•  Techeʼ, ¿bix a wuʼuyikaba kéen úuchuktech wa baʼax?

•  ¿Baʼaxten maʼalob ka a wojéelt bix a wuʼuyikaba?

•  Baʼax jeʼel u yáantkecheʼ

•  ¿A kʼáat wa a wojéelt u maasil?

•  Baʼax ku yaʼalik uláakʼ paalaloʼob

•   ¿Ka wilik wa maʼ a chiʼichnaktal?

   Valerieeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ mantatsʼ kin wilik u kiʼimaktal in wóol. Si maʼ kʼaas u yilik máak u cheʼej mantatsʼiʼ».

•   ¿Séeb wa u lúubul a wóol?

   Rebecaeʼ ku yaʼalik: «Kex maʼalob wa baʼaxeʼ, séeb in jáan tuklik yaan baʼax kʼaas kun úuchul».

•   ¿Ka wilik wa tuláakal baʼal jeʼex unajeʼ?

   Annaeʼ ku yaʼalik: «Le máaxoʼob mantatsʼ kiʼimak u yóoloʼoboʼ séeb u lúubul u yóoloʼob kéen úuchuktiʼob wa baʼax. Le máaxoʼob mantatsʼ xan lúubul u yóoloʼoboʼ mix bikʼin kun kiʼimaktal u yóoloʼob. Le oʼolaleʼ maas maʼalob ka in wil tuláakal baʼal jeʼex unajeʼ».

 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «le máax kiʼimak u yóol u puksiʼikʼaloʼ bey sáamsamal yaan fiesta tu yiknaleʼ» (Proverbios 15:15). U jaajileʼ mix máak uts tu tʼaan u biskuba yéetel máaxoʼob mantatsʼ lubaʼan u yóoloʼob. Le oʼolaleʼ maʼalob ka k-il le baʼaloʼob jeʼex unajoʼ tumen beyoʼ maas yaan u kiʼimaktal k-óol yéetel maas yaan u yantal k-amigoʼob.

 Chéen baʼaleʼ tak le máaxoʼob mantatsʼ kiʼimak u yóoloʼoboʼ ku aktáantkoʼob le jejeláas baʼaloʼobaʼ:

•   Teʼ noticiaʼoboʼ sáamsamal k-uʼuyik u yúuchul tʼaan tiʼ guerraʼob yéetel tiʼ u kíimsaʼal máak.

•   Yaan problemas ichil le familiaʼoboʼ.

•   Yaan horaeʼ ku lúubul k-óol yoʼolal le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak k-beetkoʼ.

•   Yaan kʼiineʼ tak k-amigoʼob beetik u lúubul k-óol.

 U jaajileʼ maas maʼalob ka k-il le baʼaloʼob jeʼex unajoʼ. Maʼ unaj k-sen chʼíikil tuukul tiʼ baʼaxoʼob ku yúuchliʼ pero maʼ xan unaj k-beetik bey jach mix baʼal ku yúuchleʼ. Wa k-beetik beyaʼ maas yaan u kiʼimaktal k-óol.

•   Maʼ a tuklik wa mix baʼal a biilal.

   Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Way luʼumeʼ minaʼan juntúul máax toj u kuxtal ka u beet mantatsʼ baʼax maʼalob yéetel maʼ u kʼebantal» (Eclesiastés 7:20). Jeʼex k-ilkoʼ tuláakal máak yaan horaeʼ ku beetik baʼaloʼob maʼ unajiʼ pero leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa mix baʼal a biilaliʼ.

   Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal a wilik le baʼaxoʼob jeʼex unajoʼ: Maʼalob ka a chʼaʼ en cuenta maʼ tuláakal baʼal kun jóokʼoltech jach maʼalobiʼ. Juntúul xiʼipal ku kʼaabaʼtik Calebeʼ ku yaʼalik: «Kin wilik maʼ in jach tuukul tiʼ le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak kin beetik yaan horaoʼ». Tsʼoʼoleʼ ku yaʼalik: «Pero kin wilik xan maʼ in kaʼa beetkoʼob».

•   Maʼ a ketkaba yéetel u maasil.

   Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ mix máak unaj u taaskuba nojbaʼalil, mix u yilik máax maas maʼalob tiʼ uláakʼ mix u tsʼíiboltik baʼax yaan tiʼ u maasil (Gálatas 5:26). Wa ka sen chaʼantik le fotos ku naʼaksik a amigoʼob teʼ redes sociales tuʼux binoʼob xíimbal wa le fiesta tu beetoʼob yéetel maʼ tu invitartechoʼobeʼ, jeʼel u yaatal a wóol wa u lúubul a wóoleʼ. Tsʼoʼoleʼ maʼ xaaneʼ jeʼel tak u káajal a pʼektikoʼobeʼ.

   Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal a wilik le baʼaxoʼob jeʼex unajoʼ: Yáaxeʼ maʼ u tuʼubultecheʼ maʼ tuláakal tuʼux kan invitarbiliʼ. Tsʼoʼoleʼ kʼaʼajaktech xaneʼ le baʼaxoʼob ku naʼaksaʼal teʼ redes socialesoʼ maʼ tu yeʼesik tuláakal le baʼax ku yúuchul ichil u kuxtal máakoʼ. Juntúul x-chʼúupal ku kʼaabaʼtik Alexiseʼ ku yaʼalik: «Teʼ redes socialesoʼ le máakoʼoboʼ chéen ku tsʼáaikoʼob le baʼaxoʼob jatsʼutstak ku yúuchultiʼob ichil u kuxtaloʼoboʼ, maʼ tak le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtakoʼ».

•   Maʼ a baʼateʼel.

   Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Wa ku béeytaleʼ, tak tuʼux ku páajtal a beetkeʼexeʼ, beeteʼex baʼax kʼaʼabéet utiaʼal ka yanakteʼex jeetsʼelil» (Romanos 12:18). Kʼaʼajaktecheʼ maʼ tu páajtal a controlartik baʼax ku beetik u maasil, pero jeʼel u páajtal a controlartik baʼaxoʼob ka beetik techeʼ.

   Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal a wilik le baʼaxoʼob jeʼex unajoʼ: Ilawil a tratartik maʼalob a láakʼtsiloʼob jeʼex a beetik yéetel uláakʼ máakoʼobeʼ. Juntúul x-chʼúupal ku kʼaabaʼtik Melindaeʼ ku yaʼalik: «Tuláakloʼon kʼebanoʼon le oʼolal yaan horaeʼ k-aʼalik baʼax maʼ maʼalob tiʼ u maasiliʼ. Chéen baʼaleʼ kéen beetaʼaktoʼon wa baʼaxeʼ unaj k-kanáantik baʼax ken k-beete, wa yaan k-tsʼíikil wa maʼ».

•   Tsʼáa u graciasil.

   Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tsʼáaʼex xan u graciasil tuláakal baʼal» (Colosenses 3:15). Wa ku suuktal a tsʼáaik u graciasileʼ maas séeb ken a wil le baʼaloʼob maʼalobtak ku yúuchultechoʼ.

   Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal a wilik le baʼaxoʼob jeʼex unajoʼ: U jaajileʼ deporsi yaan u yantaltech problemas, pero maʼ u tuʼubultech a wilik le baʼaloʼob maʼalobtak ku yúuchultechoʼ. Juntúul x-chʼúupal ku kʼaabaʼtik Rebeccaeʼ ku yaʼalik: «Sáamsamaleʼ kin wilik in tsʼíibtik junpʼéel baʼal jatsʼuts ku yúuchulten. Tsʼoʼoleʼ kin wilik in kʼaʼajsik xaneʼ kex yaan problemaseʼ maas yaan baʼaloʼob maʼalobtak ku yúuchulten».

•   Kanáant máax yéetel ka biskaba.

   Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «U biskuba máak yéetel máaxoʼob kʼasaʼanoʼobeʼ ku kʼaskúuntik u maʼalob modos máak» (1 Corintios 15:33). Wa suuk a biskaba yéetel máakoʼob jach suuk u yaʼalikoʼob baʼal yéetel mix baʼal kiʼimakkúuntik u yóoloʼobeʼ yaan u páakʼaltech u modosoʼob.

   Baʼax jeʼel u yáantkech utiaʼal a wilik le baʼaxoʼob jeʼex unajoʼ: Maʼ xaaneʼ a amigoʼobeʼ ku quejarkubaʼob wa ku lúubul u yóoloʼob kéen u aktáantoʼob wa baʼax problemaileʼ. Maʼ kʼaas ka a wáantoʼobiʼ chéen baʼaleʼ kanáant maʼ u páakʼaltech bix u tuukuloʼob. Juntúul x-chʼúupal ku kʼaabaʼtik Michelleʼ ku yaʼalik: «Maʼ maʼalob ka a bisaba chéen yéetel máaxoʼob suuk u quejarkubaʼobiʼ».

 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ kuxaʼanoʼob tiʼ «yaayaj kʼiinoʼob yéetel istikyaj ken u máansil u kuxtal máak» (2 Timoteo 3:1). ¿Ku talamtaltech wa u kiʼimaktal a wóol yoʼolal le baʼaxoʼob ku sen ilaʼal teʼ yóokʼol kaabaʼ? Wa taak a wojéeltik u maasileʼ ilawil le xook: «¿Baʼaxten jach yaan muʼyajil?».