1—3. Кижилер өлүм дугайында кандыг айтырыгларны салып турар, ол ышкаш янзы-бүрү шажыннар чүнү өөредип турар?

 БО АЙТЫРЫГЛАР чүс-чүс чылдар дургузунда кижилерни дүвүредип келген. Ол айтырыглар дыка чугула, чүге дээрге аңаа харыы кайда-даа чурттап чоруур база кандыг-даа кижиге хамаарылгалыг.

² Иисус Христостуң хосталга бээр өргүлү мөңге чуртталгаже орукту канчаар ажытканын эрткен эгеде сайгардывыс. Ол ышкаш Библиядан «өлүм-даа... турбас» үениң дугайында билип алдывыс (Ажыдыышкын 21:4). Ынчалза-даа бо үеде кижилер өлүп турар. Мерген угаанныг Соломон хаан: «Дириглер өлү бээр бис дээрзин билирлер» — деп чугаалаан (Екклесиаст 9:5). Бис, аргалыг болза, үр чурттаксаар бис. Ынчангаш «өлүм соонда чуртталга бар бе?» деп айтырыг бисти дүвүредип чоруур.

³ Чоок киживистиң өлүмү улуг ажыг-шүжүг чедирер. Ынчангаш дараазында айтырыглар биске оожургал бербейн турар чадавас: чоок улузувус кайдал? Олар хинчектенип турар бе? Бисти көрүп турар бе? Оларга дузалап болур бис бе? Олар-биле катап ужуражыр бис бе? Шажыннар бо айтырыгларга янзы-бүрү кылдыр харыылап турар. Чамдык улустуң саналы-биле алырга, эки кижилер дээрге чурттаар, а багай кижилер алдыы оранга хилинчектенир. А өске улустуң бодалы-биле алырга, өлген соонда кижилер ада-өгбелери турар сүнезиннер оранынче чеде бээр. Өлген кижилер алдыы оранга бир-ле амылыг амытан бооп катап  төрүттүнер дээш, шииттирип чеде бээр деп, чугаалаар кижилер база бар.

4. Хөй шажыннар өлүмге хамаарыштыр кандыг чүүлге дүгжүп турар?

⁴ Шажыннарның өөредиглери янзы-бүрү-даа болза, кижи өлүрге, ооң бир-ле кезии дириг артар деп, олар шуптузу чөпшээрежип турар. Өлүм соонда кижилер улаштыр чурттап, бир-ле кайгамчык арга-биле көөрүн, дыңнаарын база боданырын уламчылап турар деп, кайы-даа үеде кижилер бүзүреп чораан. Ынчалза-даа ол шын бе? Чок, чүге дээрге минниишкиннер болгаш бодалдар мээниң ажылы-биле тудуш. Кижи өлүрге, мээниң ажылы соксай бээр. Мээ өлүрге, сактыышкыннар, минниишкиннер болгаш сагыш човаашкыннар анаа-ла чиде бээр. Олар мээден аңгы туруп шыдавас.

5, 6. Библияда өлген улустуң байдалының дугайында чүнү чугаалааныл?

⁵ Өлүм соонда чүү болурун бистиң Чаяакчывыс Иегова билир. Бодунуң Сөзүнде, Библияда, өлген улус кандыг байдалда турарын ол тайылбырлаан. Кажан кижи өлүп каарга, ол чок апаар, деп Библия өөредип турар. Өлүм — амы-тынга удурланышкак. Өлген улус көрүп-даа, дыңнап-даа, боданып-даа шыдавас. Мага-бот өлүрге, кижиниң кандыг-бир кезии улаштыр чурттавас. Ийе, кижиде көзүлбес болгаш өлүм чок мага-боттуң кезии чок a.

⁶ «Дириглер өлү бээр бис дээрзин билирлер, а өлүглер чүнү-даа билбестер» — деп, Соломон хаан чугаалаан. Өлген кижилер ынакшылды, көөр хөөн чок чорукту илередип шыдавас, чүге дээрге «хөөрде ажыл-даа, медереп билиишкин-даа, билиг-даа,... мерген угаан-даа, чүү-даа чок» (Екклесиаст 9:5, 6, 10). Ол ышкаш кижи өлүрге, «боттандырар дээн бодалдары ол-ла дораан чиде бээр» деп Ырлар 145:4-те бижээн. Ынчаарга мага-бот өлген соонда, кижилер улаштыр  чурттап шыдавас. Бистиң амы-тынывысты лааның чалбыыжы-биле деңнеп болур. Лааны өжүр үрүптер болза, чалбыыш анаа-ла чиде бээр. Ол бир-ле өске черге хып келбес.

