MUTU 22
Wakalutilira Kugomezgeka mu Nyengo Zakusuzga
1, 2. Kasi Petrosi wakakhazganga vichi apo Yesu wakasambizganga mu Kaperenaumu, kweni ntchivichi chikachitika?
YESU wakaŵa mu sunagoge ku Kaperenaumu, wakasambizganga. Petrosi wakalaŵisiskanga ŵanthu awo ŵakapulikizganga kwa Yesu. Petrosi wakakhalanga mu msumba wenewuwu, ndiko wakachitiranga bizinesi yake yaulovi, cha kumpoto kwa Nyanja ya Galileya. Kweniso mu msumba uwu mukakhalanga ŵabwezi ŵake ŵanandi, ŵabali ŵake, na ŵabizinesi ŵanyake. Petrosi wakakhazganga kuti ŵanthu ŵa mu Kaperenaumu ŵamanyenge kuti Yesu ni Mesiya ndipo ŵakondwenge kusambira vya Ufumu wa Chiuta kwa msambizgi waluso uyu. Kweni ndivyo ŵanthu ŵara ŵakachita yayi.
2 Ŵanandi ŵakaleka kupulikizga. Ŵanyake ŵakadinginyikanga, ŵakasuskanga fundo yinyake iyo Yesu wakayowoya. Kweni icho chikamuŵinya chomene Petrosi ni ivyo ŵasambiri ŵanyake ŵa Yesu ŵakachita ŵakati ŵapulika fundo yiphya iyo Yesu wakaŵasambizga. Ŵasambiri aŵa ŵakakwenyelera, ndipo ŵanyake ŵakakalipa. Ŵanyake ŵakayowoya kuti ivyo Yesu wakayowoya vikaŵa vyakuzizika. Ŵakakhumba yayi kupulikizgaso, ntheura ŵakafuma mu sunagoge na kuleka kumulondezga.—Ŵerengani Yohane 6:60, 66.
3. Kasi chipulikano chikamovwira wuli Petrosi mu nyengo zakusuzga?
3 Iyi yikaŵa nyengo yakusuzga kwa Petrosi na ŵapositole ŵanyake. Petrosi wakapulikiska yayi ivyo Yesu wakayowoya zuŵa lira. Wakwenera kuti wakawona kuti munthu wangakhuŵara nadi na mazgu gha Yesu usange ŵandamulongosolere. Kasi Petrosi wakachita vichi? Aka kakaŵa kakwamba yayi kuti Petrosi wasangane na suzgo lanthena ili kweniso kakaŵa kaumaliro yayi. Tiyeni tiwone umo chipulikano chikamovwilira Petrosi kuŵa wakugomezgeka mu nyengo zakusuzga izi.
Wakagomezgeka Apo Ŵanyake Ŵakaleka Kugomezgeka
4, 5. Kasi Yesu wakachita wuli vinthu mwakupambana na ivyo ŵanthu ŵakakhazganga?
4 Kanandi Petrosi wakazizwanga na ivyo Yesu wakachitanga na kuyowoya. Nyengo zinandi, Fumu yake yikayowoyanga na kuchita
vinthu munthowa iyo ŵanthu ŵakakhazganga yayi. Yesu wakati walyeska ŵanthu ŵanandi chomene mwamunthondwe, ŵakakhumbanga kumukora ufumu. Kweni wakazizika ŵanthu, chifukwa wakachimbira na kuphalira ŵasambiri ŵake kuti ŵakwere boti ŵalute ku Kaperenaumu. Usiku, apo ŵasambiri ŵakaŵa mu boti pa nyanja, Yesu wakaŵazizikaso apo wakenda pachanya pa maji uku chimphepo chikuputa pa Nyanja ya Galileya. Ichi chikawovwira Petrosi kumanya kuti chipulikano ntchakukhumbikwa.5 Mulenji wake, ŵakasanga kuti mizinda yaŵalondezga uko ŵakaŵa. Kweni vikuwoneka kuti khumbo la ŵanthu aŵa likaŵa lakuti Yesu waŵapeso chakurya, ŵakapukwa kuti waŵasambizge yayi. Yesu wakaŵasuska chifukwa cha kutemwa vyakuthupi. (Yoh. 6:25-27) Nkhani iyi yikalutilira pa sunagoge mu Kaperenaumu, uko Yesu wakasambizga fundo yakuzirwa iyo ŵanthu ŵakayiwona kuŵa yakuzizika.
