Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Milford Sound

YILAMBO SONI ŴANDU

Cilambo ca New Zealand

Cilambo ca New Zealand

YAKA ciŵandika 800 yipiteyo, ŵandu ŵamtundu wa Cimaoli, ŵajesile lutando lwa makilomita gejinji panyasa, kutyocela kungopoko lyuŵa kwa yilumba ya Polynesia mpaka kuja kwika m’cilambo ca New Zealand. Ali ayice m’cilamboci, ŵayiweni kuti caliji cakulekangana mnope ni yilumba yacitukuta ya ku Polynesia. Ŵayiweni kuti cilamboci cikwete matumbi gejinji, nduluko sya mesi gamoto, soni kukusasisima mnope mpaka mesi kwika pakamulana. Pali papite yaka ciŵandika 500 ŵandu ŵa Cimaoli ali ayice m’cilamboci, mwayicesoni mtundu wine wa ŵandu ŵakutyocela ku Europe. Lelojino ŵandu ŵa m’cilambo ca New Zealand, akusamanyika ni ndamo sya ku England soni ku Polynesia. Ŵandu ŵajinji m’cilamboci, akusatama m’matawuni. Likulu lya cilambo ca New Zealand lili msinda wa Wellington wawuli cakummwela mnope kwa cilambo ca New Zealand. Yeleyi yili yikulekangana ni mwagaŵelele malikulu ga yilambo yejinji.

Likoko lya matope ga moto pa Cilumba ca Kumpoto

Malo gejinji m’cilamboci gali gakusalala mnope. Atamose kuti cili kumbali, nambope ŵandu ciŵandika 3 miliyoni, akusayika m’cilamboci caka cilicose ligongo lya kusalala kwakwe.

Mtundu wine wayitela wawukusakula mpaka kupunda mamita 10

Ŵandu ŵaliji mkuganisya kuti yijuni yine yangaguluka yakolanjikwa kuti takahe yamasile, nambo m’caka ca 1948, ŵayimanyi kuti yipalipe

Cilambo ca New Zealand cikwete mitundu jakulekanganalekangana ja yinyama yamwitinji. Pacilambo cosope, yikuwoneka kuti cilambo ca New Zealand ni cacikwete mitundu jejinji ja yijuni yangaguluka. Mwanasoni mtundu wine wa kanyama kampela pulundwe kampaka katame ni umi ciŵandika yaka 100. M’cilamboci, mukusasimanikwasoni yiputiputi nambosoni somba syekulungwakulungwa mpela whale soni dolphin.

Mboni sya Yehofa siŵele mkulalicila mwamtawu m’cilamboci kwa yaka yakupunda 120. Akusajiganya ŵandu Baibulo m’yiŵeceto ciŵandika 19, kupwatikapo yiŵeceto ya ku Polynesia mpela Cinueyani, Cilalotongani, Cisamoyani, soni Citongani.

Ŵandu ŵa mtundu wa Cimaoli akwimba nyimbo ali awete yakuwala yacikala