7. Иисус өлүмнү чүү-биле деңнээн?

⁷ Иисус Христостуң сөстери өлген улустуң байдалының дугайында билип алырынга дузалыг. Иисустуң эргим эжи Лазарь өлүп каарга, ол өөреникчилеринге: «Бистиң өңнүүвүс Лазарь удуй берген-дир» — деп чугаалаан. Өөреникчилер Лазарьның аарыының дугайында билир турган, ынчангаш ол анаа күш кирип алыр дээш, удуп чыдар деп бодааннар. Ынчалза-даа олар соора билгеннер. Ынчан Иисус дорт чугаалаан: «Лазарь өлген-дир» (Иоанның 11:11—14). Эскерип көрем: Иисус өлүмнү уйгу-биле деңнээн. Лазарь дээрже барбаан, ол ышкаш алдыы оранга хинчектенмээн. Ол дээрниң төлээлериниң аразынче барбаан база өлген ада-өгбелеринче чеде бербээн. Лазарь өске амылыг амытан кылдыр катап төрүттүнмээн. Өлгеш, ол ханы уйгу-биле удуй берген ышкаш болган. Өске библейжи шүлүктерде өлүмнү база уйгу-биле деңнээн. Чижээ, кажан Иисус Иаирниң уруун диргизип турда, ол чугаалаан: «Ыглаваңар, бо уруг өлбээн, а удуп чыдар кижи-дир» (Луканың 8:52, 53). Ол ышкаш Давид мынча деп бижээн: «Өлүм мени удутпазын!» (Ырлар 12:4).

8. Кижилерниң өлүрүн Бурган күзевээн деп, чүге чигзиниг чокка чугаалап болурул?

⁸ Кижилер өлүр кылдыр, Бурган күзээн бе? Чок, болбайн канчаар! Иегова кижилерни черге мөңге чурттаар кылдыр чаяаган. Бурган бир дугаар кижилерни кайгамчык сесерликке чурттадып каан деп бо номдан билип алдывыс. Ол оларга тергиин кадыкшылды берген. Иегова оларга  чүгле экини күзеп турган. Ажы-төлүнге ынак ада-ие оларның кырыырын болгаш өлүрүн күзээр бе? Кижи бажынга кирбес чүве-дир! Иегова бодунуң ажы-төлүнге ынак, ынчангаш олар черге аас-кежиктиг, мөңге чурттар кылдыр, ол күзеп турар. Иегова кижилерниң «чүрээнче мөңге чурттаар күзелди киирген» деп Библияда чугаалаан (Экклезиаст 3:11,ЧД). Бурган бисти мөңге чурттаксаар күзелдиг кылдыр чаяагаш, ол күзел албан күүсеттинер кылдыр, бүгү чүвени кылган.

9. Иегова Адамга чүнү чагааныл, база ол чагыгны күүседири чүге берге эвес турган?

⁹ Ынчаарга кижилер чүге өлүп турарыл? Ол айтырыгга харыыны билип алыр дизе, Адам биле Еваның чурттап турган үезинче кичээнгейни салып көрээли. Библияда: «Дээрги-Бурган-Чаяакчы ол сесерликке аянныг чараш, чиксенчиг чимистерлиг ыяштарны тарып өстүрген» — деп чугаалаан (Эге дөс 2:9). Ынчалзажок Иегова Адамга чагаан: «Бо сесерликте эки-бакты билириниң ыяжындан аңгыда өске бүгү ыяштарның чимизин чип болур сен. Ол ыяштың чимизин чиве: бир эвес ону амзаптар болзуңза, ол-ла хүн өлүр сен» (Эге дөс 2:16, 17). Оларга ол чагыгны сагыыры берге эвес турган, чүге дээрге Адам биле Еваның чип болур чимистерлиг ыяштары сесерликте хөй турган. Оон артык, ол хоойлу оларны тергиин кылдыр чаяаган база шупту чүүлдерни берген Бурганга четтиргенин илередир арганы берип турган. Олар Бурганга дыңнангыр турган болза, дээрде ынакшылдыг Адазының эрге-чагыргазын хүндүлеп турарын база ооң айтыышкыннарын күүседир күзелин көргүзүп болур турган.

10, 11. а) Бир дугаар кижилерни Бурганны дыңнавазынче чүү оттурган? б) Адам биле Еваны агартыры чүге болдунмас турган?

