Ka Pai Ká Nga Na Oni Ti Dia Ga Mbori Taarimo Ya
“Gu ni du na toro umbasitise nikadia [taarimo].”—SNZ. 29:23.
1, 2. (a) Gu fugo nga taarimo rogoyo nga gine? (b) Gini asanahe ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re?
HO MO agia gu fugo ni nga “taarimo,” ginipai naye ku berãro yo? Ya mo mo naberãpa wai ngba gu kusikusiahe nga ga Mbori? (Tam. 19:1) Gu taarimo i afuhe fu agu aboro nga airakumuko, airatatamana, watadu aguyo duna diabese? Rogo Ziazia Kekeapai, gu fugo sayo ho kurogo pa-Zande nga “taarimo,” rogoyo nga guhe duni rorõihe. Mbata kusayo, i anaambakada zau-marã rogo dahabu watadu feda, ka gu zau-marã re roi arõa u nadu na kikiipa ru. Sidu, gu fugo nga “taarimo” rengbe kadu nga guhe duna nyanyakipaha watadu gu duna paha kuari gbe.
2 Aboro naairiso gu boro i abi ní nga ní na kikiipa ní, ono ginipai tigaha Mbori aidaha be aboro? Ziazia Kekeapai nafura tipa gu taarimo Mbori afuhe fu wiri aboro. Nikpiapai, Asanza 22:4 nayaa: “Gu mosoro nga ga umbasitise na gunde ti Yekova nga aũkumuko na irisa [watadu taarimo] na unga.” Na gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki yaa: “Oni úmbasi tironi barangba Gbia, ko akiisa roni.” (Yak. 4:10) Ginihe nga gu taarimo Yekova afuhe furani re? Ginihe rengbe ka ká na ani ti dia gu taarimo re? Na wai rengbe ani ka undo kura aboro tipa i gbia gu taarimo re?
3-5. Gini taarimo rengbe Yekova ka ndu na ani sani?
3 Bake papara Atambuahe ayugu gako kido kuti Yekova nipeko gupai nga Yekova nika zada kumbabeko na ki ndu naako sa ndikidi taarimo. (Oni gedi Atambuahe 73:23, 24.) Waigu Yekova amanga gipai re? Yekova nanungusa gu gako amoyambu du na umbasitise koyo du taarimo ni na kini irisi yó ngba dunga agene. Ko nafu maku fuyo ni undoko yó i girogo gupai yo ko akpinyemuhe. (1 Kor. 2:7) Ko naundo agu aboro nagiasangbako tipa i du na wene pagume naako.—Yak. 4:8.
4 Yekova fu gu kura sunge fu gako amoyambu nafu taarimo fuyo nga sunge tungusa wene pangbanga. 2 Kor. 4:1, 7) Na gi sunge re naandu nayo sa taarimo. Agu aboro namangasunge na gi momu re tipa ka taasarimo Yekova na kini undo kura aboro, ko nakido yó nga: “Agu yo nairisa re mi aírisa yo a.” (1 Sam. 2:30) Yekova nairisa agi aboro re mbiko i na wene rimo dagbayo naako, na gu kura gako amoyambu nafura barayo wenengai.—Snz. 11:16; 22:1
(5 Na ginipai tigaha nika manga kumbatayo tipa agu aboro ‘nasungudo Yekova na kini kakuti gako pai’? Ziazia Kekeapai nakido yó nga: “Ko [Yekova] akíisa pa ro mo di kumbo ringara; ho i ka gbarasa gbegberẽ aboro ni, mo abí he.” (Tam. 37:34) I nangera kumbatayo tipa ka gbia gu irisa ka i aringbisanga ha kuti gu kurahe ya nga nyenye unga.—Tam. 37:29.
“MI ADIA NGA TAARIMO BE ABORO TE”
6, 7. Tipagine dungu aboro aadunga ti ni na idapase kuti Yesu ya?
6 Ginihe rengbe ka ká na ani ti dia ani gu taarimo Yekova aida ka fuhe furani? Pai sa rengbe ka ká na ani ti dia ga Mbori taarimo nga ka berã bakere gbe kurii agu aberãpai nga ga agu aboro adunga na wene pagume na Yekova ya. Oni makianga gupai gu mokedi nangia Yoane akehe nibipa agu aboro naadu na pagbia beyo ti rago Yesu, ko ayaa: “Dungu aboro ki idi pa ko dagba abazogo aboro yo; ono ka i agumba nga ha ya bambiko aFarusi, i ka kusa yo bambutiria yo: bambiko i anakpi nyemu kina gu taarimo nga ga aboro bakere ti ga Mbori taarimo.” (Yo. 12:42, 43) Nairiwo wai ka si angba fu agi abazogo re i zanga maaberã yó gbe fuo gupai aFarusi anaaberãha!