6. Kasi Yesu wakayowoya chiyelezgero wuli, ndipo ŵanthu ŵakachita wuli?
6 Yesu wakakhumbanga yayi kuti ŵanthu ŵizenge waka kwa iyo chifukwa chakuti wakaŵalyeskanga. Kweni wakakhumbanga kuti ŵamanyenge kuti Chiuta wazamuŵapa umoyo wamuyirayira usange ŵali na chipulikano mwa iyo. Ntheura Yesu wakapeleka chiyelezgero, wakajiyaniska na mana, chakurya icho chikafumanga kuchanya mu mazuŵa gha Mozesi. Ŵanyake ŵakati ŵasuska, Yesu wakapelekaso chiyelezgero chinyake, wakayowoya kuti usange munthu wangarya thupi lake na kumwa ndopa zake wangazakasanga umoyo. Fundo iyi ndiyo ŵanthu ŵakakwiya nayo chomene. Ŵanyake ŵakati: “Mazgu agha ngakuzizika, ni njani wangaghapulikizga?” Ŵasambiri ŵanandi ŵa Yesu ŵakaleka kumulondezga. *—Yoh. 6:48-60, 66.
7, 8. (a) Kasi ni fundo wuli iyo Petrosi wakayipulikiska yayi yakukhwaskana na Yesu? (b) Kasi Petrosi wakazgora wuli fumbo ilo Yesu wakafumba ŵapositole?
7 Kasi Petrosi wakachita wuli? Nayo wakwenera kuti wakazizwa na ivyo Yesu wakayowoya. Wakapulikiska yayi fundo yakuti Yesu wakwenera kufwa mwakuti wafiske khumbo la Chiuta. Kasi Petrosi nayo wakaghanaghana vyakuti waleke waka kwenda na Yesu nga umo ŵakachitira ŵasambiri ŵanyake zuŵa lira? Yayi, chifukwa pakaŵa chinthu chinyake chakuzirwa icho chikapambaniskanga Petrosi na ŵasambiri ŵanyake ŵara. Kasi chikaŵa chivichi?
8 Yesu wakalaŵiska ŵapositole ŵake, wakati: “Kasi namwe mukukhumba kuluta?” (Yoh. 6:67) Wakayowoyanga na wose 12, kweni Petrosi ndiyo wakazgora. Kanandi ndimo wakachitiranga. Petrosi wakwenera kuti wakaŵa mulara pa wose. Kweniso wakwenera kuti ndiyo wakatemwanga chomene kuyowoya pa wose. Kanandi Petrosi wakakaŵanga yayi kuyowoya ivyo vili mu mtima wake. Pa nyengo iyi, mu mtima wake mukaŵa fundo yambura kuluwika iyi, yakuti: “Fumu, tilute tiye kwa njani? Imwe muli na mazgu gha umoyo wamuyirayira.”—Yoh. 6:68.
9. Kasi Petrosi wakalongora wuli kuti ngwakugomezgeka kwa Yesu?
9 Mazgu agha ngakuchontha mtima chomene. Petrosi wakaŵa na chipulikano mwa Yesu ndipo chikamovwira kuti waŵe wakugomezgeka. Petrosi wakamanya kuti Yesu yekha ndiyo Mponoski uyo Yehova wakapeleka kweniso kuti ivyo Yesu wakasambizganga vya Ufumu wa Chiuta vikaponoskanga ŵanthu. Petrosi wakamanyanga kuti nangauli pakaŵa vinthu vinyake ivyo vikamuzizikanga, pakaŵavya kunyake uko wangaluta kuti Chiuta wamutemwe na kumutumbika pakumupa umoyo wamuyirayira.
