgeka kwa munyawo wamunthengwa. (1 Ŵakorinte 7:3; Ŵahebere 13:4) Usange ŵakutorana ŵali na ŵana, ŵakwenera kulelera lumoza ŵana.—Zintharika 6:20.
Baibolo likulongosora vinandi yayi vya umo ŵakutorana ŵangachitira pa nkhani ya kugwira ntchito yakulembeka kweniso umo ŵangagwilira ntchito za pa nyumba. Mfumu na muwoli ŵangadumbiskana icho chingaŵa chakwenelera mu banja lawo.
Udindo wa mfumu. Baibolo likuyowoya kuti “mfumu ni mutu wa muwoli wake.” (Ŵaefeso 5:23) Iyo ni mutu pa fundo yakuti ndiyo wakwenera kulongozga banja lake kweniso kusankha vinthu ivyo vingawovwira muwoli wake na ŵana.
Mfumu wakwenera kuwoneseska kuti banja lake lili na vyakukhumbikwira ivyo vingawovwira waliyose mu banja lake kuti waŵe na umoyo uwemi, waŵe wakukondwa, kweniso kuti waŵe paubwezi uwemi na Chiuta. (1 Timote 5:8) Mfumu wakulongora kuti wakuchindika na kuzirwiska mikhaliro ya muwoli wake para wakuchitira nayo lumoza vinthu kweniso para wakutegherezga mwakupwelelera maghanoghano na masachizgo ghake para wakusankha vyakuchita. (Zintharika 31:11, 28) Baibolo likuti mfumu wakwenera kufiska maudindo ghake munthowa ya chitemwa.—Ŵakolose 3:19.
Udindo wa muwoli. Baibolo likuti “muwoli . . . wachindikenge chomene mfumu wake.” (Ŵaefeso 5:33) Chiuta wakukondwa chomene usange muwoli wakuchindika udindo uwo uli kupelekeka kwa mfumu wake.
Udindo wa muwoli ngwakuti wakwenera kumovwira mfumu wake, kumovwira kuti wasankhenge makora vyakuchita na kukhozgera umutu wake. (Genizesi 2:18) Baibolo likumulumba muwoli uyo wakufiska udindo wake wakuzirwa mu banja.—Zintharika 31:10.
Kasi mazuŵa ghano Chiuta wali kuŵika dango lakuti ŵakutorana ŵakwenera kuŵa na ŵana?
Yayi. Kale, Chiuta wakaphalirapo ŵateŵeti ŵake ŵanyake kuti ŵababe ŵana. (Genizesi 1:28; 9:1) Kweni Ŵakhristu ŵali pasi pa dango ili yayi. Yesu wakaŵaphalirapo yayi ŵalondezgi ŵake kuti ŵakwenera kubaba ŵana. Ndipo nanga ni ŵasambiri ŵake ŵakwambilira ŵakayowoyapo yayi kuti ŵakutorana ŵakwenera kubaba ŵana. Ntheura ŵakutorana ŵangasankha ŵekha kuti ŵababe ŵana panji yayi.
Kasi Baibolo lingawovwira wuli nthengwa yane?
Fundo za mu Baibolo zingawovwira ŵakutorana kuti ŵakhalenge makora munthengwa yawo. Fundo za mu Baibolo zingawovwiraso ŵakutorana kuti ŵagege panji ŵamazge masuzgo agho ŵakusangana nagho.
Fundo za mu Baibolo zingawovwira ŵakutorana . . .
kulongorana chitemwa chanadi.—1 Ŵakorinte 13:4-7; Ŵakolose 3:14.
umo ŵangachitira pa nkhani ya kupambana vyakuchita.—1 Ŵakorinte 10:24.
kuŵa ŵategherezgi ŵawemi kwa yumoza na munyake.—Yakobe 1:19.
a Kuti mumanye umo Baibolo likuwonera mitundu ya nthengwa zakupambanapambana, wonani Gongwe la Mulinda la Chichewa la Okutobala 15, 2006, peji 21, ndime 12.