Maloloy-on ha Akon an Dios

Iginsumat ni Bolfenk Moc̆nik

“Yana pagin marig-on.” Ito an seryoso ngan importante nga ginsiring ni Nanay samtang ginhahangkopan niya ako. Ginbulag kami han mga membro han militia ngan nagtikang an pagbista. Ha kataposan, iginpahayag an sentensya: lima ka tuig nga kaprisohan. Bangin para ha kadam-an, makahurulop adto. Kondi ha kamatuoran, nagkaada ako hilarom nga kamurayawan. Isusumat ko ha iyo kon kay ano.

AN SITWASYON nga iginhulagway ha igbaw nahitabo han 1952 ha Slovenia. a Kondi an akon isusumat ha iyo nagtikang han 1930, sobra 20 ka tuig antes hito. Hito nga tuig gintikangan han mga Estudyante ha Biblia, an tawag ha mga Saksi ni Jehova hadto, an durungan nga pagbawtismo ha amon nasud. Kaupod han nabawtismohan an akon mga kag-anak, hira Berta ngan Franz Moc̆nik. Sais anyos ako hito nga panahon, ngan an akon manghod, hi Majda, kwatro anyos. An amon balay ha syudad han Maribor sentro han buruhaton may kalabotan ha pagsingba.

Nagtikang pagmando hi Adolf Hitler ha Alemanya han 1933 ngan gintikangan liwat niya an paglutos ha mga Saksi. Damu nga Aleman nga Saksi an binalhin ha Yugoslavia basi makigbahin ha pagsangyaw. Naruruyag an akon mga kag-anak ha pag-abiabi hiton magtinumanon nga Saksi. Usa han akon nahinunumdoman gud amo hi Martin Poetzinger nga ha urhi napriso hin siyam ka tuig ha mga concentration camp han Nazi. Tikang han 1977 tubtob han iya kamatay han 1988, membro hiya han Nagmamando nga Lawas han mga Saksi ni Jehova.

Kon nabisita hi Martin ha amon, ha akon katre hiya nakaturog, ngan kami han akon manghod ha kwarto nira tatay. May-ada hiya gutiay ngan dekolor nga ensayklopidya nga nakadani han akon imahinasyon sugad nga bata. Naruyagan ko gud an pagpuropakli hito.

Panahon han Duro nga Pagsari

Han 1936, samtang nagtikadaku an awtoridad ni Hitler, tinambong an akon mga kag-anak ha makasaysayan nga internasyonal nga kombensyon ha Lucerne, Switzerland. Tungod kay maopay an tingog ni Tatay, ginpili hiya ha pagrekord han mga sermon nga basado ha Biblia nga ipapatokar ha urhi ha mga tagbalay ha bug-os nga Slovenia. Waray pag-iha katapos hito nga kombensyon, madarahog nga ginlutos an mga Saksi ha Europa. Damu an nag-antos ngan namatay ha mga concentration camp.

Han Septyembre han 1939, nagtikang an Girra ha Kalibotan II, ngan han Abril han 1941, sakop na han kasundalohan han Alemanya an pipira  nga bahin han Yugoslavia. Iginpasara an mga eskwelahan nga gindudumara han Slovenia. Gindid-an liwat kami paggamit han amon yinaknan ha publiko. Ngan tungod kay neutral an mga Saksi ha ngatanan nga saramok ha politika, nagdumiri hira pakigbahin ha girra. b Sugad nga resulta, damu an gin-aresto ngan an pipira ginpatay—upod na an batan-on nga lalaki nga hi Franc Drozg nga akon sangkay. Mga 90 metros la an kahirayo han amon balay ha lugar diin ginbubuhat han Nazi an pagpamatay. Nahahanduraw ko pa nga gintatabonan ni Nanay hin tela an iya talinga basi diri hibatian an buto-boto. An ultimo nga mga pulong ha kataposan nga surat ni Franc ha usa ka duok nga sangkay nasiring: “Pagkita na la kita ha Ginhadian han Dios.”

Usa nga Buhat nga Ginbasulan Ko Gud

Disinoybe anyos ako hito nga panahon. Bisan kon inaapresyar ko an karig-on ni Franc, nahadlok ako. Mamamatay ba liwat ako? Maluya an akon pagtoo ngan waray ako duok nga relasyon kan Jehova nga Dios. Hito nga kahimtang, ginpareport ako ha militar basi magsundalo. Mas makusog an akon kahadlok kay han akon pagtoo, salit ginkarawat ko ito.