Tikwenera kugomezga ivyo Yesu wakasambizganga, nangauli vingasuskana na ivyo takhazganga panji tikutemwa
10. Kasi tingamuyezga wuli Petrosi pa nkhani ya kugomezgeka?
10 Kasi ndimo namwe mukuwonera? Chachitima ntchakuti ŵanthu ŵanandi lero ŵakuyowoya kuti ŵakumutemwa Yesu kweni mbakugomezgeka yayi. Munthu uyo ngwakugomezgeka nadi kwa Khristu wakwenera kutemwa visambizgo vyake, nga umo wakachitira Petrosi. Tikwenera kuvisambira, kuvipulikiska, na kuvichita, nanga ni para tindavipulikiske panji vikususkana na ivyo ise tikutemwa. Pekha para tili ŵakugomezgeka, ndipo tizamusanga umoyo wamuyirayira uwo Yesu wakukhumba kuti tizakawusange.—Ŵerengani Salimo 97:10.
Wakalutilira Kugomezgeka Wakati Wachenyeka
11. Kasi Yesu na ŵasambiri ŵake ŵakaluta nkhu? (Wonaniso mazgu ghamusi.)
11 Ivi vikati vyachitika, Yesu na ŵapositole kweniso ŵasambiri ŵanyake ŵakanyamuka ulendo utali kulazga kumpoto. Ŵali mu nthowa, ŵakamba kuwona Phiri la Herimoni, kumpoto chomene kwa Charu cha Layizgano. Nyengo zinyake para munthu wali ku Nyanja ya Galileya, wakaliwonanga phiri ili, ilo nyengo zinandi likaŵanga na chiwuvi tuu. Ŵakati ŵafika kufupi, phiri likamba kuwoneka litali chomene, ndipo ŵakafika ku mizi yakufupi na Kesareya Filipi. * Apo ŵakaŵa ku malo ghakutowa agha, ŵakalaŵiskanga kumwera na kuwona chigaŵa chikuru cha Charu cha Layizgano. Ku malo agha ndiko Yesu wakafumba ŵasambiri ŵake fumbo lakuzirwa chomene.
12, 13. (a) Chifukwa wuli Yesu wakafumba ivyo ŵanthu ŵakaghanaghananga vya iyo? (b) Kasi ivyo Petrosi wakazgora Yesu vikulongora wuli kuti wakaŵa na chipulikano chanadi?
12 Yesu wakati: “Kasi mizinda yikuti ndine njani?” Tiŵe nga tikuwona Luka 9:18-20.
Petrosi wakulaŵiska Yesu kumaso, wakughanaghanira vya lusungu na vinjeru vyake vyapachanya. Yesu wakakhumbanga kumanya ivyo ŵanthu ŵakughanaghana vya iyo, kutolera pa ivyo ŵakawonanga na kupulika. Ŵasambiri ŵa Yesu ŵakazgora, ndipo ŵakawerezgapo ivyo ŵanthu ŵanyake ŵakaghanaghananga vya Yesu. Kweni Yesu wakakhumbanga kumanya vinandi. Kasi ŵasambiri ŵake nawo ndivyo ŵakaghanaghananga? Ntheura wakati: “Kweni imwe mukuti ndine njani?”—13 Apa napo Petrosi wakachedwa yayi kuzgora. Wakayowoya mwakupulikikwa makora kweniso mwachikanga ivyo ŵanyake nawo ŵakaghanaghananga. Wakati: “Ndimwe Khristu, Mwana wa Chiuta wamoyo.” Muŵe nga mukuwona Yesu wakumwemwetera na Petrosi apo wakumulumba. Yesu wakumukumbuska Petrosi kuti Yehova Chiuta, ndiyo wakuvumbura unenesko wakuzirwa uwu ku awo ŵali na chipulikano chanadi. Petrosi wakapulikiska yimoza mwa fundo zakuzirwa chomene izo Yehova wakavumbura. Fundo iyi yikaŵa yakukhwaskana na Mesiya, panji kuti Khristu, uyo Chiuta wakalayizga kale chomene.—Ŵerengani Mateyu 16:16, 17.
