Yaan jujunpʼéel úuchben bibliaʼobeʼ ku meyajtiʼob le tʼaan infiernooʼ, jeʼex por ejemplo le Biblia Scío de San Miguel yéetel le Reina-Valeraoʼ (Salmo 16:10 [15:10, Scío de San Miguel]; Hechos 2:27 a). Le dibujo ku taasik le xookaʼ ku yeʼesik le baʼax ku creertik yaʼab máakoʼoboʼ. Letiʼobeʼ ku creerkoʼobeʼ le infiernooʼ junpʼéel lugar tuʼux yaan kʼáakʼ yéetel tiʼ ku castigartaʼal le kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ, ¿bey wa u kaʼansik le Bibliaoʼ?

Teʼ xookaʼ yaan k-ilik le baʼaloʼobaʼ.

•  Le infiernooʼ, ¿junpʼéel lugar wa tuʼux táan u beetaʼal u sufrir máak?

•  ¿Baʼax tu yóotaj u kaʼans Jesús le ka tʼaanaj yoʼolal Lázaro yéetel le ayikʼal máakoʼ?

•  ¿U kʼáat wa u yaʼaleʼ le máaxoʼob ku binoʼob teʼ infiernooʼ náach yaniloʼob tiʼ Dios?

•  ¿Yaan wa máax tsʼoʼok u púutsʼul tiʼ le infiernooʼ?

•  Tekstoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le infierno wa le Muknaloʼ

•  Le bix u yaʼalaʼal ich Hebreo yéetel ich Griegooʼ

•  Bix káajik u kaʼansaʼal le infiernooʼ

Maʼ, maʼ beyiʼ. Le tʼaan Seol ich hebreo yéetel le tʼaan Hades ich griegooʼ jujunpʼéel úuchben bibliaʼobeʼ ku traducirkoʼob bey «infiernoeʼ». Le tʼaanaʼ u kʼáat u yaʼal le tuʼux yaan le kimenoʼoboʼ wa le Muknaloʼ, maʼ jach junpʼéel lugar yaan wa tuʼuxiʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob yanoʼob teʼ Muknaloʼ maʼ u yojloʼob mix baʼaliʼ.

• Le kimenoʼoboʼ maʼ u yojloʼob mix baʼaliʼ yéetel maʼ táan u sufriroʼobiʼ. «Maʼ tun antal meyaj, mix naʼatil, mix ojéelajil, mix kʼaj óolajil teʼ infierno tuʼux kan binoʼ» (Eclesiastés 9:10, Jünemann). Le infiernooʼ maʼ junpʼéel lugar tuʼux táan u yawat máak tumen táan u sufririʼ. Baʼaxeʼ jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ: «Bul tiʼ suʼtalil le máaxoʼob kʼasaʼantakoʼoboʼ; buloʼob teʼ muknal, tuʼux maʼ tu yúuchul tʼaanoʼ» (Salmo 31:17; 115:17, U Kayiloʼob u Cajal Jajal Dios).

• Dioseʼ ku yaʼalikeʼ u boʼolil le kʼebanoʼ letiʼe kíimiloʼ, maʼ letiʼe u castigartaʼal máak tiʼ junpʼéel infiernooʼ. Dioseʼ tu yaʼalaj tiʼ Adáneʼ tumen maʼ tu yuʼubaj tʼaaneʼ yaan u kíimil (Génesis 2:17). Dioseʼ maʼ tu yaʼalaj tiʼ Adán wa yaan u beetik u sufrir tiʼ junpʼéel infiernoiʼ. Baʼaxeʼ letiʼe baʼax tu yaʼalaj kun úuchultiʼaʼ: «Tumen luʼumech yéetel teʼ luʼum bíin suunakechoʼ» (Génesis 3:19). Jeʼex k-ilkoʼ tiʼ Adáneʼ aʼalaʼab yaan u xuʼulul u yantal. Wa ka túuxtaʼak Adán tiʼ junpʼéel infierno tumen Dioseʼ bejlaʼa tsʼoʼok kaʼach u yaʼaliktiʼeʼ. Jéeobaeʼ maʼ u kʼex le castigo ku tsʼáaik ikil maʼ tu beetaʼal le baʼax ku yaʼalikoʼ. Ka máan kʼiin tsʼoʼokok u kʼebantal Adáneʼ Jéeobaeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal lelaʼ: «Tumen le boʼol ku tsʼáaik le kʼebanoʼ letiʼe kíimiloʼ» (Romanos 6:23). Minaʼan uláakʼ castigo yoʼolal le kʼebanoʼ, chéen letiʼe kíimiloʼ «tumen le máax tsʼoʼok u kíimiloʼ tsʼoʼok xan u jáalkʼabtaʼal tiʼ u kʼeban» (Romanos 6:7).

