Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

Le Tetragrámaton, wa u kiʼichkelem kʼaabaʼ Jéeoba ich hebreooʼ (tu x-noʼoj máak ku káajal u xokik)

Le letra maas chichan ich hebreooʼ ku beetik k-creertik u Tʼaan Dios

Le letra maas chichan ich hebreooʼ ku beetik k-creertik u Tʼaan Dios

¿Jach wa ka creertik yaan u láaj béeytal le baʼax u yaʼalmaj Diosoʼ? Jesuseʼ ku creertik kaʼachi, tsʼoʼoleʼ tu yáantaj u maasil u creertoʼob xan. Lelaʼ bey u yeʼesik yéetel le baʼax tu kaʼansaj teʼ Mateo 5:18: «Tu jaajil kin waʼalikteʼexeʼ, maas jeʼel u xuʼulul tiʼ le kaʼan yéetel tiʼ le Luʼumoʼ ke ka tuʼupuk junpʼéel chan letra ‹i› yaan ichil le Leyoʼ wa u chan puntoil le letraaʼ, táanil tiʼ u béeytal tuláakal le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼanoʼoboʼ».

Le letra maas chichan yaan ich hebreooʼ bey u tsʼíibtaʼalaʼ: י (yod). Lelaʼ letiʼe yáax letra ku meyaj utiaʼal u tsʼíibtaʼal u kʼaabaʼ Jéeoba yéetel le Tetragramatonoʼ. * Le escribaʼob yéetel le fariseoʼoboʼ maʼ chéen ku kanáantkoʼob u tsʼíibtaʼal le tʼaanoʼob ichil u Ley Diosoʼ, baʼaxeʼ ku kanáantkoʼob xan jach bix unaj u tsʼíibtaʼal tak le letraʼob maas pʼayachtakoʼ.

Le ka tu yaʼalaj Jesús maas jeʼel u xuʼulul tiʼ le kaʼan yéetel tiʼ le luʼumoʼ, táan kaʼach u kaʼansik yaan u béeytal tuláakal baʼax u yaʼalmaj Dios. Lelaʼ beyoʼ tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le kaʼan yéetel le luʼumoʼ mix bikʼin kun xuʼululoʼob (Salmo 78:69). Jeʼex k-ilkoʼ yaan u béeytal tuláakal le baʼax ku yaʼalik le Leyoʼ.

Tu táan Jéeobaeʼ tak le baʼaloʼob mejentakoʼ kʼaʼanaʼan. Lelaʼ bey u yeʼesik le baʼax tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼoboʼ. Tu yaʼalajtiʼobeʼ maʼ unaj u kachkoʼob mix junpʼéel u baakel le taman ku kʼubkoʼoboʼ (Éxodo 12:46). Maʼ xaaneʼ letiʼobeʼ maʼ u yojloʼob baʼaxten unaj u beetkoʼob beyaʼ. Baʼaleʼ Jéeobaeʼ táan kaʼach u yeʼesik bix kun béeychajal le profecía ku yaʼalik maʼ kun kachbil mix junpʼéel u baakel le Mesías ken kíimsaʼakoʼ (Salmo 34:20; Juan 19:31-33, 36).

¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ unaj k-creertik yaan u láaj béeytal baʼax u yaʼalmaj Jéeoba Dios. ¿Máasaʼ yaʼab baʼax k-kanik tiʼ le letra maas chichan ich hebreooʼ?

^ xóot’ol 3 Le letra maas chichan ich griegooʼ iota yéetel chíikaʼan tiʼ le letra yod ich hebreooʼ. Maʼ xaaneʼ Jesuseʼ táan kaʼach u tʼaan tiʼ le letra ich hebreooʼ tumen le meyajnaj utiaʼal u tsʼíibtaʼal le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ.