NGONOKONO sya m’nyasa sikusakoposya tuulusi twamwanamwana ni kunyambatila pa maganga, pa yisici, kapena pa sitima. Yeleyi yili yakulekangana ni yayikusatenda yinyama yine ya m’nyasa pakunyambatila mwangakamulicisya masengo tuulusi. Tuulusitu tuli twakutependala. Kutependala kwakweku kukusasikamucisya ngonokonosi kuti sijendeje soni kulya mwangasawusya. Tuulusitu tukusawoneka mpela twangalimba nambo twangakatika atamose kuŵe matumbela gamacili. Ana yikusakomboleka wuli tuulusitu kunyambatila pa cindu mpaka ngonokonosi ngajigalika ni mesi?

Aganicisye ayi: Tuulusitu tuli twakutependala mnope mbali jimo kulekangana ni mbali jijakwe. Mbali ja kundanda kwa ulusiwu ni jajili jakutependala mnope. Nambo cakumbesi kwakwe nganikuŵa kwakutependala mnope. Ŵandu ŵakuwungunyawungunya yindu ŵapatile kuti kulekanganaku kukusakamucisya kuti ngonokonosi sinyambatileje mnope ku cindu cinecakwe. Ligongo lya yeleyi, tuulusitu tukusakombola kulimbana ni matumbela gagakusaŵa mpela gakusiwuta ngonokosi ni kusitutagasoni.

Mundu jwine jwakwiganya ku koleji lina lyakwe Guy Genin jwasasile kuti yaŵapatile ŵandu pakuwungunyaku yili yakusimonjesya kwabasi. Jwasasilesoni kuti, “Kusimonjesya kwa ngonokonosi kugonile pa kalumbikane ka mbali jakutependala mnope ni jangatependala mnope ja tuulusitu. Mbalisi syalumbikene mwakutesya lung’wanu.” Ŵasayansi akusakulupilila kuti, ali apanganyisye yakumatila pakujigalila upanganye wa tuulusitu, mpaka yiŵe yakamucisya mnope. Akusaganisya kuti yakumatilayi mpaka ayikamulicisyeje masengo pakumatila yindu pa nyumba, pa maboti, kulumbikanyila mawupa ni minowu, nambosoni kusiŵa maŵanga ga opaleshoni. Jwakwiganya jwine pa koleji ja California jajili mu msinda wa Santa Barbara, ku U.S.A lina lyakwe J. Herbert Waite jwatite, “M’cipago mpaka tulijiganye yindu yejinji yakutukamucisya kupanganya yindu yakumatila.”

Wawojo akuganisya wuli? Ana yagambile kutendekwa jika kuti ngonokono sya m’nyasasi sikomboleje koposya tuulusitu? Kapena apali juŵasipanganyisye?