14. Kasi Yesu wakamupa milimo wuli yakuzirwa Petrosi?
14 Khristu uyu ndiyo uchimi ukayowoya kuti ni libwe ilo ŵakuzenga ŵazamulikana. (Sal. 118:22; Luka 20:17) Yesu wakaghanaghananga vya mauchimi ghanthena uwu apo wakayowoyanga kuti Yehova wazamuzenga mpingo pa libwe panji jalawe lenelili, ilo Petrosi wakalimanya. Kufuma apo, Yesu wakamupa Petrosi milimo yakuzirwa chomene mu mpingo uwu. Yesu wakayowoyapo yayi kuti Petrosi ndiyo ni mulara pa ŵapositole ŵanyake, nga umo ŵanyake ŵakughanaghanira. Kweni wakamupa waka milimo Petrosi yakuti wachite. Wakamupa “makiyi gha Ufumu.” (Mat. 16:19) Ukaŵa mulimo wa Petrosi kujulira ŵanthu ŵa mitundu yitatu, mwaŵi wa kunjira mu Ufumu wa Chiuta. Chakwamba, ku Ŵayuda, kufuma apo ku Ŵasamariya, ndipo paumaliro ku Ŵamitundu.
15. Chifukwa wuli Petrosi wakamususka Yesu, ndipo wakayowoya vichi?
15 Kweni pamanyuma Yesu wakayowoya kuti awo ŵapika vinandi, ŵazamufumbika vinandi, ndipo yumoza wawo wakaŵa Petrosi. (Luka 12:48) Yesu wakalutilira kuvumbura unenesko wakuzirwa wakukhwaskana na Mesiya, umoza wake ukaŵa wakuti wamusuzgika na kukomeka mu Yerusalemu. Petrosi wakati wapulika ivi vikamukondweska yayi. Ntheura wakamutolera pamphepete Yesu, wakati: “Mujilengere lusungu Fumu. Mungazomerezganga na pachoko chara kuti ichi chimuchitikirani.”—Mat. 16:21, 22.
16. Kasi Yesu wakamuchenya wuli Petrosi? Kasi mazgu agho Yesu wakayowoya ghali na fundo wuli yakovwira tose?
Mat. 16:23; Mrk. 8:32, 33) Mazgu agho Yesu wakayowoya ngakovwira kwa tose. Ntchipusu kutolera maghanoghano gha ŵanthu kuluska gha Chiuta. Nyengo zinyake para tikukhumba kovwira munthu, mwambura kumanya tingamuchitiska ivyo vikukondweska Satana m’malo mwa Chiuta. Kweni kasi Petrosi wakachita wuli?
16 Petrosi wakwenera kuti wakayowoya nthena chifukwa cha kumuchitira chitima Yesu. Ntheura wakwenera kuti wakazizwa na ivyo Yesu wakazgora. Yesu wakamulazgira msana Petrosi, wakalaŵiska ŵasambiri ŵanyake, awo nawo ŵakwenera kuti ndivyo ŵakaghanaghananga. Yesu wakati: “Luta kumanyuma kwane Satana! Ndiwe chikhuŵazgo kwa ine, chifukwa uli na maghanoghano gha Chiuta chara, kweni gha ŵanthu.” (17. Kasi Yesu wakang’anamurangachi apo wakaphalira Petrosi kuti ‘walute kumanyuma kwake’?
