NAA ZWO TOU SIKWA?
Glue Ya Dzi Barnacles
Ndi kale vhaḓivhi vha zwipuka vho zwi ṱhogomela uri zwikhokhonono zwa lwanzheni zwi vhidzwaho barnacle zwi a kona u nambatela matombo, vhuimazwikepe na kha mutumbu wa zwikepe. Glue ine ya itwa nga zwenezwi zwikhokhonono i nambatela u fhira dzoṱhe dzo itwaho nga vhathu. A si kale vhorasaintsi vho zwi ṱhogomela uri ndi mini tshi itaho uri zwenezwi zwikhokhonono zwi kone u nambatela fhethu ho ṋukalaho.
Humbulani nga ha hezwi: Vhaṱoḓisi vho wana uri dzi barnacle dzo no aluwaho dzi a bambela maḓini u itela u ṱoḓa fhethu hune dza nga nambatela hone. Musi yo no wana henefho fhethu, i bvisa mifuda mivhili ya zwithu zwi ngaho luḓi. Tshi thoma nga u bvisa luḓi lu re na mapfura lune lwa bvisa maḓi hune tsha ḓo nambatela hone. Lwonolo luḓi lu ita uri mufuda wa vhuvhili wa luḓi u kone u nambatela henefho fhethu. Lwonolu luḓi lwo itwa nga phurotheini dzi vhidzwaho phosphoproteins.
Yeneyi mifuda mivhili ya luḓi i ita glue i nambatelaho vhukuma ine na zwitzhili zwa balelwa u i tshinyadza. Yeneyi glue i tea u vha i tshi nambatela vhukuma nahone i sa ṱavhanyi u tshinyala ngauri barnacle i ḓo nambatela henefho u swika tshi fa.
Nḓila ine tshenetshi tshikhokhonono tsha ita ngayo glue yo serekana u fhira zwe vhorasaintsi vha vha vha tshi humbula zwone. Muṅwe muraḓo wa tshenetshi tshigwada we a wanulusa nḓila ine tshenetshi tshikhokhonono tsha ita ngayo glue o ri: “Ndi nḓila ya vhuṱali ya u nambatela fhethu hu re na maḓi.” Zwe vha zwi wana zwi nga thusa vhaṱoḓisisi uri vha ite glue ine ya nga shumiswa na maḓini na ine ya nga shumiswa kha zwithu zwa elekitironiki na zwa ngalafho.
Inwi ni zwi vhona hani? Naa glue ya barnacle yo sokou bvelela kana yo tou sikiwa?