XOOKIL 6
¿Baʼaxoʼob ku kʼexpajal ken síijik juntúul chaambal?
«Le paalaloʼoboʼ junpʼéel herencia ku tsʼáaik Jéeoba tiʼ máak» (Salmo 127:3).
Ku kiʼimaktal u yóol máak ken yáax síijik u chaambal, baʼaleʼ maʼ chéen chʼaʼabil u kanáantaʼaliʼ. Maʼ xaaneʼ yaan u jaʼakʼal u yóol máak ken u yil bukaʼaj tiempo yéetel muukʼ ku xupik ikil u kanáantik u chaambal. Yaan horaeʼ le taatatsiloʼoboʼ maʼatech u weenloʼob tubeel yéetel ku kʼexpajal xan bix u yuʼubikubaʼob lelaʼ jeʼel u beetik u yantal problemaʼob ichiloʼobeʼ. Le oʼolaleʼ tu kaʼatúulaloʼob unaj u beetkoʼob jujunpʼéel kʼeexoʼob utiaʼal u kanáantkoʼob le chaambaloʼ bey xan utiaʼal u seguer u yaabiltikubaʼob. ¿Bix jeʼel u yáantaʼaloʼob tumen le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?
1 NAʼATEʼEX YAAN U KʼEXPAJAL A KUXTALEʼEX
LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «Le máax yaan u yaabilajeʼ yaan u paciencia yéetel ku yeʼesik u yutsil. [...] Maʼ tu kaxtik chéen u yutsil, maʼ tu séeb kʼuuxil» (1 Corintios 13:4, 5). Wa atantsilech yéetel yáax u yantal a chaambaleʼ yaan a tsʼaatáantik tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼ. Baʼaleʼ lelaʼ jeʼel u beetik u yuʼubikuba a wíicham bey a tuʼubsmeʼ, le oʼolal unaj a naʼatikeʼ a wíichameʼ u kʼáat xan ka a beet u cuentail. Wa ka weʼesik chúukaʼan óolal yéetel utsileʼ yaan a weʼesik tiʼ a wíicham jach kʼaʼabéettech yéetel nojoch baʼal a wilik u yáantkech a kanáant le chaambaloʼ.
«Teʼex xaneʼ, íichamtsileʼex, seguernak a chʼaʼikeʼex en cuenta bix u yuʼubikuba a wataneʼex» (1 Pedro 3:7). Wa yáax u yantal u chaambal a wataneʼ, unaj a naʼatikeʼ letiʼeʼ maas yaʼab tiempo yéetel maas yaʼab baʼax ken u beet yoʼolal le chaambaloʼ. Maʼ xaaneʼ yaan u pʼáatal maʼ tu kaxtik baʼax ken u beete, kaʼanaʼan wa ku lúubul u yóol. Yaan hora xaneʼ yaan u tsʼíikil ta wéetel, baʼaleʼ yanaktech paciencia. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Juntúul máax maʼ tu jáan pʼuʼujuleʼ maas maʼalob ke juntúul máax jach yaan u páajtalil» (Proverbios 16:32). Eʼes naʼatil yéetel tsʼáa le áantaj kʼaʼabéettiʼoʼ (Proverbios 14:29).
BEET LELAʼ:
-
Taatatsil: Áant a watan u kanáant le chaambal tak de áakʼaboʼ. Xul a máansik yaʼab tiempo tiʼ u maasil baʼaloʼob, beyoʼ yaan a máansik tiempo yéetel a watan bey xan yéetel le chaambaloʼ
-
Maamatsil: Wa u kʼáat u yáantech a wíichameʼ, chaʼa u yáantkech. Wa maʼ maʼalob bix u yáantkecheʼ maʼ a kʼeyik, baʼaxeʼ kaʼanstiʼ yéetel yaabilaj
2 MAʼ U XUʼULUL A YAABILTKABAʼEX
LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «Yaan u suutoʼob junpʼéeliliʼ wíinklil» (Mateo 19:5). Kex beora tsʼoʼok u yantal a chaambaleʼexaʼ, maʼ a tuʼubsikeʼexeʼ láayliʼ «junpʼéeliliʼ wíinklil[eʼexeʼ]». Le oʼolal ilawil maʼ u xuʼulul a biskabaʼex tubeel jeʼex kaʼacheʼ.
