Maiha na nga iginhuhulagway an Pasko sugad nga kapyestahan han mga Kristiano ha pagselebrar han katawo ni Jesus. Kondi, damu han kustomre hito nga kapyestahan an mahimo mag-aghat ha aton nga magpakiana kon ano gud ba an kalabotan hito ha katawo ni Jesus.

Siyahan, aada an susmatanon mahitungod kan Santa Klaus. Ini nga Santa Klaus nga iginhuhulagway sugad nga malipayon, busag an barangas, mapula an bayhon, ngan pula an bado nagin sikat ha adbertisment han Pasko han usa nga kompanya hin irimnon ha Amerika del Norte hadton 1931. Ha dekada han 1950, ginsarihan han pipira nga taga-Brazil nga liwanan hi Santa Klaus hin usa nga susmatanon ngan nitibo nga persona nga hi Grandpa Indian. Ano an resulta? Waray la mapirde ni Santa Klaus hi Grandpa Indian, kondi iya liwat “napirde an bata nga hi Jesus ngan nagin an opisyal nga representante han kapyestahan han Disyembre 25,” siring ni Propesor Carlos E. Fantinati. Kondi an mga susmatanon ba sugad han Santa Klaus an sayop la ha Pasko? Basi mabaton ini, balikon naton an Kristianidad han siyahan nga siglo.

“Hadton siyahan nga duha ka siglo han Kristianidad, igindiri an pagsaurog han adlaw han katawo han mga martir o, labi na, han kan Jesus,” siring han Encyclopedia Britannica. Kay ano? Tungod kay para ha mga Kristiano, an pagsaurog han adlaw han katawo usa nga pagano nga kustomre nga sadang gud likyan. Ngani, waray unabiha ha Biblia an petsa han katawo ni Jesus.

Han ikaupat ka siglo C.E., bisan pa han pagin marig-on han nauna nga mga Kristiano kontra ha kustomre han pagsaurog han adlaw han katawo, gintikangan han Iglesia Katolika an pagsaurog han Pasko. Karuyag han Iglesia Katolika nga parig-unon an ira impluwensya pinaagi ha pagkuha han nangunguna nga ulang—an pagin popular han pagano nga Romano nga mga relihiyon ngan an ira winter solstice nga mga kapiyestahan. Kada tuig, tikang ha Disyembre 17 tubtob ha Enero 1, “kadam-an han mga Romano an nag-aandam, nag-uuyag, nagrarayhak, nagpaparada, ngan naapi ha iba nga mga selebrasyon samtang nagpapasidungog ha ira mga dios-dios,” siring han Christmas in America, ni Penne L. Restad. Ngan ha Disyembre 25, ginsiselebrar han mga Romano an katawo han Diri Napipirde nga Adlaw. Han gintikangan an pagsaurog han Pasko hito nga adlaw, ginkombinse han singbahan an damu nga mga Romano nga iselebrar an katawo ni Jesus imbes nga an katawo han adlaw. An mga Romano “nalilipay la gihapon ha mga dekorasyon hini nga mga kapyestahan ha kabutngaan han kathagkot,” siring han Santa Claus, a Biography, ni Gerry Bowler. Kondi ha pagkamatuod, “padayon nga ginsasaurog nira an bag-o nga mga kapyestahan pinaagi han kadaan nga mga kustomre.”

Matin-aw, an nangunguna nga hinungdan kon kay ano nga sayop an pagselebrar han Pasko amo an diri husto nga gintikangan hito. Ha libro nga The Battle for Christmas ni Stephen Nissenbaum, hiya nagsiring nga an Pasko “usa gud nga pagano nga kapyestahan nga ginhimo nga Kristiano nga selebrasyon.” Salit, an Pasko nagpapasipara ha Dios ngan ha iya Anak nga hi Jesu-Kristo. Gutiay la ba ini nga isyu? An Biblia nagpapakiana: “Paonan-o pagtatampuhon an katadongan ngan an pagtalapas? O paonan-o pagtatampuhon an kalamrag ngan an kasisidman?” (2 Corinto 6:14) Pariho hin baliko nga puno hin kahoy, an Pasko baliko gud nga ‘diri [ito] mahimo tadungon.’—Eklesiastes 1:15.