1, 2. Yesuusi saˈan deˈido wurssetta qammi, ba kiittidoogeeta tamaarissido timirttee aybee?

 YESUUSI saˈan deˈido wurssetta qammi ba kiittidoogeetuura Yerusalaamen issi keettaa pooqiyan deˈees. Kahuwaa miyo wode, Yesuusi denddi eqqidi bollaara maayido maayuwaa qaariis. Pooxaa ba xeessan marxxiis. Hegaappe guyyiyan, haattaa kuyxaaruwan tigiis; tigidi ba erissiyo ashkkaratu tohuwaa meecciis; yaatidi pooxan eta tohuwaa qucciis. Hegaappe simmidi, ba maayuwaa maayiis. Yesuusi ba huuphiyaa kaushshidi ha oosuwaa oottidoy aybissee?—Yoh. 13:3-5.

² Yesuusi hagaadan giis: “Taani intteyyo oottidoogaa akeekeetii? . . . Taani intteyyo Godanne inttena tamaarissiyaagaa gidaidda, intte tohuwaa meeccidabaa gidikko, inttekka issoi issuwaa tohuwaa meeccanau bessees. Aissi giikko, taani intteyyo oottidoogaadan, inttekka oottana mala, intteyyo leemiso gidaas.” (Yoh. 13:12-15) Yesuusi ba huuphiyaa kawushshidi hegaa mala laafa oosuwaa oottiyoogan ba kiittidoogeeti ubbatoo hassayiyoobaa tamaarissiis; qassi sinttappe eti bantta huuphiyaa kawushshiyaageeta gidanaadan minttettiis.

3. (a) Yesuusi, issi uri bana ziqqi oottiyoogee ay keena koshshiyaakko dumma dumma wodiyan tamaarissidoy ayba ogiyaanee? (b) Ha huuphe yohuwan ay beˈanee?

³ Yesuusi, issi uri ba huuphiyaa kawushshiyoogee keehippe koshshiyoogaa tamaarissidoy ba kiittidoogeetu tohuwaa meeccido wode xalla gidenna. Hegaappe kase issi wode Yesuusi kiittidoogeeti bantta giddon ooni aadhiyaakko palamettido wode, i guutta naˈaa ehiidi ba matan essidi etau hagaadan giis: “Ha guutta na7aa ta sunttan mokkiya ooninne tana mokkees; qassi tana mokkiyaagee tana kiittidaagaakka mokkees; aissi giikko, intte ubbaa giddon guuxxiyaagee ubbaappe gitatees.” (Luq. 9:46-48) Parisaaweti hayttatanau  koyiyoogaa eridi Yesuusi guyyeppe, “Bana xoqqu oottiya urai ziqqi gaana; bana ziqqi oottiya urai xoqqu gaana” yaagidi tamaarissiis. (Luq. 14:11) Yesuusi ba erissiyo ashkkarati bantta huuphiyaa ziqqi oottiyaageeta, giishin banttana kawushshiyaageetanne otorettennaageeta gidanaadan zoriis. A leemisuwaa kaallanau, i bana kawushshidi oottidobaa ane pilggoos. Qassi issi uri bana kawushshiyoogee a xalla gidennan haratakka maaddiyoy ayba ogiyaanakko beˈana.

4. Xoossau mexi issi Naˈay saˈaa yaanaappe kase ba huuphiyaa kawushshidoy ayba ogiyaanee?

⁴ Xoossaassi mexi issi Naˈay saˈaa yaanaappe kasekka ba huuphiyaa kawushshiis. Yesuusi Mayraamippe yelettanaappe kase, saluwan ba Aawaara zawi baynna layttaa deˈiis. Naˈaanne Aawaa giddon deˈiya mino dabbotaabaa Isiyaasa maxaafay hagaadan gees: “Daafuridaagaa taani qaalan waatada minttettanaakko erana mala, Ubbaa Haariya GODAI taayyo tamaarida inxxarssaa immiis. I tana maallado maallado beegottidi, taani tamaariya asadan siyanaadan, ta haittaa ezggissees. Ubbaa Haariya GODAI ta haittaa dooyiis; taanikka makkalanchcha gidabeikke; guyyekka simmabeikke.” (Isi. 50:4, 5) Xoossaa Naˈay ba huuphiyaa kawushshidi deˈiis; qassi Yihooway tamaarissiyoobaa akeekan ezggiis. Tumu Xoossaappe tamaaranau i yeemottees. Yihooway nagarancha asaa naata bana ziqqi oottidi maariyo wode, Yesuusi akeekidi beˈidoogee qoncce.

5. Kiitanchatu halaqaa Mikaaˈeela gidida Yesuusi, Dabloosaara palamettido wode bana kawushshiyoogan leemiso gidiyaabaa ay oottidee?