¹⁰ Хомуданчыг чүүл, бир дугаар кижилер Иегованы биле тура-ла дыңнавайн барган. Бир катап Эрлик Евага чедип келгеш, чылан таварыштыр айтырган: «Сесерликте кандыг-даа ыяштан чимистерни чиирин Бурган силерге чөпшээревээни, ол ылап-ла шын бе?» Ынчан Ева: «Бис кандыг-даа ыяштан чимистерни чип болур бис... Чүгле сесерликтиң ортузунда турар ыяштың чимизин чип болбас дээрзин Бурган биске чугаалаан. Аңаа дээп безин болбас, оон башка өлүр бис» — деп харыылаан (Эге дөс 3:1—3).

¹¹ «Чок, өлбес силер... Бир эвес ол ыяштан чимистерни чиптер болзуңарза, бурганнар дег, эки-бакты угааптар, карааңар ажык апаарыңарны Бурган билгеш, хоруп турар-дыр» — деп, Эрлик мегелеп харыылаан (Эге дөс 3:4, 5). Эрлик Еваны бир эвес ол хоруглуг чимисти чиптер болза, ол оон-даа аас-кежиктиг апаар деп бүзүредирин күзээн. Ооң  сөстери-биле алырга, Ева чүү шын, а чүү шын эвес деп чүвени боду шиитпирлеп, күзээн-не чүвезин туразында кылып болур турган. Оон аңгыда, бир эвес кижилер хоруп каан чимисти чиптер болза, шынында чүү болу бээрин Бурган кижилерден чажырып турар деп чарлааш, Эрлик Иегованы меге чорукка буруудаткан. Ева Эрликке бүзүрээн. Ынчангаш ол ыяштан чимистерни алгаш, чиген. Ооң соонда чимистерни ашаанга бээрге, ол база амзаан. Олар ону билбейн кылган деп чугаалап болбас. Бурганның чагыынга удур кылып турарын олар кончуг эки билип турган. Чимистерни чипкеш, олар биле тура-ла Бурганның бөдүүн болгаш чөптүг чагыын хажытканнар. Дээрде Адазынга болгаш ооң эрге-чагыргазынга хүндүткел чогун олар көргүскен. Оларны агартыры болдунмас турган!

12. Кажан Адам биле Ева чагыртпас чоруктуң оруун шилип алырга, Иегова чүнү миннинген, чижекке тайылбырла.

 ¹² Бир эвес сээң сагыш човап өстүрген уругларың сеңээ ынак эвезин болгаш хүндүткел чогун алдынып чорууру-биле көргүскен болза, чүнү миннир сен? Ол чүүл сээң сеткилиңни хөлчок хомудадыптар боор. Кажан Иегованың ажы-төлү, Адам биле Ева, чагыртпас чоруктуң оруун шилип алырга, аңаа кайы-хире аарышкылыг болган деп, чүгле бодап көр даан!

13. Иегова Адамдан харыы негеп, чүнү чугаалаан база ол сөстерниң утказы кандыгыл?

¹³ Адам биле Ева чугаа дыңнавас боорга, оларга мөңге чурттаарын Иегова чөпшээревээн. Ооң сагындырганы дег, олар өлүп калганнар. Адам биле Ева чок апарган. Олар сүнезиннер оранынче чоруй барбаан. Иегова Адамдан харыы негеп, тодаргай чугаалаан: «Довурактан тывылган сен, довуракче катап-ла шилчий бээр сен» (Эге дөс 3:19). Бурган Адамны черниң довураандан чаяаган (Эге дөс 2:7). Ооң мурнунда Адам чок турган. Ынчангаш «довуракче катап шилчий бээр сен» деп сөстерниң утказы — ол чок апаар дээн уткалыг. Адам чаяаттынганы довурак дег, өлүг апарган.

14. Кижилер чүге өлүп турарыл?

¹⁴ Бир эвес Адам биле Ева Бурганны дыңнап, бачыт кылбаан болза, олар амгы үеге чедир чурттап болур турган. Адам бодунуң салгалынга бачыт болгаш өлүмнү дамчыткан, ынчангаш шупту кижилер өлүп турар апарган (Римчилерге 5:12). Бачытты ада-иезинден ажы-төлүнче дамчыыр аарыг-биле деңнеп болур. Өлүм — бачыттың уржуу-дур, ол каргыш-тыр. Өлүм — өңнүк эвес, а дайзын-дыр (1 Коринфичилерге 15:26). Ол каржы дайзындан бисти хостап турар төлевир дээш, Иеговага кайы-хире өөрүп четтирип турар бис!

15. Өлүм дугайында шынны билири чүге оожургал эккээрил?