17 Petrosi wakamanya kuti Yesu wakang’anamuranga kuti iyo ni Satana nadi yayi. Nakuti umo Yesu wakayowoyera na Petrosi vikupambana na umo wakayowoyera na Satana. Yesu wakaphalira Satana kuti: “Fumapo Satana!” kweni kwa Petrosi wakati: “Luta kumanyuma kwane.” (Mat. 4:10) Yesu wakamutinkha yayi Petrosi, mpositole uyo wakawonamo viwemi. Kweni wakakhumbanga kumovwira waka Petrosi kuti wasinthe maghanoghano ghake ghakubudika pa nkhani iyi. Petrosi wakeneranga yayi kuŵa chakukhuŵazga kwa Yesu, kweni wakeneranga kumovwira.
Pekha usange tikujiyuyura na kupulikira ulongozgi na kusambirapo kanthu ndipo tingaŵa pafupi na Yesu Khristu kweniso Awiske, Yehova Chiuta
18. Kasi Petrosi wakalongora wuli kugomezgeka, ndipo ise tingamuyezga wuli?
18 Kasi Petrosi wakakwesako, kukwiya, panji kusunga vyakusingo? Yayi, iyo wakapulikira ulongozgi. Ntheura wakalongoraso kuti wakaŵa wakugomezgeka. Tose ise tikulondezga Khristu, nyengo zinyake tikukhumbikwira ulongozgi. Pekha usange tikujiyuyura na kupokera ulongozgi na kusambirapo kanthu ndipo tingaŵa pafupi na Yesu Khristu kweniso Awiske, Yehova Chiuta.—Ŵerengani Zintharika 4:13.
Wakatumbikika Chifukwa cha Kugomezgeka
19. Kasi Yesu wakayowoya vichi, ndipo Petrosi wakwenera kuti wakaghanaghananga vichi?
19 Yesu wakayowoyaso mazgu ghanyake ghakuzizika, wakati: “Nadi nkhumuphalirani, ŵalipo ŵanyake awo ŵimilira pano awo ŵachetenge nyifwa chara m’paka ŵazakawone dankha Mwana wa munthu wakwiza mu Ufumu wake.” (Mat. 16:28) Petrosi wakati wapulika mazgu agha, wakwenera kuti wakakhumba kumanya ng’anamuro lake. Kasi Yesu wakang’anamuranga vichi? Panyake Petrosi wakaghanaghananga kuti mwaŵi uwu umujumphenge chifukwa cha ulongozgi uwo Yesu wakamupa.
20, 21. (a) Longosorani mboniwoni iyo Petrosi wakawona. (b) Kasi ivyo Yesu wakadumbiskananga na ŵanthu ŵaŵiri mu mboniwoni yira vikamovwira wuli Petrosi?
20 Kweni pakati pajumpha sabata yimoza, Yesu wakatora Yakobe, Yohane, na Petrosi ndipo wakaluta nawo ku “phiri litali,” panji likaŵa Phiri la Herimoni ilo likaŵa pafupi waka. Ukwenera ukaŵa usiku, chifukwa ŵanthu ŵatatu aŵa ŵakasiwanga. Kweni apo Yesu wakalombanga, chinthu chinyake chikachitika icho chikachimbizga tulo twawo.—Mat. 17:1; Luka 9:28, 29, 32.
21 Yesu wakamba kusintha mawonekero pamaso pawo. Chisko chake chikamba kuŵala, kugadima, m’paka chikaŵa ngwe nga ni dazi. Vyakuvwara vyake vikaŵala tututu. Kufuma apo, pakawoneka mizgezge ya ŵanthu ŵaŵiri, umoza ukimiranga Mozesi, unyake Eliya. Luka 9:30, 31.