⁵ Xoossaa mexi issi Naˈaagaadan bantta huuphiyaa kawushshidaageeti saluwan deˈiya ubba meretata gidokkona. Seexaanaa Dabloosa gidida meretay Yihoowappe tamaariyoogaa aggidi, bana xoqqu xoqqu oottidi otorettiis; hegee i ba huuphiyaa kawushshennaagaa bessiyaaba; yaatiyoogan, Yihoowa bolli makkaliis. SHin, Yesuusi saluwan baayyo deˈiya maatan ufayttiis; qassi i ba maataa bessenna ogiyan goˈettanau koyibeenna. Yesuusi “Muuse ahaabaa xalahe halaqaara palamettido wode,” i kiitanchatu halaqaa Mikaaˈeela gidikkonne, oottanau ayyo maatay baynnabaa oottibeenna. Xoossaa Naˈay ba huuphiyaa kawushshiis. Ubbaappe Bolla Daannay Yihooway hegaa ba koyido wodiyaaninne ogiyan giigissana gakkanaassi i ufayssan naagiis.—Yihudaa 9 nabbaba.

6. Yesuusi Mase gidanau eeno giyoogan ba huuphiyaa kawushshidoy ayba ogiyaanee?

⁶ Yesuusi saˈaa yaanaappe kase, i Mase gididi saˈan deˈiyo wode ba deˈuwan hananabaakka tamaaridoogee qoncce. Yaatiyo gishshau, i tuggatanaagaa kasetidi erennan waayi aggana. Gidikkokka, Yesuusi yaana geetettida Mase gididi saˈan deˈidi hayqqanau eeno giis. Aybissi? Xoossaassi mexi issi Naˈay ba huuphiyaa kawushshidoogaa xeelliyaagan kiitettida PHauloosi hagaadan giidi xaafiis: “I ubba wode [xoossa] gididi de7iis; shin Xoossaa keeni wolqqan gidanau mali be7iyoogaa bessiyaabaadan qoodibeenna. SHin i ba shenen ubbabaa aggi bayidi, ashkkara meretaa ekkiis; qassi asa milatidi qoncciis.”—Pili. 2:6, 7.

7, 8. Yesuusi naatettaaninne saˈan haggaazido wodiyan ba huuphiyaa kawushshidoy ayba ogiyaanee?

⁷ Yesuusi asa milatidi qonccido wode, ‘bana kaushshidoogaa, hayquwau, ubba haray atto, mittaa bolli barchetidi hayqqanaukka azazettidoogaa’ PHauloosi xaafiis. (Pili. 2:8) Yesuusi naatettaappe doommidi, ba huuphiyaa kawushshiyoogan nuuyyo leemiso gidiis. A dichida aawaynne aayyiyaa, Yooseefinne Mayraama polo asa gidana xayikkonne, i bana kawushshidi “etassi  azazettees.” (Luq. 2:51) Hegee naatuyyo loˈˈo leemiso. Eti banttana yelidaageetuyyo ufayssan azazettiyo gishshau, Xoossay eta anjjana.

⁸ Yesuusi wodalla gididi, baagaappe Yihoowa sheniyaa kaseyiyoogan ba huuphiyaa kawushshiyoogaa bessiis. (Yoh. 4:34) Yesuus Kiristtoosi haggaaziyo wode Xoossaa sunttaa goˈettiis, qassi ashkke asati Yihoowa eeshshaanne i asaa naatussi halchidobaa xeelliyaagan suure eraa eranaadan maaddiis. Hegaa bollikka, Yesuusi ba deˈuwan Yihoowabaa tamaarissidobaara maayettiyaabaa oottiis. Leemisuwau, Yesuusi tamaarissido woosau koyro qofay, “Saluwan de7iya nu Aawau, ne geeshsha sunttai anjjetto” yaagees. (Maa. 6:9) Yaatiyo gishshau, Yesuusi bana kaalliyaageeti qoppana koshshiyo waannabay Yihoowa sunttaa geeshshatettaa gidiyoogaa tamaarissiis. Ikka ba deˈuwan hegaadan oottiis. Yesuusi saˈan haggaazido wodiyaa wurssettan, “Taani ne sunttaa eta [erissiyo ashkkarata] erissaas; sinttaukka erissana” yaagidi, Yihoowakko woossiis. (Yoh. 17:26) Hegaa bollikka, Yesuusi Yihooway a maaddennan aynne oottana danddayennaagaa darotoo yootiis.—Yoh. 5:19.

