1, 2. Kotea ʼae neʼe fakahoko e Sesu ʼi te po ʼo te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼi te taʼu 33 H.T.S.? (Vakaʼi te ʼuluaki pāki.)

ʼI SELUSALEMI, ʼi te po ʼo te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 H.T.S., * neʼe kua katoa ai te mahina. Neʼe fai e Sesu mo ʼana kau apositolo ia te Pasikate, moʼo fakamanatuʼi pe neʼe haofaki feafeaʼi e Sehova ia Iselaele mai Esipito kua hili ki ai taʼu ʼe 1 500. Neʼe fai e Sesu ia he kai makehe mo ʼana kau apositolo agatonu ʼe toko 11, pea ʼe ko he kai neʼe tonu ke natou fakahoko ʼi te taʼu fuli moʼo fakamanatu ia tona mate.—Mateo 26:1, 2, MN.

² Neʼe fai e Sesu ia he faikole, pea ina foaki te pane hala fakatupu ki ʼana apositolo mo ina ui fenei: “Kotou too, pea kotou kai.” ʼOsi ʼaia, neʼe ina toʼo ia he ipu vino mo toe faikole, pea ina ui fenei: “Kotou inu fuli ki ai.” (Mateo 26:26, 27) Neʼe ʼi ai te fakaʼuhiga makehe ʼo te pane mo te vino. Pea neʼe lahi te ʼu faʼahi neʼe ako e te ʼu apositolo agatonu ʼa Sesu ʼi te po maʼuhiga ʼaia.

3. Ko te ʼu fehuʼi fea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?

 ³ Neʼe loto e Sesu ke fakamanatu e ʼana tisipulo ia tona mate ʼi te taʼu fuli. Ki muli age, neʼe fakahigoaʼi te toʼotoʼoga ʼaia ko te ‘Taumafa ʼa Te ʼAliki’ peʼe ko te ʼAho Fakamanatu. (1 Kolinito 11:20) Koia ʼe feala ke tou fai ia te ʼu fehuʼi ʼaeni: He koʼe ʼe tonu ke tou fakamanatu ia te mate ʼo Sesu? Kotea te fakaʼuhiga ʼo te pane mo te vino? ʼE tou lava teuteu feafeaʼi ki te ʼAho Fakamanatu? Ko ai ʼae ʼe tonu ke ina kai te pane pea mo inu te vino? ʼE fakaha feafeaʼi e te kau Kilisitiano ʼe maʼuhiga kia natou ia tanatou ʼamanaki?

4. Kotea ʼae ʼe feala ke tou maʼu ʼaki te mate ʼa Sesu?

⁴ Neʼe tou maʼu ia te agahala mo te mate ʼuhi ʼae ko te agahala ʼa Atama. (Loma 5:12) ʼE mole pe feala ki he tagata agahala ke ina foaki ki te ʼAtua ia he totogi ʼo tona maʼuli pea mo te maʼuli ʼo ʼihi. (Pesalemo 49:7-10) Kaʼe neʼe foaki e Sesu ia tona maʼuli haohaoa maʼa tatou, pea mo ina fakaha ia te maʼuhiga ʼo tana sakilifisio ki te ʼAtua. ʼI tana fai ia te faʼahi ʼaia, neʼe fakafealagia ai e Sesu ke tou maʼu ia te ʼamanaki ʼo te maʼuli heʼe gata pea ke tou ʼateaina mai te agahala mo te mate.—Loma 6:23; 1 Kolinito 15:21, 22.

5. (1) ʼE tou iloʼi feafeaʼi ʼe ʼofa ia te ʼAtua mo Sesu ia tatou? (2) He koʼe ʼe tonu ke tou kau ki te ʼAho Fakamanatu?

⁵ ʼAki tana foaki ia te totogi, neʼe fakamoʼoni ai e te ʼAtua ia tona ʼofa ʼae ki te tagata. (Soane 3:16) Neʼe toe fakamoʼoni foki e Sesu ia tona ʼofa ʼi tana foaki tona maʼuli maʼa tatou. ʼI muʼa ʼo tana hifo mai ki te kele, “neʼe ʼofa tafitō ki te ʼu foha ʼo te tagata.” (Taaga Lea 8:30, 31, MN) ʼE tou lotofakafetaʼi ʼaupito ki te ʼu meʼa ʼae neʼe fai e Sehova mo Sesu maʼa tatou. Koia ʼe tonu ai ke tou fakalogo ki te fakatotonu ʼae ʼa Sesu ke tou haga “fai te mea aeni o fakamanatu kia au” ʼo tou kau ki te ʼAho Fakamanatu.—1 Kolinito 11:23-25.