Ŵanthu aŵa ŵakadumbiskananga na Yesu vya “kuwukapo kwake uko wakaŵa pafupi kufiska mu Yerusalemu.” Vikuwoneka kuti ŵakadumbirananga vya nyifwa yake kweniso kuwuka kwake. Ntheura tikuwona kuti Petrosi wakabuda nadi apo wakayowoya kuti ivi vingamuchitikira yayi Yesu.—22, 23. (a) Kasi Petrosi wakalongora wuli mtima wa kukhumba kovwira ŵanthu? (b) Kasi Petrosi, Yakobe, na Yohane, ŵakapokeraso thumbiko wuli usiku wura?
22 Petrosi wakawonanga nga kuti vinthu ivi vikuchitika nadi, ndipo wakakhumbanga kuchitapo kanthu. Nakuti panji wakakhumbanga kuti mboniwoni yilutilire. Vikawoneka nga Mozesi na Eliya ŵakafumangako kwa Yesu. Ntheura Petrosi wakayowoyapo, wakati: “Msambizgi, ntchiwemi kuti tili pano. Ntheura tiyeni tijinthe mahema ghatatu, limoza linu, limoza la Mozesi, na limoza la Eliya.” Kweni ŵateŵeti ŵa Yehova ŵaŵiri aŵa ŵakafwa nikale, ndipo ŵakakhumbikwiranga mahema yayi. Petrosi wakamanyanga yayi icho wakayowoyanga. Tikukondwa chomene para tikusambira vya munthu uyu chifukwa wakaŵa wakujipeleka kweniso wakukhumbisiska kovwira ŵanthu.—Luka 9:33.
23 Usiku wura, Petrosi, Yakobe, na Yohane, ŵakapokeraso thumbiko linyake. Bingu likapangika na kuŵabenekelera pa phiri para. Mu bingu mukafuma mazgu gha Yehova Chiuta. Wakati: “Uyu ni Mwana wane wakusoleka. Mupulikirani.” Kufuma apo, mboniwoni yira yikamalira papo, ŵakakhalaso ŵekha na Yesu.—Luka 9:34-36.
24. (a) Kasi mboniwoni ya kusintha kwa Yesu yikamovwira wuli Petrosi? (b) Kasi mboniwoni iyi yingatovwira wuli?
24 Mboniwoni ya kusintha kwa Yesu yikaŵa thumbiko likuru kwa Petrosi, na kwa ise wuwo. Pakati pajumpha vyaka vinandi, Petrosi wakalemba kuti wakaŵa na mwaŵi usiku wura wa kuwonerathu uchindami wa Yesu nga ni Themba kuchanya kweniso wa kuŵa yumoza wa “ŵakaboni awo ŵakawona na maso vya ukuru wake.” Mboniwoni iyi yikalongora kuti mauchimi ghanandi agho ghali mu Mazgu gha Chiuta ngaunenesko, ndipo yikakhozga chipulikano cha Petrosi kuti wazizipizge ivyo vikaŵa munthazi. (Ŵerengani 2 Petrosi 1:16-19.) Nase mboniwoni iyi yingatovwira nga ni Petrosi, usange tikulutilira kugomezgeka kwa Fumu iyo Yehova watipa, kusambira kwa iyo, kuyilondezga zuŵa lililose kweniso para tikupulikira ntchenyo na ulongozgi.
^ ndime 6 Apa tikuwona ukaboni wakuti ŵanthu aŵa ŵakakaŵanga yayi kusintha, chomene para tingayaniska ivyo ŵakayowoya pa nyengo iyi na ivyo ŵakayowoya mayiro ghake apo ŵakatenge Yesu ni ntchimi ya Chiuta.—Yoh. 6:14.
^ ndime 11 Kufuma mumphepete mwa Nyanja ya Galileya, ŵanthu aŵa ŵakenda ulendo wa makilomita pafupifupi 50. Iwo ŵakafuma mu malo ghakuthambalara chomene ŵakajumpha mu malo ghakutowa m’paka ŵakafika ku malo ghakukwera chomene.