Iginpadara ako ha lugar diin Ruso an kaaway. Waray pag-iha, napapalibotan na ako han akon mga kagrupo nga sundalo nga nagkakamatay. Makangingirhat ngan madarahog an girra. Kada adlaw, mas nakukonsensya ako. Nangaro ako kan Jehova hin kapasayloan ngan hin kusog basi makagkinabuhi ha husto nga paagi. Han nagkasaramok an amon grupo tungod hin pag-atake, nakahigayon ako ha pagpalagiw.

Maaram ako nga kon madakop ako, papatayon ako. Durante han sunod nga pito ka bulan, nagtago ako ha iba-iba nga lugar. Bisan pa hito, nakapagpadara ako hin postkard kan Majda nga akon ginsuratan: “Ginbayaan ko na an akon agaron ngan yana ha iba na ako nagsiserbisyo.” Iginpapasabot ko hito nga disidido na ako mag-alagad ha Dios yana, kondi maihaay anay antes mabuhat ko na gud ito.

Han Agosto 1945, tulo ka bulan katapos sumurender an Alemanya ha mga Kaalyado, nakauli ako ha Maribor. Urusahon gud nga naluwas kami ngatanan—hira tatay, nanay, ngan an akon bugto—hiton makangingirhat nga girra. Kondi hito nga panahon, Komunista an nagmamando ngan ira ginlulutos an mga Saksi. Igindiri han gobyerno an pagsangyaw, kondi patago nga nagpadayon an mga Saksi.

Han Pebrero 1947, tulo nga magtinumanon nga Saksi—hira Rudolf Kalle, Dus̆an Mikić, ngan Edmund Stropnik—an ginsentensyahan hin kamatayon. Kondi ha urhi, an sentensya ginhimo nga 20-ka-tuig nga kaprisohan na la. Ginkobrehan gud ini han media, tungod hito damu an nahibaro mahitungod han waray hustisya nga pagtratar ha mga Saksi. Han mabasa ko ito nga mga artikulo, nagbasol gud ako han akon nabuhat. Yana maaram na ako han akon hihimoon.

Nagin Marig-on an Akon Pagtoo

Tungod han makasurubo nga eksperyensya, hinbaroan ko nga sadang ako magin marig-on ha kamatuoran, salit mas nangalimbasog pa gud ako ha amon patago nga pagsangyaw. Tungod han akon seryoso nga pagbinasa han Biblia, nagin marig-on an akon pagtoo salit nabayaan ko an mahugaw nga mga bisyo sugad han pagtabako.

Han 1951, nabawtismohan ako sugad nga simbolo han akon dedikasyon ha Dios ngan nagkinabuhi na liwat ako sugad nga Kristiano  paglabay hin haros napulo ka tuig. Katapos, naeksperyensyahan ko an pagin tinuod nga Amay ni Jehova—hiya diri-nagbabag-o, maunungon, ngan pirme mahigugmaon. Bisan kon nagsayop ako ha pagdesisyon han batan-on pa ako, nabantad ako han pasarig han Biblia nga nagpapasaylo an Dios. Sugad nga mahigugmaon nga Amay, padayon nga gin-aaghat niya ako nga magin duok ha iya ‘pinaagi han mga butok han gugma.’—Hosea 11:4.

Durante hiton makuri nga panahon, patago nga nagkakatirok kami ha iba-iba nga kabalayan han mga Saksi ngan iginpapadayon namon an pagsangyaw ha diri pormal nga paagi. Kondi nadakop ako waray pa mag-usa ka tuig tikang han mabawtismohan ako. Nagkita kami ni Nanay hin madaliay antes magtikang an pagbista. Sugad han ginhulagway ha tinikangan, hugot nga ginhangkopan niya ako ngan ginsidngan: “Yana pagin marig-on.” Han iginpahibaro na an sentensya nga lima ka tuig nga kaprisohan, nagpabilin ako nga kalmado ngan determinado.