9. Zakkaariyaasi Masiyaabaa kasetidi ay yootidee, qassi Yesuusi hegaa polidoy ayba ogiyaanee?

⁹ Masiyaa xeelliyaagan Zakkaariyaasi, “Nenoo Xiyoone katamau, ufaitta! Nenoo Yerusalaame katamau, ilila! Be7a, xoonida ne xillo kawoi neekko yees. Ne kawoi ashkke gididi, hariyaa bolli, hare maraa bolli uttidi, neekko yees” yaagidi, hananabaa yootiis. (Zak. 9:9) Yesuusi 33 M.Ln Paasikaappe kase Yerusalaame gelido wode ha hiraagay polettiis. Asay bollaara maayido maayuwaanne mittaa tashiyaa ogiyan hiixxiis. I katamaa geliyo wode yan deˈiya asa ubbay shabbirettiis. Asay a Kawodan mokkiyo wodekka, Yesuusi bana ziqqi oottiis.—Maa. 21:4-11.

10. Yesuusi hayqqana gakkanaassi azazettiyoogan aybi qonccanaadan oottidee?

¹⁰ Yesuus Kiristtoosi saˈan ba huuphiyaa kawushshidinne Xoossau azazettidi, wurssettan mittaa bolli barchetidi hayqqiis. Hegaadan oottiyoogan, wolqqaama paacee gakkishinkka asay Yihoowau  ammanettidi deˈana danddayiyoogaa loyttidi qonccissiis. Yesuusi, Seexaanay asay Yihoowau goynniyoy bana siiqiyo gishshataassa giidoogee worddo gidiyoogaakka bessiis. (Iyy. 1:9-11; 2:4) Kiristtoosi polo hanotan boree baynnan deˈiyoogan, ubbabaa haarana bessiyay Yihoowa gidiyoogaa erissiisinne a haaroy suure gidiyoogaa ammanettiyoogaa bessiis. Yihooway, ba Naˈay ba huuphiyaa kawushshidi polo hanotan ammanettidoogaa beˈiyoogan ufayttidoogee erettidaagaa.—Leemiso 27:11 nabbaba.

11. Yesuus Kiristtoosa wozuwaa yarshshuwan ammaniya asau ayba hidootay deˈii?

¹¹ Yesuusi mittaa bolli hayqqidoogee asaa naata wozanaadankka maaddiis. (Maa. 20:28) Hegee, Yihooway ba xillotettaa maaraadan nagaraa atto giidi, asaa naatussi merina deˈuwaa immanaadan maaddiis. PHauloosi, “Issi urai xillobaa oottido gaasuwan, Xoossai asa ubbaa, ‘Mooribeekketa’ giidi etau de7uwaa immiis” yaagiis. (Roo. 5:18) Yesuusa hayqoy ayyaanan tiyettidaageeti saluwan hayqqennan deˈanaadan, ‘hara dorssati’ qassi saˈan merinau deˈanaadan oottees.—Yoh. 10:16; Roo. 8:16, 17.

12. Polo gidenna asaa oyqqido hanotan, Yesuusi ashkkenne ba huuphiyaa kawushshiyaagaa gididoy ayba ogiyaanee?

¹² Yesuusi ‘daafuranchatinne deexuwaa tookkiyaageeti’ ubbay baakko yaanaadan shoobbiis. I, “Taani ashkkenne wozanappe kauyyiyaagaa gidido gishshau, ta qambbaran waaxettite; taappe tamaarite; intte shemppuwaukka intte shemppo demmana” yaagiis. (Maa. 11:28, 29) Yesuusi ba huuphiyaa kawushshiyaagaanne ashkke gidiyo gishshau, polo gidenna asaa naatussi kehiis; qassi asa asappe shaakkibeenna. I ba erissiyo ashkkarati oottana danddayiyoogaappe darobaa oottanaadan naagibeenna. Yesuusi eta galatiisinne minttettiis. I eti pattennabadan woy aynne erennabadan qoppanaadan oottibeenna. Yesuusi meqetti baynnaagaa woy huqqunniyaagaa gidenna. Hegaappe dumma ogiyan, i ba erissiyo ashkkarati baakko yiidi i tamaarissidobaa oosuwan peeshshiyoogan woppu gaanaagaa yootiis; ayssi giikko, a qambbaray giiga, i toossiyoobaykka kawushsha. Maccay attumaynne naatoy cimay yayyennan akko shiiqees.—Maa. 11:30.

13. Yesuusi daro waayettiyaageetuyyo qarettiyoogaa bessidoy ayba ogiyaanee?

¹³ Yesuusi Israaˈeela biittan deˈiya, daro waayettiya asau qarettiis; qassi eta maaddanau danddayiyo ubbabaa oottiis. Yarkko katamaa matan, naaˈˈu qooqe woosanchati Barxximoosinne a laggee Yesuusaara gayttidosona. Eti Yesuusi banttana maaddanaadan tolidi woossidosona; shin asay eti coˈˈu gaanaadan mintti yootiis. Yesuusi he qooqetuyyo zaarennan aggana danddayikkonne, hegaadan oottibeenna. Ubba,  eta baakko xeesisiisinne etau qarettidi eta ayfiyaa pattiis. Ee, Yesuusi ba huuphiyaa kawushshiyoogaaninne nagaranchata maariyoogan ba Aawaa Yihoowa leemisuwaa kaalliis.—Maa. 20:29-34; Mar. 10:46-52.