¹⁵ Библия өлген улустуң байдалының дугайында шынны ажыдып тура, биске ёзулуг оожургалды берип турар. Өлүг кижилер хилинчектенмейн турар база аарышкыны  миннивейн турар деп көрдүвүс. Олардан корткан херээ чок, чүге дээрге олар биске хора чедирип шыдавас болгай. Оларга бистиң дузавыс херекчок, ол ышкаш оларның биске дузалаар харыы чок. Бис олар-биле чугаалажып, оларның үнүн дыңнап шыдавас бис. Ынчалзажок хөй шажын бараалгакчылары өлген улуска дузалажып шыдаарын мегелеп, бүзүредип турар. Чоок улузу херек кырында ындыг дузаны алыр деп бүзүрээш, кижилер оларга хөй акша берип турар. А бисти шак ол мегеден алыс шынны билиривис камгалап турар.

16. Хөй шажыннарның өөредиглеринге кым салдар чедирип турар база канчаар?

¹⁶ Сээң чүдүлгеңниң өөредии Библияның өлүм дугайында өөредии-биле дүгжүп турар-дыр бе? Шажыннарның хөй кезиинде дүүшпейн турар. Чүге? Чүге дээрге оларның өөредиглери Эрликтиң салдары-биле тывылган. Өлүм соонда өлген кижилер сүнезиннер оранынче чоруптар деп кижилер бүзүрээр кылдыр, Эрлик меге шажынны ажыглап турар. Шак ындыг меге өөредиглер кижилерни Иегова Бургандан ырадып турар. Канчалдыр?

17. Кезээ-мөңгеде хилинчек дугайында өөредиг Иегованы чүге бужартадып турар?

¹⁷ Ооң мурнунда чугаалааны дег, өлүм соонда багай кижилер алдыы оранга кезээ-мөңгеде хилинчектенир деп, чамдык шажыннар өөредип турар. Ол өөредиг Бурганны бужартадып турар. Иегованың ынакшылы элбек болганда, ол кажан-даа кижилерни хилинчектевес (1 Иоанның 4:8). Бодунуң дыңнангыр эвес оглун кезедири-биле, ооң холун отка чиртип турар кижиниң дугайында чүнү бодаар сен? Ону хүндүлээр сен бе? Ооң-биле найыралдажырын күзээр сен бе? Чок, болбайн канчаар! Сен ону каржы-дошкун кижи кылдыр, бодаар болгай сен. Эрлик шак-ла ону чедип алырын күзеп турар. Иегова хөй-хөй миллиард чылдар дургузунда кижилерни алдыы оранга хилинчектеп турар деп, бүзүрей бээривисти ол күзеп турар.

18. Өлген кижилерге мөгеер чорук кандыг меге өөредиг-биле холбашкан?

¹⁸ Эрлик чамдык шажыннарны ажыглааш, кижилер өлүм  соонда көзүлбес сүнезиннер апаарга, оларга мөгейир ужурлуг деп өөредигни нептередип турар. Ол өөредиг-биле алырга, өлген кижилерниң сүнезиннери күчүлүг камгалакчылар, чок болза каржы дайзыннар бооп турар. Дыка хөй кижилер ол меге өөредиге бүзүреп турар. Олар чок апарган кижилерден корткаш, оларга мөгейип турар. Ынчалза-даа ол шын эвес, чүге дээрге өлген кижилер өлүмнүң уйгузу-биле удуй берген деп, Библия өөредип турар. Ынчангаш чүгле алыс шын Бурганга, Иеговага — бистиң Чаяакчывыска болгаш Чуртталга Берикчизинге мөгеер херек (Ажыдыышкын 4:11).

19. Өлүм дугайында шынны билип алырга, кандыг библейжи өөредигни билип алыры белен болур?

¹⁹ Өлген кижилерниң байдалының дугайында алыс шынны билири сени меге шажынның өөредиглеринден камгалап, библейжи өөредиглерниң утказын эки билип алырынга дузалаар. Чижээ, өлген соонда чуртталга чок деп билип алгаш, черге дываажаңга мөңге чурттаар идегелдиң кайы-хире кайгамчыктыын үнелеп шыдаар апаар сен.

20. Дараазында эгеде кандыг айтырыгны сайгарар бис?

²⁰ Бурунгу үеде чурттап чораан чөп-шынныг Иов айтырган: «Кажан кижи өлүп каарга, ол катап чурттаар бе?» (Иов 14:14). Өлүмнүң уйгузу-биле удуп калган кижи чуртталгаже эглип шыдаар бе? Библия биске оожургал берип турар. Ооң дугайында дараазында эгеден билип алыр бис.