6. Kotea ia tatatou mahino ki te pane mo te vino ʼo te ʼAho Fakamanatu?

⁶ Lolotoga tana kakai fakaʼosi mo ʼana apositolo, neʼe mole fai e Sesu ia he milakulo ʼo ina fakaliliu ia te pane ko tona sino pea mo te vino ko tona taʼataʼa. Neʼe ina ui fenei ʼo ʼuhiga mo te pane: “ko te meʼa ʼaeni ʼe ina fakatata toku sino.” Pea neʼe ina ui fenei ʼo ʼuhiga mo te vino: “Ko te meʼa ʼaeni ʼe ina fakatata toku ‘taʼataʼa ʼo te fuakava,’ ʼae ʼe tonu ke liligi maʼa te tokolahi.” (Maleko 14:22-24, MN) ʼE mahino ia ko te pane mo te vino ʼe ko he ʼu meʼa fakata.

7. Kotea ʼae ʼe fakatata e te pane hala fakatupu?

⁷ ʼI te afiafi maʼuhiga ʼaia, neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu ia te pane hala fakatupu ʼo te taumafa ʼo te Pasikate. (Ekesote 12:8) ʼI ʼihi temi ʼi te Tohi-Tapu ʼe fakaʼuhiga ia te meʼa fakatupu ki te agahala. (Mateo 16:6, 11, 12; Luka 12:1) Ko te pane hala fakatupu ʼae neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu, neʼe ina fakatata ia tona sino haohaoa. (Hepeleo 7:26) Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tatatou fakaʼaogaʼi ia te pane hala fakatupu ʼi te ʼAho Fakamanatu.

8. Kotea ʼae ʼe fakatata e te vino?

 ⁸ Neʼe fakatata e te vino ʼae neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu ia tona taʼataʼa, peʼe ko tona maʼuli, ohage pe ko te vino ʼae ʼe tou fakaʼaogaʼi ʼi te ʼAho Fakamanatu. ʼI he koga meʼa ʼe higoa ko Kolokota ʼi tuʼa atu ʼo Selusalemi, neʼe ina foaki ia tona maʼuli maʼa tatou “ke fakamolemole ai te u agahala.” (Mateo 26:28; 27:33) Kapau ʼe tou fakamaʼuhigaʼi ia te meʼa ʼofa ʼaia, ʼe tou teuteu takitokotahi anai ʼi te taʼu fuli ki te toʼotoʼoga makehe ʼaia. ʼO feafeaʼi?

9. (1) He koʼe ʼe tonu ke tou lau ia te ʼu vaega Tohi-Tapu ki te ʼAho Fakamanatu? (2) Kotea ia tau manatu ʼo ʼuhiga mo te totogi?

⁹ Ko he tahi faʼahiga teuteu ki te ʼAho Fakamanatu, ʼe ko te lau ʼo te ʼu vaega Tohi-Tapu ki te ʼAho Fakamanatu, ʼae ʼe tou maʼu ʼi te kiʼi kaupepa Tou Vakaʼi Ia Te Tohi-Tapu ʼi Te ʼAho Fuli. Moka tou lau ia te ʼu hisitolia Fakatohi-tapu, ʼe tokoni mai anai ke tou metitasio ki te ʼu meʼa ʼae neʼe fai e Sesu ia muʼa pe ʼo tana mate. * (Vakaʼi te kiʼi nota.) Neʼe tohi fenei e te tuagaʼane: “ ʼE matou fakaʼamu ki te ʼAho Fakamanatu. ʼI te taʼu fuli pe ʼe makehe ai pe ia. ʼE kei au manatuʼi taku tuʼu ʼi te fale mate . . . ʼo sioʼi te sino ʼo taku tamai pea neʼe au lotofakafetaʼi lahi ki te sakilifisio faitotogi. . . . ʼIo, neʼe kua au iloʼi pe ia te ʼu vaega Tohi-Tapu pea mo tona fakamahino! Kaʼe ʼi te temi pe ʼae neʼe au fakakaukauʼi ia te mate, neʼe au loto fiafia ʼaupito ʼuhi ko te ʼu meʼa fuli ʼae ka fakahoko anai maʼa tatou e te totogi maʼuhiga ʼaia.” Ko tatatou metitasio ki te faʼahiga tokoni ʼa te sakilifisio ʼa Sesu kia tatou takitokotahi, ʼe ko he faʼahi maʼuhiga ʼe ʼaoga ki tatatou teuteu ki te ʼAho Fakamanatu.