7 Mbata kusayo ti regbo ga Yesu sunge tungusapai, ko aima yugo ndu gupai aboro nika dianga ko ti ni kugume na ki moi idapase kutiko ya. (Oni gedi Yoane 5:39-44.) AYisaraere aima digo nisungudi Masiya tipa dungu kama agarã. Ho Yesu atona yugopai ni, si nawira wa gu kura aboro aima rugatiyo na gupai du rogo gu sangbanebi nangia ga Daniere tipa gu regbo si adu nga Kristo nika da ti ni ima da. Bete adiwi kusayo ho Yoane Bafu Bapatiza aatungusapai ni, dungu aboro aberẽhe yaa: ‘Si ngia Kristo du nga ko.’ (Ruka 3:15) Awere tie, gu Masiya i aasungudo ko tipa gbanga regbo adu kina dagbayo naayugopai. Ono agu aboro naini agu aNdiko nga ga Ziazia Kekeapai gbe, i adianga ko kugume te. Fuo inoko gipai re kutiyo, ko asanayo ki yaa: “Ka oni wiri pa ida pa re wãi, agu roni di irisa ku dagba roni, oni agbata nga gu irisa naye kina yo du bangisa Mbori ni te?”
8, 9. Nibi gu kpiapai nga ga we, oni yugungo wai rengbe gu taarimo nga ga aboro ka ká na ani ti dia gu taarimo nga ga Mbori.
8 Ani rengbe ka ringbisa wai gu taarimo nga ga aboro narengbe ka ká na ani ti dia gu taarimo nga ga Mbori kuti we. Zegino hi be taarimo. Ya mo mo rengbe ka tingidapa gu yangara regbo mo angere ku ariyo rogo wene yuru sa nga gu rago adu ni haha ariyo na ki bi akutu akerekuru? “Gu imarago nga ga akerekuru” niˈiriwoho. (1 Kor. 15:40, 41) Ginipai rengbe ka manga ka si du nga mo ngere ku ariyo tigu regbo du bakere ima we ti ni? Gu bakere ima we re rengbe ka saha nikpakarapai tipa mo bi akerekuru! Ya mo si wo bambiko gupai nga ima gu we re nibakerehe kisusi watadu si nibawenehe kisusi akerekuru? Oó! Gipai re namanga wo bambiko gu we re nakii mbembedi na mo na si nasa ro ka mo kparianga gu mangimangi ahe nga ga Yekova ya. Tipa ka bi gu wene kusikusiahe ngaga ngbangbaturũ yuru, si naida ani ne pati agu awe nakii pati rani.
9 Wakina gure a, ka si du nga ngbaduraniyo hi be iraira taarimo, si ima rengba ka ká na ani ti dia gu taarimo kugume nga gu Yekova aida ka fuhe furani. Dungu aboro adianga gu pangbanga nga ga Kindo kugume te bambiko i nagunde be abakureayo singia gupai agumeyo narengbe ka berãha tipa yó. Ya mo nyemu gbia taarimo be aboro rengbe kadu na ome kurii gu ga Yakoba 5:14-16.
Mbori amoyambu niima kpara gayo raka fuko? Nikpiapai, ka si du nga i fu dagbarago fu paranga boro tipa ní tungusipai rogoho nga gu aboro naima ino ní rogoho gbe ono angianga nidezire Yekova ya. Ya mo ní mbu tungusapai rogo gu ba re mbiko gunde? Na ka si du nga kura boro nasawia ní tipa gaani asásá nga toro? Ya mo ní ambu agu aboro adunga na gu bipai nga toro re ya i duna maapai kurii gani asiapai nga gu ní aida ka mangaha rogo gani raka yo? Watadu si rengbe kadu nga Kristano mangi ingapai. Ya mo ni aoka gani ingapai mbiko gunde tipa gu bangiriba du ní nani rogo dungurati watadu ní aidanga ka ba gberarago ti wene abakureani te? Ka si du nga boro mangi ingapai, gupai si aida ní mangihe nga ka mbakada gani pagume dagbani na Yekova, na si naida “ni yámbu ga kanisa abaakumba” tipa ka gbata undo beyo.—Oni gedi10. (a) Wai rengbe bakere bakabangirise tipa wai aboro abi rani narengbe kadu na ome kurii gaani bipai? (b) Ginipai si aida ani moibangirani tipaha ka ani aamangapai niumbasitise?
