“Cái trống muôn vàn âm điệu”

BIÊN TẬP VIÊN TỈNH THỨC! Ở SENEGAL

“NÓ RỐNG, rít, kêu than và gào thét. Nó thì thầm và hát hò... Đó là cái trống vô vàn thang âm, trống muôn vàn âm điệu”. Loại trống nào gợi trí tưởng tượng của tác giả này vậy? Là cái trống tay của người Châu Phi có tên djembe.

Trống djembe là loại nhạc cụ chính của truyền thống vỗ trống ở một số bộ lạc Tây Phi. Tiêu biểu, những điệu trống djembe gắn liền với những chuyện xảy ra trong đời sống làng mạc, từ dịp cưới hỏi, ma chay, sinh nở đến lễ hội, mùa gặt và ngay cả dịp sắm quần áo mới.

Trống djembe có nhiều kiểu dáng và kích cỡ khác nhau. Thật vậy, các nước như Burkina Faso, Guinea, Mali và Senegal có kiểu trống djembe độc đáo riêng. Người ta làm loại nhạc cụ này từ việc đục một khúc gỗ cứng cáp để làm thân trống. Có những loại trống được trang trí đơn giản, nhưng cũng có những loại được chạm trổ tinh tế.

Khi đục xong phần thân, người làm trống khéo léo biến nó từ một khuôn gỗ rỗng thành một loại nhạc cụ độc đáo. Trước tiên, ông đục, nạo, và chà nhẵn vỏ ngoài bằng cát cho đến khi đạt được kích thước chính xác tạo nên âm thanh như mong muốn. Người thợ này cũng có thể trét bên trong trống một lớp dầu cọ và phơi khô dưới nắng mặt trời. Cách này giúp bảo vệ lớp gỗ.

Mặt trống djembe được làm bằng da dê gắn vào một vòng kim loại được đặt ở đầu trống. Nó được giữ chặt bởi một loạt dây nối với hai vòng khác. Người thợ trống sẽ căng dây đến mức nào? Tùy theo người đó muốn loại âm thanh nào. Khi chỉnh âm thanh của trống, ông kiểm tra thường xuyên bằng cách vỗ một điệu trống mình thích.

Trống djembe làm mê hồn cả người Châu Phi lẫn khách du lịch. Thật vậy, một khi được nghe những nhạc sĩ tài ba trong buổi trình diễn nhạc ứng tấu thì bạn không thể quên được “cái trống muôn vàn âm điệu”.