NDAŴI SYEJINJI ŴANDU AKUSASALA KUTI YIPANJE YIKUSAMTENDEKASYA MUNDU KUŴA JWAKUSANGALALA. Nganisyo syelesi sikusatendekasya ŵandu ŵajinji kamula masengo kwa maawala gejinji kuti apateje mbiya. Nambo ana mbiya soni yipanje mpaka yimtendekasye mundu kuŵa jwakusangalala yisyesyene? Pangali umboni wakulosya kuti yeleyi yili yisyene.

Magasini jine (Journal of Happiness Studies) jasasile kuti kola mbiya syejinji ngaŵa mkumtendekasya mundu kuŵa jwakusangalala yisyesyene. Ngaŵa kuti kola mbiya kuli kulemwa, nambo “ngani jigonile pakusosasosa mnope [mbiya] ni cakulinga cakuti tuŵeje ŵakusangalala,” jasasile m’yoyo magasini jine (Monitor on Psychology). Yaka yakupunda 2000 yipiteyo, Baibulo jasasilesoni maloŵe gakulandana ni gelega, jatite, “Kunonyela mbiya wuli mciga wa yindu yakupweteka ya mtundu wuliwose, soni ligongo lyakunonyela mbiya, ŵandu ŵane . . . aliyikacisye yakupweteka yejinji paumi wawo.” (1 Timoteo 6:9, 10) Ana yine mwa yakupweteka yeleyi yili yamtuli?

NGANISYO SONI KUSOŴA LUGONO PAKUSAKA KUCENJELA YIPANJE. “Jwakutumicila ŵane akusagona cenene, atamose alye yamnono kapena yejinji. Nambo yindu yejinji yakusakola mundu jwakusicila yikusamlepelekasya kupata lugono.”—Mlaliki 5:12.

KUTENGUKA NAGA YINDU YAŴAJEMBECEYAGA YILEPELECE. Ndaŵi syejinji yeleyi yikusatendekwa ligongo lyakuti mundu jwakusacilila mnope kola mbiya akusaŵa jwangajikutila. ‘Mundu jwakunonyela silifa ngasajikutila ni silifa, nambosoni mundu jwakunonyela cipanje ngasajikutila ni yindu yakusapata.’ (Mlaliki 5:10) Konjecesya pelepa, kusacilila mnope kola mbiya, kukusamtendekasya mundu kuleka kutenda yindu yakusosekwa mnope, yampaka yimkamucisye kuti aŵe jwakusangalala yisyesyene. Mpela kunguluka ni liŵasa lyakwe soni acimjakwe, kapena kutenda yindu yakwayana ni kumlambila Mlungu.

KUDANDAWULA SONI KUTUMBILA NAGA MBIYA KAPENA YIPANJE YISOKONECELE. “Mkalisitopesya ni kusosasosa cipanje. Mlece kulijegamila kuti mli mundu jwakupikanicisya. Pamkulolecesya cipanje ni meso genu mwangacelewa cikusatyoka. Pakuŵa cikusalipanganyila mapapiko mpela ngwasi kaneko ni kuguluka.”—Miyambo 23:4, 5.

KWIKUTILA. “Pakuŵa nganituyika ni cindu cilicose m’cilambo, soni ngasitujigala cindu cilicose pakutyoka. M’yoyo, naga tukwete yakulya, yakuwala soni pagona, tuŵeje ŵakwikutila ni yindu yeleyi.” (1 Timoteo 6:7, 8) Ŵandu ŵakusaŵa ŵakwikutila ŵangadandawula, kapena kunyinyita, yeleyi yikusiyakamucisya kuti akatendaga jelasi. Ligongo lyakuti ngakusasacilila kola yindu yanganaŵa akombwele kuyipata, yikusiyakamucisya kuti aŵambaleje kulagasika nganisyo.

KOLOŴA MAGASA. “Kupeleka kukusamtendekasya mundu kuŵa jwakusangalala kulekangana ni kupocela.” (Masengo 20:35) Ŵandu ŵakoloŵa magasa akusaŵa ŵakusangalala ligongo lyakwatendekasya ŵane kuŵa ŵakusangalala, atamose pamalile ndaŵi jawo jamnono kapena macili gawo pakwakamucisya ŵane. Ndaŵi syejinji pakusaŵa yakuyicisya yambone yanganituŵa tukombwele kusuma ni mbiya, mpela cinonyelo, ucimbicimbi nambosoni acimjetu ŵasyesyene ŵakusaŵasoni ŵakoloŵa magasa kwa m’weji.—Luka 6:38.

KWANONYELA ACIMJETU KUPUNDA YIPANJE. “Kuli cenene kulya liponda pali pana cinonyelo, kulekangana ni kulya nyama ja ng’ombe jajilume jakwimbala pali pana uŵengani.” (Miyambo 15:17) Ana lilembali likugopolela cici? Kuŵa pamkamulano wambone ni ŵandu ŵane kuli kwakusosekwa mnope kupunda yipanje. Nambosoni cinonyelo cili cakusosekwa mnope kuti tuŵeje ŵakusangalala yisyesyene, mpela mwacituyiwonele mungani jine kusogoloku.

Jwamkongwe jwine jwa ku South America, lina lyakwe Sabina, jwalijiganyisye yiwundo yakamucisya ya m’Baibulo. Ŵamkwakwe ŵawundwice ulombela mwamti jwalajililaga mnope kupata yindu yakusosecela paumi wakwe soni ya ŵanace ŵakwe ŵaŵili ŵacakongwe. Jwalakwe jwalikanganice kamula masengo kwa ndaŵi jelewu kuti apate yakusosecela. Atamose yaliji m’yoyo, nambo Sabina jwatandite kulijiganya Baibulo. Ana kaneko catendekwe cici?

Atamose kuti jwalajililaga kupata yindu yakusosecela paumi wakwe, nambope kulijiganya Baibulo kwamkamucisye kuti atande kuyiwona yindu mwakuŵajilwa. Mwambone, jwalakwe jwatandite kusangalala ligongo lyakumasya sala jakwe jausimu. (Matayo 5:3) Sabina jwapatile acimjakwe ŵasyesyene pasikati pa ŵakulambila acimjakwe. Nambosoni jwatandite kusangalala ligongo lya kwasalila ŵane yindu yaŵalijiganyisye.

Baibulo jikusasala kuti, “Lunda lukusamanyika kuti luli lwakuwona mwakamulana ni yitendo yakwe.” (Matayo 11:19) Mwakamulana ni lilembali, naga tukusaŵa ŵakwikutila, ŵakoloŵa magasa, soni kwanonyela ŵane kupunda yipanje, tukusaŵa ŵandu ŵakusangalala yisyesyene.