10 Si ima rengba kadu nga ani nasona kumbatayo rogo toro yo ono kura wirinarani nga idapase ki fu rugute furani. Gani wene bipai ima rengba ka undo rani ka ani ambunga rukö si sarani ani zanga gia gupai ní apehe ya watadu ka asada ka rugapai kubara rani yo. Ani ya mo namanga sunge na gu kura wirina sa. Ya mo mo ima rengba kaa bakabangiro nga da nika gbia taarimo tipa gu wene sunge oni amangaha re? Ka mo gbiatiro na ngbatungapai wa gure mo tingidi gupai nga “gu ni du na toro umbasitise nikadia irisa [watadu taarimo].”—Snz. 29:23.
11. Gini ngbatunga ngbarago si aida ani du nani kpotoraniyo ho i atambua rani ni, na tipagine?
11 Si naida ababiapai na agu aboro na “gbata sunge” babiapai duna rubangirise ka zanga gbia taarimo be aboro. (1 Tim. 3:1; 1 Tesa. 2:6) Ginipai si aida wirina mangihe ho i atambua ní tipa gu wene sunge mangi ní he? Si aidanga ní dua ũtingidapai tipa tiní wa gu Bakindo Saura amangihe te. (1 Sam. 15:12) Ya mo ní ini gupai nga pa manga ní gupai re ye be gu undahe nga ga Yekova na gu maabangirise du ní nani tipa kadu na diabese kumbatayo si naru kindi riipa agu amaku na undahe nga gako? (1 Pet. 4:11) Gu ngbatunga ngbarago du ani nani kpotoraniyo ho aboro atambua rani ní nayugo gini ngbatunga taarimo ani agbataha.—Snz. 27:21.
“GU NYEMUHE NGA GA BARONI SI ONI AKPI NYEMU MANGA HA”
12. Ginihe naaká na gu kura aYudo ti degatuyo fu Yesu?
12 Gu kurapai rengbe ka ká na ani ti dia ga Mbori taarimo nga gu nyemupai du tirani. Gbegberẽ nyemupai rengbe ka ká na ani ti gia rengo. (Oni gedi Yoane 8:43-47.) Yesu aya fu kura aYudo nga i aadeganga tuyo kuti gako pangbanga te bambiko ‘i nakpinyemu ka manga gu nyemupai nga ga bayo nga Bakitingbanga.’
13, 14. (a) Ginipai abawisigipai agumbaha tipa wai berãrani amangasunge ho aboro afura ni? (b) Waigu ani asia gu boro si aida ani adegaturani funi?
13 Gupai ani akpinyemuhe na bakere ome kurii gupai ani aida ka giaha. (2 Pet. 3:5) Gu iiriwo gene Yekova akusi rani ngbaha nasarani ani kisi turani ti gia gu woro ahe nafuda turaniyo. Mo degenga turo tipa bete regbo awere ka bingo bange woro ahe wai mo ka giaha. Si nawira wa mo naainongo bange woro agu ahe re mbata te. Wa vura duhe nga berãro na tandu tipa ka gia woro dungu ahe nibakiakia, si niundo ro tipa mo gbe berãro kuti woro he sa. Ono abawisigipai bi gupai nga si nikpakarapai gbe boro ini fugo boro ho duhe ni nga ní nadega tuni kuti dungu fugo aboro ti bangisa regbo sa. Gere nayugo gupai nga ho ní agia fugo aboro ni ue, si naida ní sia gu sa ní nika degatuni kutini. Gani siapai nika ru riipa gu ní aida ka giaha. Agu aYudo naaida ka manga gupai bayo nga bakitingbanga akpinyemuhe, i aadeganga tuyo fu Yesu te.
14 Ani nagbia apangbanga rogo gu ‘bambu nga ga tatamana’ gbiati gu ‘bambu nga ga zanga inohe.’ (Snz. 9:1-5, 13-17) Tatamana gbiati zanga inohe dunduko nayamba rani, na si nasarani ani mangi siapai. Ga da yambahe ani ka diaha kugume? Gaani karagapai naruriipa gu boro ani akpinyemu ka manga gupai ní aidaha. Ga Yesu akandoro nagia fugoko na kini pekefuoko. (Yo. 10:16, 27) ‘Ami nga ga rengo ra.’ (Yo. 18:37) “Ami aina nga fugo kungba aboro te.” (Yo. 10:5) Ngbatunga agu aboro duna umbasitise re, i nadia taarimo.—Snz. 3:13, 16; 8:1, 18.