10. Kotea ia he tahi age faʼahiga teuteu ki te ʼAho Fakamanatu?

¹⁰ Ko he tahi age faʼahiga teuteu ki te  ʼAho Fakamanatu, ʼe ko te hikihiki ʼo te temi ʼae kita gaue ai ʼi te minisitelio, pea mo fakaafe ia he hahaʼi tokolahi ki te ʼaho Fakamanatu. ʼE lagi feala hatatou pionie vaeluaʼi temi. Moka tou faipalalau mo ʼihi ki te ʼAtua, mo tona Alo, pea mo te ʼamanaki ʼo te maʼuli heʼe gata, ʼe tou fiafia anai he neʼe tou fakahoko ia te finegalo ʼo te ʼAtua.—Pesalemo 148:12, 13.

11. He koʼe neʼe ui ʼe Paulo neʼe mole aga fakaʼapaʼapa ʼihi Kolinito, ʼi tanatou kai te pane mo inu te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu?

¹¹ Moka ke teuteu ki te ʼAho Fakamanatu, ʼe tonu ke ke metitasio ki te faʼahi ʼae neʼe tohi e te apositolo ko Paulo ki te kau Kilisitiano ʼo Kolinito. (Lau ia 1 Kolinito 11:27-34.) Neʼe ina ui, ko he tahi ʼae ʼe ina kai te pane mo inu te vino kaʼe mole ʼaki he aga fakaʼapaʼapa, ʼe lakahala anai “ki te sino mo te toto o te Aliki.” Koia kapau ʼe ʼi ai he tehina fakanofo ʼe ina fai he meʼa ʼe kovi kaʼe ʼe ina kai ia te pane mo inu ia te vino, “e ina kai mo inu he malaʼia kia ia totonu.” ʼI te temi ʼo Paulo, tokolahi te kau Kolinito neʼe natou fai ia he ʼu aga ʼe kovi. ʼE mahalo ia, ko ʼihi neʼe lahi fau ia tanatou kakai mo konahihia ʼi muʼa peʼe lolotoga ia te ʼAho Fakamanatu, pea lagi neʼe natou fia momoe. Neʼe mole natou fakaʼapaʼapa ki te toʼotoʼoga ʼaia, koia neʼe mole tali e te ʼAtua ia tanatou kai te pane mo inu te vino.

12. (1) Kotea ʼae neʼe fakatatau ki ai e Paulo ia te ʼAho Fakamanatu? Pea ko te fakatokaga fea ʼae neʼe ina fai kia natou ʼae ʼe kai ki te pane pea mo inu ki te vino? (2) Kotea ʼe tonu ke fai ʼe he tahi ʼe kai ki te pane mo inu ki te vino moka neʼe agahala mamafa?

¹² ʼI tana fakatatau ia te ʼAho Fakamanatu ki he kaitahi, neʼe fakatokaga e Paulo ia natou ʼae ʼe kai ki te pane mo inu ki te vino. Neʼe ina ui fenei: “E mole feala ke kotou inu te ipu o [Sehova] pea mo te ipu o te kau temonio; e mole feala ke kotou kau ki te laupapa o [Sehova] pea mo te laupapa o te kau temonio.” (1 Kolinito 10:16-21) Kapau neʼe agahala mamafa he tahi neʼe kai ki te pane pea mo inu ki te vino, ʼe tonu ke alu ʼo kumi tokoni ki te kau tagata ʼafeā. (Lau ia Sakopo 5:14-16.) Kapau ʼe ha ʼi ʼana gaue ʼe fakahemala moʼoni, pea ʼe mole heʼe fakaʼapaʼapa anai ia ki te sakilifisio ʼa Sesu moka ʼe ina kai ki te pane pea mo inu ki te vino ʼi te ʼAho Fakamanatu.—Luka 3:8.

13. He koʼe koa ʼe tonu ke tou faikole ʼo ʼuhiga mo te ʼamanaki ʼae neʼe foaki mai e te ʼAtua?

¹³ ʼE toe feala ke tou teuteu ki te ʼAho Fakamanatu ʼaki tatatou faikole mo metitasio ki te ʼamanaki ʼae neʼe foaki mai e te ʼAtua kia tatou takitokotahi. ʼE mole tou fia heʼe fakaʼapaʼapa anai ki te sakilifisio ʼa Sesu. Koia ʼe mole tou kai anai ki te pane mo inu ki te vino mo kapau ʼe mole tou iloʼi papau pe ʼe tou kau ki te ʼu tehina fakanofo. Kaʼe ko ai koa ʼae ʼe tonu ke kau ki te kai ki te pane mo inu ki te vino?

14. Kotea ʼae ʼe fai e te kau fakanofo lolotoga te ʼAho Fakamanatu ʼuhi ko tanatou kau ki te fuakava foʼou?

¹⁴ Ko natou ʼae ʼe kau ki te kai ki te pane pea mo inu ki te vino ʼo te ʼAho Fakamanatu, ʼe natou tui papau ʼe natou kau ki  te fuakava foʼou. Neʼe ui fenei e Sesu ʼo ʼuhiga mo te vino: “Ko te ipu aeni o te hai foou * [peʼe fuakava foʼou] i toku toto.” (1 Kolinito 11:25) Neʼe fai e Sehova ia te fuakava ʼo te Lao mo te kau Iselaele, kaʼe ki muli age neʼe ina fetogi ʼaki he fuakava foʼou. (Lau ia Selemia 31:31-34.) Ko te fuakava foʼou ʼaia neʼe fai e te ʼAtua mo te kau fakanofo. (Kalate 6:15, 16) Pea neʼe hoki fealagia te fuakava foʼou ʼaia ʼaki te mate ʼa Sesu. (Luka 22:20) ʼE ko Sesu ia te tagata fakafelogoʼi ʼo te fuakava foʼou. Pea ko te kau fakanofo agatonu ʼae ʼe kau ki te fuakava foʼou, ʼe natou fakatahi anai mo Sesu ʼi selo.—Hepeleo 8:6; 9:15.

15. Ko ai ʼae ʼe kau ki te fuakava ki he Puleʼaga? Kotea te pilivilesio ka natou maʼu anai moka natou agatonu?

¹⁵ ʼE iloʼi e te kau fakanofo ʼe natou toe kau ki te fuakava ki he Puleʼaga. (Lau ia Luka 12:32.) Neʼe fai te fuakava ʼaia ia Sesu mo ʼana kau tisipulo fakanofo agatonu ʼae neʼe natou kau ki “ona mamahi.” (Filipe 3:10) ʼE toe kau ia te ʼu tehina fakanofo agatonu ia ʼaho nei ki te fuakava ʼaia. Pea ʼe natou kauga hau anai mo Sesu ʼi te lagi ʼo talu ai. (Apokalipisi 22:5) ʼE matatonu ke natou kai ki te pane pea mo inu ki te vino lolotoga ia te Taumafa ʼa Te ʼAliki.

16. Fakamahino fakanounou ia te fakaʼuhiga ʼo Loma 8:15-17.

¹⁶ ʼE tui papau te kau fakanofo ʼe ko natou ko te ʼu fanau ʼa te ʼAtua pea ʼe feala ke natou kai ki te pane mo inu ki te vino. (Lau ia Loma 8:15-17.) Neʼe ui e Paulo ʼe natou kalaga fenei: “Abba! Tamai!” Ko te kupu Fakaalamea “Abba,” ʼe ko he kupu ʼe kita fakaha ai ia te ʼofa ohage ko te kupu “papa,” pea mo te fakaʼapaʼapa ohage ko te kupu “tamai.” ʼE ha ʼi te kupu ʼaia “Abba,” ia te felogoʼi makehe ʼa te kau fakanofo mo Sehova ʼi te temi ʼae ʼe natou tali ai “he Laumalie o te vahei” peʼe vavae ai natou ko he ʼu foha. “E fakamooni” te laumalie ʼo te ʼAtua mo natou, koia ʼe natou tui papau ai ko natou ko ʼona foha fakanofo. Pea ʼe mole fakaʼuhiga ia ʼe mole natou fia maʼuʼuli ʼi te kele. ʼE natou iloʼi kapau ʼe natou agatonu ʼo kaku ki te mate ʼe natou kauga hau anai mo Sesu ʼi te lagi. Pea ʼe mahino kia natou neʼe fakanofo natou ʼaki “te Laumalie Maonioni mai ae e maonioni,” ia Sehova. Ia ʼaho nei, ʼe kei toe pe he kiʼi tokosiʼi ʼo te toko 144 000 foha ʼa te ʼAtua kei maʼuʼuli ʼi kele. (1 Soane 2:20; Apokalipisi 14:1) ʼE natou logoʼi ʼaupito ia tanatou ovi ki te ʼAtua koia ʼe natou fakahigoaʼi ia ia “Abba! Tamai!”