14. Yesuusi ba huuphiyaa kawushshidoogee ay demissii?

¹⁴ Yesuusi ba huuphiyaa kaushshidoogee darota ufayssiyaabanne keehi maaddiyaaba. Yihooway ba Naˈay azazettiyaagaa gidiyo gishshau ufayttiis. Yesuusi ashkkenne wozanappe kawuyyiyaagaa gidiyo gishshau, i kiittidoogeetinne i erissiyo ashkkarati shemppo demmidosona. I etau loˈˈo leemiso gidiyoogan, eta tamaarissiyoogaaninne nashshiyoogan eti Xoossau kaseegaappe loytti oottiyaageeta gidanaadan maaddiis. Yesuusi tamaarissiyoogan, minttettiyoogaaninne etau koshshiyaabaa kunttiyoogan hara darota maaddiis. Yesuusa wozuwaa yarshshoy an ammaniya asay merinaa anjjuwaa demmanaadan oottees.

15. Yesuusi ba huuphiyaa kawushshiyaagaa gidiyoogan demmido anjjoy aybee?

¹⁵ Yesuusi bana kawushshidoogee a a huuphe shin maaddidee? Yesuusi ba erissiyo ashkkaratuyyo, “Bana kaushshiya oonikka gitatana” yaagido gishshau, ee, maaddiis. (Maa. 23:12) Ha qofay Yesuusa deˈuwankka polettiis. PHauloosi hagaadan giis: “Xoossai [Yesuusa] keehi Xoqqu xoqqu oottiis; qassi suntta ubbaappekka aadhdhiya xoqqa sunttaa ayyo immiis. Hegaa gishshau, saluwaaninne sa7an sa7aappe garssan de7iya ubbai Yesuusa sunttaa bonchchanau gulbbatana. Qassi asai ubbai Yesuus Kiristtoosa Goda yaagidi, Xoossaa Aawaa bonchchuwau markkattana.” Yesuusi saˈan deˈiyo wode ba huuphiyaa kawushshido gishshaunne ammanettidaagaa gidido gishshau, Xoossaa Yihooway ba Naˈaa saluwaaninne saˈan deˈiya mereta ubbaa bolli sunttidi xoqqu xoqqu oottiis.—Pili. 2:9-11.

16. Xoossaa Naˈay sinttappe ba huuphiyaa kawushshanaagaa bessiyay aybee?

¹⁶ Xoossaa Naˈay sinttappe oottiyoobankka bana ziqqi ziqqi oottana. Mazamuraawee, “Ne tumatettaa, ashkketettaanne xillotettaa gishshaa olettada xoonanau, ne gitatettaa bessaidda, piriixa” yaagidi, saluwan Kawo gidida Yesuusi Xoossaa morkketa waati olanaakko kasetidi yootiis. (Maz. 45:4) Yesuus Kiristtoosi banttana ziqqi oottiyaageeta, xillotanne tumaa dosiyaageeta ashshanau Armmageedoona olaa olettana. Mase Kawoy SHaˈu Layttaa Haaruwaa wurssettan “halaqatetta ubbaa, godatetta ubbaanne wolqqaanne” xayssiyo wode aybi hananee? I he wodekka ba huuphiyaa kawushshanee? I “Xoossaassi ba Aawaassi kawotettaa immiyo” gishshau, ee, bana kawushshana.—1 Qoronttoosa 15:24-28 nabbaba.

17, 18. (a) Yihoowa ashkkarati bantta huuphiyaa kawushshiyoogan Yesuusa leemisuwaa kaallana koshshiyoy aybissee? (b) Kaalliya huuphe yohuwan ay beˈanee?

¹⁷ Nuuni shin? Yesuusa leemisuwaa kaallidi nu huuphiyaa kawushshiyoo? Kawoy Yesuus Kiristtoosi Armmageedoona olaa wode, banttana kawushshiyaageetunne xillotu xalaala ashshana. Yaatiyo gishshau, nuuni attanau koyikko nu huuphiyaa kawushshiyaageeta gidana koshshees. Nuuni nu huuphiyaa kawushshikko, hegee Yesuusaagaadan nunakka haratakka keehippe maaddana.

¹⁸ Yesuusaagaadan nu huuphiyaa kawushshanaadan nuna aybi maaddana danddayii? Nuna metiyaabay gakkana danddayikkonne, nu huuphiyaa kawushshanau baaxetana danddayiyoy ayba ogiyaanee? Ha oyshata kaalliya huuphe yohuwan beˈana.