• Dioseʼ u pʼeek u yaʼalaʼal yaan junpʼéel infierno (Jeremías 32:35). U kaʼansaʼal yaan junpʼéel infiernoeʼ jach ku bin tu contra le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «Dioseʼ yaabilaj» (1 Juan 4:8). Dioseʼ u kʼáat ka k-adorart tumen k-yaabiltmaj maʼ tumen saajkoʼon ka u castigartoʼon tiʼ junpʼéel infiernoiʼ (Mateo 22:36-38).

• Yaan máaxoʼob utsoʼob binoʼob infierno. Le bibliaʼob tuʼux ku meyaj le tʼaan infiernooʼ ku yeʼeskoʼobeʼ tak le máaxoʼob chúukpaj yóoloʼob tiʼ Dios jeʼex Jacob yéetel Jobeʼ u yojliliʼob yaan u binoʼob infiernoeʼ (Génesis 37:35; Job 14:13). Yoʼolal Jesúseʼ ku yaʼalaʼal xaneʼ le tiempo máan desde ka kíim tak ka kuxkíintaʼab tu kaʼatéeneʼ tiaʼan kaʼach teʼ infiernooʼ (Hechos 2:31, 32). Jeʼex túun k-ilkoʼ le tʼaan infierno ku meyaj tiʼ jujunpʼéel bibliaʼoboʼ u jaajileʼ u kʼáat u yaʼal Muknal. b

Le tsikbalil tu yaʼalaj Jesúsaʼ tsʼíibtaʼan tiʼ Lucas 16:19-31. Yaan horaeʼ tiʼ Jesúseʼ meyajnaj kettʼaanoʼob yéetel tsikbaloʼob tiʼ baʼaloʼob maʼ jach tu jaajil uchaʼantakoʼobiʼ. Lelaʼ tu beetaj utiaʼal u kaʼansik bix unaj u kuxtal máak yéetel utiaʼal u yeʼesik bix u yilaʼal wa baʼax tumen Dios. Bey túunoʼ Lázaro yéetel le ayikʼal máak tu chʼaʼchiʼitaj Jesúsoʼ maʼ jach tu jaajil anchajoʼobiʼ (Mateo 13:34). Utiaʼal a kanik u maasil yoʼolal le tsikbalaʼ ilawil le xook «¿Máax Lázaro yéetel le ayikʼal máakoʼ?».

Maʼ, maʼ beyiʼ. Yaan religiónoʼobeʼ ku kaʼanskoʼobeʼ le kʼasaʼan máakoʼob ku kíimloʼoboʼ ku sufriroʼob teʼ infiernooʼ tumen náach yaniloʼob tiʼ Dios. Chéen baʼaleʼ leloʼ ku bin tu contra le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Tumen le Bibliaoʼ jach claro u yaʼalikeʼ le kimenoʼoboʼ maʼ u yojloʼob mix baʼaliʼ (Salmo 146:3, 4; Eclesiastés 9:5).

Yaan. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ nueve u túulal máakoʼob binoʼob teʼ Muknaloʼ (tiʼ uláakʼ bibliaʼobeʼ le tʼaan Muknaloʼ ku traducirtaʼal bey infiernoeʼ), chéen baʼaleʼ kaʼa kuxkíintaʼaboʼobi. c Wa jach tu jaajil tu yiloʼob bix le infiernooʼ bejlaʼa tsʼoʼok u tsikbaltikoʼob baʼax tu yiloʼobeʼ. Chéen baʼaleʼ mix juntúul tiʼ letiʼob tu yaʼaloʼob wa beetaʼab u muʼyajoʼob teʼeloʼ. ¿Baʼaxten? Tumen le Bibliaoʼ jach claro u kaʼansikeʼ letiʼob kaʼacheʼ mix baʼal u yojloʼob tumen bey táan u ‹weenloʼobeʼ› (Juan 11:11-14; 1 Corintios 15:3-6).