Ginpriso ako ha gutiay nga selda upod hin tulo nga priso, salit nakagsangyaw ako ha kalalakin-an nga bangin diri masangyawan ha iba nga paagi. Bisan kon waray ako Biblia o literatura, nahipausa ako nga nakakahinumdom ako hin mga teksto ngan han esplikasyon hito tungod han akon pag-inaram han Biblia hadto. Pirme ko ginsusumatan an akon igkasi-priso nga kon kinahanglan ko mapriso hin lima ka tuig, tatagan ako ni Jehova hin kusog nga mailob ito. Kondi, posible liwat nga tugotan niya nga makagawas ako hin temprano. Nahunahuna ko nga kon kaburut-on niya ito, waray makakapugong.

Pag-alagad nga May Relatibo nga Kagawasan

Han Nobyembre 1953, nagdeklara hin amnestiya an gobyerno, salit nakagawas an ngatanan nga priso nga Saksi. Katapos, hinbaroan ko nga duha na ka bulan nga ginkuha an pagbando ha amon pagsangyaw. Amon dayon gin-organisa utro an mga kongregasyon ngan an pagsangyaw. Nakabiling kami hin katirokan ha basement hin istraktura ha sentro han Maribor. Ginbutangan namon hin karatola an pader hito nga may surat: “Jehovah’s Witnesses—Maribor Congregation.” Nalipay gud kami ha pag-alagad kan Jehova nga may kagawasan.

Temprano han 1961, sinulod ako ha bug-os panahon nga pagministeryo sugad nga payunir. Paglabay hin mga unom ka bulan, gintawag ako ha pagtrabaho ha sanga nga opisina han mga Saksi ha Yugoslavia. Nahimumutang ito ha Zagreb, Croatia. Hito nga panahon, usa la nga gutiay nga kwarto an opisina ngan tulo la nga kalalakin-an an nagtatrabaho didto. Kon adlaw, nagkakaabot an mga igkasi-Saksi nga naukoy ha hirani basi bumulig ha pagpublikar han Barantayan nga magasin ha lokal nga mga pinulongan.

Nabulig liwat ha mga trabahoon an kababayin-an nga mga Saksi. Pananglitan, gintatahi nira an mga pahina han mga magasin basi mabug-os ito. Iba-iba an akon trabaho, usahay nagtatrabaho ako sugad nga proofreader, parahubad, mensahero, ngan paraorganisa han mga rekord.

Bag-o nga Toka

Han 1964, igintoka ako sugad nga nagbibiyahe nga paramangno. Kaupod han akon trabaho an pagparig-on ha mga Saksi pinaagi han regular nga pagbisita ha damu nga kongregasyon. Labi nga naruyagan ko gud ini nga trabaho. Agsob nga nagbibiyahe ako pinaagi hin bus o tren ha pagbisita ha mga kongregasyon. Basi makaistorya an mga Saksi ha mas gudtiay nga kahuronan, agsob nga nagbibisikleta o nagbabaktas ako ha dalan nga usahay abot ha buko-buko an lapok.

May-ada liwat ako pataraw-an nga mga eksperyensya. Usa ka beses, nagkangga kami han usa nga Saksi tipakadto ha sunod nga kongregasyon. Samtang nag-uuntol-utol kami ha diri sementado nga kalsada, humukal an ruyda han kangga ngan natangtang ito, salit nahipalingkod kami ha tuna. Samtang ito an amon sitwasyon, binuslong an kabayo ha amon nga sugad hin nahipapausa ha amon kahimtang. Bisan paglabay hin mga tuig, nakakatawa pa gihapon kami kon nahinunumdoman namon ito. An tinuod nga gugma han akon kasangkayan ha kaumhan usa nga kalipay nga pirme ko pabibilhan.

Ha syudad han Novi Sad, nakilala ko hi Marika nga usa ka payunir. Gin-apresyar ko gud an iya gugma ha kamatuoran ngan an iya kadasig ha ministeryo salit karuyag ko nga pakasalan hiya. Waray pag-iha katapos han amon kasal, nag-alagad ako sugad nga nagbibiyahe nga paramangno upod ha iya.

 Durante han pagbando, nag-antos hin kakurian an akon pamilya. Sayop nga gin-akusahan hi Tatay ha pagsuporta ha kaaway durante han girra salit nawarayan hiya trabaho. Maiha nga nangalimbasog hiya basi makabalik ha iya trabaho kondi napakyas, tungod hito nagturaw gud hiya. Nanluya an iya pagtoo hin madaliay, kondi nagin aktibo utro antes hiya mamatay han 1984. An akon simple ngan matinumanon nga nanay nauna mamatay han 1965. Hi Majda kaupod pa gihapon han kongregasyon ha Maribor.