“SI NGA GAONI TAARIMO”
15. Waigu ga Pauro arungo aduni “taarimo” fu kura aboro?
15 Ho ani amanga gupai ni Yekova akpinyemuhe na hipai, si naundo kura aboro i gbia ga Mbori taarimo. Pauro ake waraga fu gu dungurati naadu Efesa yo ki yaa: “[Si du] mi akpara ti ni ya ka oni zére nga be gi rungo tipa roni ya, si nga gaoni taarimo.” (Ef. 3:13) Ngba gini gene ga Pauro arungosi aduni “taarimo” fu agu awirina naadu Efesa yo re? Padu Pauro zaaza tipa ka mangasunge fuyo wa si avura dunga ko agbiatiko na kpakarapai ayugu gupai fu agu awirina naadu Efesa yo nga, gu wene momu i aduni nga kadu ni aKristano, si aima duna kikiipaha gbe. Ka Pauro ambu rungosiro si zeresi ko, ka agu awirina re abihe nga gayo pagume na Yekova, sunge tungusapai, gbiati gayo maabangirise nyakinga paha te. Ga Pauro hipai ayugu gupai nga padu ni Kristano gbiati sunge sa aboro ni abawiriki ima nyaka kisusi gu kura apai dunduko.
16. Gini ngbatunga rungo Pauro agbiatiko nani Rusetura?
16 Mo berẽnga kurii wai sangbana ga Pauro du zaaza ka mangasunge na hipai adu nani kurii kura aboro. Amokedi 14:19, 20 nape gupai nga: “AYudo ki ye Andiokia yo na Ikonio yo ku ho; ho i asosodi rimbasa ni, i ki nisopo Pauro ni ambia ki nigbefe ko ti bakporo yo, niberẽ ya ko kpi. Ono wa abawiriki aru kirikiri pati ko ko ki guari ki rimi ku bakporo yo; rago ya giri i ki ndu na Barunaba ku Derube yo.” Mo moingo kpia gupai ku berãyo nga i ataki ko ki he ko mbembedi na kpio, rogo gu kura uru, ko kini mo ka guari ka ndu nunguro nga amairo 60 zanga agu aũnduge du areme!
17, 18. (a) Ngba gini gene Timoteo awiri pekafuo agu apai Pauro agbiatiko nani Rusetura yo? (b) Gini sangbanapai ga Pauro hipai adu nani kurii Timoteo?
17 Ya mo Timoteo adu dagba “agu abawiriki” naaye ka undo Pauro? Gu pangbanga 2 Tim. 3:10, 11; Amo. 13:50; 14:5, 19.
du rogo Amokedi afuranga zukazuka tipa gupai namangi te, ono si ima rengba kadu nga ko adu kinaho. Mo makianga gupai Pauro akehe rogo gako ue waraga yo fu Timoteo ki yaa: “Mo apeke gi yugopai, gi mangapai, gu pai mi napeka, . . . agu apai naye sa re Andiokia yo [pa kusayo re rogo bagbata kusayo], na Ikonio yo [i aida ka sopa re na ambia], a Rusetura yo [i asopodi re]; wa mi aru nyanyaki rogo ho. Gbia ki batasi re rogo agi apai re dunduko.”—18 Timoteo aima ‘pekafuo’ agi apai re sirisiri na ko aima inopai wenengai tipa ga Pauro hipai. Gipai re aima duna ome kurii Timoteo. Ho Pauro akaragatiko ni ku Rusetura yo, ko agbia Timoteo niwene kpiapai rogo dungurati, “agu awirina nadu Rusetura yo na Ikonio yo i agumba ruru pai kuti ko.” (Amo. 16:1, 2) Tingbafuo bete aregbo, Timoteo arẽ tipa ka manga nyanyakipa asunge rogo dungurati.—Frp. 2:19, 20; 1 Tim. 1:3.
19. Gini wene sangbanapai rengbe gaani hipai kadu nani kurii kura aboro?
19 Pa kpatakara ani kuti manga gupai Mbori akpinyemuhe ima rengba kadu na wene sangbanaha kurii kura aboro gbe kurii rukutu agude, nga agu yó nika sona kidu ninyanyakipa ga Mbori amoyambu. Anga rukutu agude nabi kina bibi rani gene tungusapai na kini wirikipai berani wai ani atungusapai te, ono i nagbia undo agbiaha berani ho ani amangapai ni ngba wene gene kuti gu kpakarapai nga ga raka. Pauro ‘aru nyanyaki fu apai dunduko’ tipa agu aboro dunduko nika nye niruruyo i ‘gbia bata tigayo na nyenye taarimo.’—2 Tim. 2:10.
20. Tipagine si aida ani ndu ti ni kindi kumbatayo kaa gbata ga Mbori taarimo?
20 Ya mo si aidanga ani susi kumbatayo kaa ‘gbata gu taarimo naye yo du bangisa Mbori ni te’? (Yo. 5:44; 7:18) Si naida ani asadi na omerani dunduko! (Oni gedi ARomo 2:6, 7.) Yekova nafu “nyenye unga fu agu yo nagbata taarimo.” Kurigure, gu gaani “zeresa ngbaduse namanga gu pai ngba angba,” si naundo kura aboro i gbia nyenye amaku. Sidu tie, ka mo mbunga pai si turũsi ro ti dia mo ga Mbori taarimo ya.