Eaha to roto?

Tapura tumu parau

E oire ruperupe o Nineve e ta ˈna mau paturaa rarahi

Ua ite anei oe?

Ua ite anei oe?

Eaha tei tupu i Nineve i muri aˈe i te tau o Iona?

I TE area matahiti 670 hou te tau o Iesu, o Asura te hau emepera rahi e puai roa ˈˈe i te ao nei. Ia au i te reni natirara a te hoê fare vairaa taihaa tahito i Beretane, “na Kupero tooa o te râ mai taua fenua ra e tae roa ˈtu i Irania hitia o te râ. Na mua aˈe, to roto atoa o Aiphiti.” O Nineve te pu oire o Asura e tera te oire rahi roa ˈˈe o te ao atoa nei. E oire ruperupe e ta ˈna mau paturaa rarahi, aua tiare nehenehe mau, aorai unauna e fare vairaa buka rarahi. Ia au i te mau papairaa itehia i nia i te patu i Nineve, ua parau te arii Asenapera, mai te tahi mau arii no Asura, e o ˈna “te arii o te ao atoa nei.” I raro aˈe i ta ˈna faatereraa, e au ra e aita hoê aˈe te nehenehe e haru ia Asura e ia Nineve.

O Asura te hau emepera rahi e puai roa ˈˈe i taua tau ra

Tera râ, i te taime o Asura te hau emepera puai roa ˈˈe, ua tohu te peropheta Zephania e haamou Iehova ia Asura e “e faaano oia ia Nineve mai te hoê medebara mǎrô.” Hau atu â, ua tohu te peropheta Nahuma: “A haru i te ario, a haru i te auro! . . . Aita e mea faahou to roto i te oire, ua ano, ua mou! . . . E horo te taata atoa o te ite ia oe a na ô ai: ‘Ua haamouhia o Nineve!’” (Zeph. 2:13; Nah. 2:9, 10; 3:7) A faaroo ai i taua mau parau tohu ra, ua manaˈo paha te taata: ‘Eaha ïa huru? E haamouhia iho â anei te nunaa puai o Asura?’ E au ra e mea fifi ia tiaturi i te reira.

Ua riro Nineve ei fenua ano

Noa ˈtu râ, ua tupu te parau tohu! I te hopea o te senekele hitu hou te tau o Iesu, ua haru to Babulonia e to Medai ia Asura. Aita te taata i ora faahou i Nineve e ua moˈe-roa-hia teie oire. Ia au i te papai a te tahi fare vairaa taihaa tahito i New York, “ua moˈe-roa-hia teie oire i raro aˈe i te repo e ua faarooroo te taata no nia ia Nineve maoti noa te Bibilia.” Ia au i te hoê taiete no nia i te ihipǎpǎ Bibilia, i te mau matahiti 1800, “aita hoê aˈe taata i ite e mea mau anei te oire pu rahi o Asura.” Tera râ, i 1845, ua haamata te aivanaa ihipǎpǎ o Austen Henry Layard i te imi hohonu i te mau huˈahuˈa o Nineve e ua haapapu ta ˈna i ite e oire ruperupe o Nineve na mua ˈˈe.

Ua tupu te mau parau tohu no nia ia Nineve. Te haapuai ra te reira i to tatou tiaturi e tupu iho â te mau parau tohu Bibilia no nia i te hopea o te mau faatereraa taata.—Dan. 2:44; Apo. 19:15, 19-21.