An Amon Ministeryo ha Austria

Han 1972, kinarawat kami ni Marika hin imbitasyon nga kumadto ha Austria basi sangyawan an damu nga dayo nga taga-Yugoslavia nga nagtatrabaho didto. Han inabot kami ha Vienna, an kapital hito, waray namon hunahunaa nga ini na an amon magigin permanente nga toka. Hinay-hinay nga naestablisar ha bug-os nga Austria an bag-o nga mga kongregasyon ngan mga grupo nga nagyayakan hin mga pinulongan ha Yugoslavia.

Inabot an panahon, nag-alagad ako sugad nga nagbibiyahe nga paramangno. Ginbibisita ko an nagtitikadamu han sugad nga kongregasyon ngan mga grupo ha bug-os nga nasud. Ha urhi, ginhangyo kami ha pagbisita liwat ha Alemanya ngan Switzerland, diin naorganisa an mga kongregasyon nga pariho hito an mga yinaknan. Nakabulig ako ha pag-organisa hin damu nga asembleya ngan kombensyon hini nga mga nasud.

Usahay, ginbibisita han mga membro han Nagmamando nga Lawas an dagku nga kombensyon, ngan nakita ko utro hi Martin Poetzinger. Amon ginhanduraw an mga panhitabo mga 40 ka tuig na an naglabay han pirme pa hiya nabisita ha balay. Ginpakianhan ko hiya, “Nahinunumdoman mo pa ba nga karuyag ko gud puropaklion an imo gutiay nga ensayklopidya?”

“Anay daw,” hiya siniring ngan binaya. Binalik hiya nga dara an libro ngan iginduhol ito ha akon. “Karawata ini sugad nga regalo tikang ha usa nga sangkay,” hiya siniring. Ito nga libro birilhon pa gihapon nga bahin ha akon librarya.

Mga Problema ha Kahimsog—Kondi Aktibo Pa Gihapon

Han 1983 hinbaroan nga may kanser ako. Waray pag-iha, ginsumatan ako nga grabe na an akon sakit. Tensyonado gud ito nga takna, labi na kan Marika, kondi tungod han iya mahigugmaon nga pag-ataman ngan han praktikal nga suporta han damu nga kabugtoan ha pagtoo, nagpapahimulos pa gihapon ako hin mabungahon ngan tagbaw nga kinabuhi.

Nagpapadayon pa gihapon kami ni Marika ha bug-os panahon nga ministeryo ha Vienna. Ha aga, agsob nga nakadto ako ha sanga nga opisina ngan naghuhubad, samtang sagipo liwat hi Marika ha pagsangyaw ha syudad. Daku gud an akon kalipay nga makita an pag-uswag han gutiay nga grupo han mga dayo ha Austria nga taga-Yugoslavia nga nagin mga Saksi, ngan yana sobra 1,300 na hira. Nakapribilehiyo kami nga mabuligan an damu ha ira nga mahibaro han kamatuoran ha Biblia.

Ha naglabay nga mga tuig, nakapribilehiyo ako ha pagkaada bahin ha mga programa han dedikasyon han bag-o nga mga pasilidad han sanga nga opisina ha mga republika hadto han Yugoslavia—ha Croatia han 1999 ngan ha Slovenia han 2006. Usa ako han mag-iha na nga Saksi nga ginhangyo ha pagsumat han kasaysayan han pagsangyaw dida hini nga mga nasud mga 70 ka tuig na an naglabay.

Oo, mahigugmaon nga Amay hi Jehova ngan andam pirme ha pagpasaylo han aton kapakyasan ngan kasaypanan. Mapasalamaton gud ako nga diri mga sayop an iya ginpipinamiling ha aton. (Salmo 130:3) Buotan ngan maloloy-on gud hiya ha akon. c

[Mga footnote]

[Retrato ha pahina 27]

Tikang ha wala tipatoo: An akon mga kag-anak, hira Berta ngan Franz Moc̆nik, Majda, ngan ako, ha Maribor, Slovenia, ha dekada han 1940

[Retrato ha pahina 29]

Kami han akon asawa, hi Marika