Atantsil, tsʼáa u diosboʼotikil tiʼ a wíicham ikil u yáantkech. U tsʼaʼabal u diosboʼotikil wa baʼaxeʼ ku taasik «toj óolal» (Proverbios 12:18). Íichamtsil, aʼal tiʼ a watan jach a yaabiltmaj, kʼaʼanaʼan a wilik yéetel tsʼáa u diosboʼotikil tiʼ yoʼolal le meyaj ku beetkoʼ (Proverbios 31:10, 28).
«Cada juntúul máakeʼ maʼ u seguer u kaxtik chéen u yutsil, baʼaxeʼ u yutsil u yéet máakil» (1 Corintios 10:24). Kaxt u yutsil a núup yéetel aʼaltiʼ maʼalob baʼax ku beetik. Jóoʼs tiempo utiaʼal a tsikbaleʼex yéetel chʼenxikint baʼax ku yaʼalik. Tiʼ baʼaxoʼob yaan yil yéetel le núupchitaloʼ maʼ a kaxtik chéen a wutsil. Tukult baʼax kʼaʼabéet tiʼ a núup. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Cada juntúul tiʼ teʼexeʼ maʼ u pʼáatal maʼ u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u núup, chéen jaʼaliʼ wa bey a chʼaʼtukultmileʼex[oʼ]» (1 Corintios 7:3-5). Lelaʼ unaj a tsikbaltikeʼex, baʼaleʼ aʼaleʼex jach bix a wuʼuyikabaʼex. Wa ku chúukpajal a wóoleʼex yéetel ka naʼatkabaʼexeʼ yaan u seguer a biskabaʼex maʼalob.
BEET LELAʼ:
-
Jóoʼs tiempo utiaʼal a máans yéetel a núup
-
Eʼeseʼex a yaabiltmabaʼex, jeʼel u páajtal a weʼesik ken a tsʼíibt junpʼéel chan tarjeta tiʼ a núup wa ken a síi wa baʼax tiʼeʼ
3 KAʼANS A CHAAMBAL
LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «Desde ta chichnil ta kʼaj óoltaj le u tʼaan Dios jeʼel u tsʼáaiktech naʼat utiaʼal ka a salvartaba[oʼ]» (2 Timoteo 3:15). Tukult bix jeʼel a kaʼansik a chaambaleʼ Kʼaʼajaktecheʼ tak táanil tiʼ u síijileʼ yaʼab baʼaloʼob ku kanik. Desde tiaʼan ta jobneleʼ ku kʼaj óoltik a tʼaan yéetel le bix a wuʼuyikabaoʼ bey u yuʼubikuba xanoʼ. Kaʼans u yuʼub xook desde táant u síijileʼ. Kex maʼ u naʼatikeʼ jeʼel u yáantaj utiaʼal u yutstal tu yich u xook ken nojochchajkeʼ.
Maʼ a tuklik wa jach chichan utiaʼal a kaʼansiktiʼ baʼax ku yaʼalik Dios. Orarnen u yile (Deuteronomio 11:19). Tak ken báaxalnakech tu yéeteleʼ tsikbalttiʼ baʼaxoʼob u beetmaj Dios (Salmo 78:3, 4). Jeʼex kun bin u nojochtaleʼ yaan u tsʼáaik cuenta jach a yaabiltmaj Jéeoba yéetel yaan u kanik xan u yaabilte.
BEET LELAʼ:
-
Kʼáat tiʼ Dios ka u tsʼáatech naʼat utiaʼal a kaʼansik a chaambal
-
Babal aʼaltiʼ tuláakal le tʼaanoʼob a kʼáat ka u séeb kanoʼ