17. Kotea te ʼamanaki ʼae ʼe maʼu e te kau fakanofo? Pea ʼe natou iloʼi feafeaʼi ko natou ko he ʼu tehina fakanofo?

¹⁷ Kapau ko koe ko he Kilisitiano fakanofo, ʼe mahino ia ʼe ke talanoa tuʼumaʼu pe anai ki tau ʼamanaki ʼae ke ke maʼuli ʼi te lagi ʼi au faikole. Pea ʼe ʼi ai anai te fakaʼuhiga makehe ʼo te Tohi-Tapu kia koe. Ohage la, moka talanoa ia te Tohi-Tapu ki te ʼohoana ʼa Sesu mo te “fafine ʼohoana” ʼi te lagi, ʼe ke iloʼi ai ʼe fakaʼuhiga kia koe pea ʼe ke fakatalitali anai ki ai. (Soane 3:27-29; 2 Kolinito 11:2; Apokalipisi 21:2, 9-14, MN) Peʼe ka fakamahino mai ʼi te Tohi-Tapu ia te ʼofa ʼo te ʼAtua ki te kau fakanofo, ʼe ke mahino ai ʼe palalau atu kia koe. Pea ka ke lau ia te ʼu fakatotonu ʼae ʼe tuʼu ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te kau fakanofo, ʼe uga ai koe e te laumalie maʼoniʼoni ke ke fakalogo ki ai. Pea “e  fakamooni” e te laumalie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua mo koe ko tau ʼamanaki ʼe ko te maʼuli ʼi te lagi.

18. Kotea te ʼamanaki ʼe maʼu e te tahi ʼu ovi? Kotea ʼe ke logoʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼamanaki ʼaia?

¹⁸ Kapau ʼe ke kau ki te ‘hahaʼi tokolahi’ ʼo te ‘tahi ʼu ovi,’ neʼe foaki mai e te ʼAtua ia te fealagia ʼae ke ke maʼuli ʼo heʼe gata ʼi te palatiso ʼi te kele. (Apokalipisi 7:9; Soane 10:16) Kotea ʼe ke logoʼi ʼo ʼuhiga mo tou ka haʼu? ʼE mahino papau ia ʼe ke fiafia ʼaupito moka ke metitasio ki te ʼu faʼahi ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te Palatiso ʼae ka haʼu. Kua ke fakaʼamu ke ke maʼuli ʼi he malama tokalelei mo tou famili pea mo ʼou kaumeʼa. ʼE ke fia sio ki te pulihi ʼo te hoge, te masiva, te mamahi, te mahaki, pea mo te mate. (Pesalemo 37:10, 11, 29; 67:7; 72:7, 16; Esaia 33:24) Pea ʼe ke ʼamusia age la ke ke toe sio ki te fakatuʼuake ʼo natou ʼae neʼe ke ʼofa ai. (Soane 5:28, 29) ʼE ke lotofakafetaʼi lahi kia Sehova ki te ʼamanaki taulekaleka ʼaia. Tatau aipe pe ʼe mole ke kai ki te pane mo inu ki te vino, kaʼe ʼe ke kau anai ki te ʼAho Fakamanatu koteʼuhi ʼe ke lotofakafetaʼi ki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu.

19, 20. (1) ʼE ke lava maʼu feafeaʼi ia te maʼuli heʼe gata? (2) He koʼe ʼe ke kau anai ki te ʼAho Fakamanatu?

¹⁹ ʼE feala ke ke maʼuli ʼo heʼe gata ʼi te kele peʼe ʼi te lagi, mo kapau ʼe ke tui kia Sehova ʼAtua mo Sesu Kilisito pea mo tana sakilifisio faitotogi. Moka ke kau ki te ʼAho Fakamanatu, metitasio ki tau ʼamanaki pea mo te maʼuhiga ʼo te mate ʼa Sesu. Hili te to ʼo te laʼa ʼi te Feliaono ʼaho 3 ʼo Apelili 2015, ko te toko lauʼi miliona hahaʼi ʼi te malamanei katoa ʼe natou kau anai ki te ʼAho Fakamanatu ʼi te ʼu Fale Fono pea mo ʼihi atu koga meʼa.

²⁰ Moka tou teuteu ke tou kau ki te ʼAho Fakamanatu ʼaki he agafakaʼapaʼapa, ʼe tou lotofakafetaʼi lahi anai ki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu. ʼAki tau fakalogo lelei ki te akonaki ʼo te ʼAho Fakamanatu, ʼe uga ai anai koe ke ke fakaha te ʼofa ki ʼihi. Pea ʼe ke toe palalau anai ki ʼihi ʼo ʼuhiga mo te ʼofa ʼo Sehova pea mo tona finegalo ʼo ʼuhiga mo tatou fuli. (Mateo 22:34-40) Koia ʼe ke fakatotonu malohi anai ke ke kau ki te ʼAho Fakamanatu.